Integracja po krakowsku. Wsparcie i rozwój pod lupą

Od 16 do 20 kwietnia trwają XÎ Krakowskie Dni Integracji. Ich organizatorami są biura i działy ds. osób niepełnosprawnych ośmiu krakowskich uczelni: Uniwersytetu Ekonomicznego, Uniwersytetu Pedagogicznego, Akademii Górniczo-Hutniczej, Uniwersytetu Jana Pawła II, Uniwersytetu Rolniczego, Politechniki Krakowskiej, Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Działają one w ramach międzyuczelnianego Porozumienia o współpracy na rzecz studentów z niepełnosprawnością.

Tegoroczną edycję zainaugurowała konferencja „Odpowiedzialne wsparcie a zrównoważony rozwój”. Została ona zorganizowana przez DON UJ we współpracy z BON AGH i BON UEK. W spotkaniu w Auditorium Maximum UJ wzięli udział m.in. przedstawiciele świata nauki, biznesu, organizacji pozarządowych oraz władz.

− To bardzo ważny moment, nie tylko w Uniwersytecie Jagiellońskim, ale pozostałych uczelniach Krakowa, bo pozwala czuć odrobinę satysfakcji. To właśnie dzięki m.in. pracy całego zespołu, którym kieruje Ireneusz Białek [kierownik DON UJ – przy. red.] sprawa i zrozumienie problemu współuczestnictwa osób niepełnosprawnych w normalnym życiu stała się nam przez te 20 lat bliższa – powiedział na otwarcie prof. dr hab. n. med. Wojciech Nowak, rektor UJ, pod którego patronatem honorowym odbyło się wydarzenie. Dodał, że dużo do zrobienia pozostaje w kwestii mentalnej.

Duma i wstyd

Prorektor UJ ds. rozwoju prof. dr hab. Dorota Malec zwróciła uwagę, że w osobach z niepełnosprawnościami tkwi ogromny potencjał. Można z niego korzystać nie tylko podczas procesów edukacyjnych. One pozostają pracownikami naukowymi, realizującymi niekiedy znakomite badania. To są też osoby, które powinny znaleźć właściwe miejsce na rynku pracy.

Zastępca rzecznika praw obywatelskich Stanisław Trociuk poruszył wątki dotyczące wdrażania Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Jego zdaniem w środowisku akademickim i szkolnictwie wyższym został uczyniony olbrzymi postęp w tym zakresie. Jednak wciąż istnieją obszary, w których sytuacja nie nastraja optymistycznie. − Wydaje się rzeczą dość wstydliwą, że w dalszym ciągu w polskim systemie prawnym jest utrzymywana instytucja ubezwłasnowolnienia w takim kształcie, w jakim został zaprojektowany w połowie lat sześćdziesiątych, a więc ponad 50 lat temu – stwierdził.

Prof. dr hab. Janina Filek przyznała, że na poziomie szkół wyższych nie zostały rozwiązane wszystkie problemy, ale jest bardzo dużo osiągnięć. Do tych ostatnich należy powołanie w 2016 r. Komisji ds. Wyrównywania Szans Edukacyjnych przy Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. – Na którejś z konferencji w Krakowie uznaliśmy, że nic o nas bez nas. Również my jako środowisko akademickie musimy mieć swój organ, który będzie mówił o problemach wsparcia studentów z niepełnosprawnością – opisała przewodnicząca Komisji ds. WSE przy KRASP, prorektor UEK ds. komunikacji i współpracy.

Wieloletnie wysiłki

W Auditorium Maximum UJ odbyło się też wręczenie nagród INTEGRALIA. Są one przyznawane osobom oraz instytucjom przyjaznym studentom z niepełnosprawnościami. W ubiegłym roku doceniona w ten sposób została Katedra Gospodarki i Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. W gronie laureatów są też m.in. pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. osób niepełnosprawnych Bogdan Dąsal, Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego oraz prorektor UJ ds. dydaktyki prof. dr hab. Andrzej Mania.

O wyborze decydują przedstawiciele uczelni wchodzących w skład Porozumienia. W tym roku nagrodą główną zostały uhonorowane ekspertki Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, dyrektor Centrum Projektów Społecznych i współprzewodnicząca komisji ekspertów ds. osób głuchych Barbara Imiołczyk oraz dyrektor Zespołu ds. Równego Traktowania Anna Błaszczak-Banasiak. Kapituła doceniła ich wieloletnie wysiłki, które przyczyniają się do zagwarantowania niepełnosprawnym równości szans w każdym obszarze życia. Pierwszej z wymienionych laureatek zabrakło w Krakowie ze względów zawodowych.

Szkoły wyższe wchodzące w skład Porozumienia, oprócz Politechniki Krakowskiej, przyznały też wewnętrzne nagrody INTEGRALIA dla pracowników bądź jednostek zasłużonych na forum uczelnianym.

Lepsze jutro

W programie konferencji znalazło się wystąpienie „O porozumieniu porozumień”. Andrzej Wójtowicz z BON AGH zwrócił w nim uwagę nie tylko na współpracę krakowskich uczelni. – Zawsze namawialiśmy i byliśmy otwarci, żeby tę dobrą praktykę przenosić też do innych miast, co sukcesywnie się działo – podkreślił. Dodał, że z czasem powstał pomysł zawarcia porozumienia porozumień, tj. deklaracji o współpracy. Rozwiązanie, które m.in. ułatwi wymianę doświadczeń, jest w fazie planowania.

Z kolei Małgorzata Perdeus-Białek z DON UJ skupiła się na siedmiu zasadach wsparcia edukacyjnego studentów z niepełnosprawnościami. Wśród nich są m.in. indywidualizacja, podmiotowość, a także równe prawa i obowiązki.

Ostatnim akcentem konferencji był panel dyskusyjny „Włączenie społeczne – skok cywilizacyjny Polski”, moderowany przez Ireneusza Białka. W tej części świat nauki reprezentowały dziekan Wydziału Humanistycznego i pełnomocnik rektora AGH ds. osób niepełnosprawnych prof. dr hab. Barbara Gąciarz oraz prorektor UJ ds. rozwoju prof. dr hab. Dorota Malec. Swoimi spostrzeżeniami podzieliła się również Anna Błaszczak-Banasiak. Ponadto w dyskusji wzięli udział prezes zarządu Stowarzyszenia Twoje Nowe Możliwości Krzysztof Peda i prezes zarządu Krakowskiego Parku Technologicznego Wojciech Przybylski. Eksperci ocenili, że osoby z niepełnosprawnościami otrzymują coraz lepsze wsparcie w procesie edukacji, zwłaszcza w okresie studiów. Jednocześnie napotykają na trudności na rynku pracy, co ma związek m.in. z barierami mentalnymi.

Program XI Krakowskich Dni Integracji obejmuje wydarzenia o różnym charakterze. Szczegółowy harmonogram jest dostępny na stronach uczelni.

Tekst i fot. Marcin Gazda

Zobacz galerię…

Data publikacji: 19.04.2018 r.