Komu przysługuje świadczenie rehabilitacyjne

Komu przysługuje świadczenie rehabilitacyjne

Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po okresie pobierania zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy. Przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej niż przez 12 miesięcy.

Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego przysługuje objętym ubezpieczeniem chorobowym:
l pracownikom,
l osobom wykonującym pracę nakładczą,
l członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
l osobom wykonującym odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
l osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osobom z nimi współpracującym,
l osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującymi,
l duchownym,
l osobom odbywającym służbę zastępczą.
Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego – z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową – przysługuje osobom podlegającym ubezpieczeniu wypadkowemu:
l pracownikom,
l członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
l osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osobom z nimi współpracującym,
l osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym,
l osobom wykonującym odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
l duchownym,
l posłom i senatorom pobierającym uposażenie – przysługuje jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego,
l osobom pobierającym stypendia sportowe – jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego,
l słuchaczom Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, pobierającym stypendia – jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego,
l osobom pobierającym stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy lub inny podmiot kierujący – jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego,
l osobom odbywającym służbę zastępczą,
l funkcjonariuszom Służby Celnej.
W razie stwierdzenia zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przewyższającą 6,60 zł świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego należne:
l osobom prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym oraz
l duchownym, będącym płatnikami składek na własne ubezpieczenie
nie przysługuje do czasu spłaty całości zadłużenia. Jeżeli spłata całości zadłużenia nastąpi w ciągu 6 miesięcy od dnia wypadku albo odpowiednio od dnia złożenia wniosku o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej, ubezpieczonemu przysługuje świadczenie rehabilitacyjne za cały okres orzeczonej niezdolności do pracy. W przypadku uregulowania przez ubezpieczonego całości zadłużenia po upływie 6 miesięcy od dnia wypadku lub od dnia złożenia wniosku o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej, ubezpieczony nabywa prawo do świadczenia rehabilitacyjnego od dnia spłaty całości zadłużenia. Prawo do świadczenia za okres przed tą datą ulega przedawnieniu.
Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, urlopu dla poratowania zdrowia albo nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.
Ponadto świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje:
l za okresy, w których ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych,
l w okresie urlopu bezpłatnego, lub urlopu wychowawczego,
l w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
l za cały okres świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, co zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu,
l za miesiąc kalendarzowy, w którym zostało stwierdzone wykonywanie pracy zarobkowej albo wykorzystywania okresu, na który świadczenie zostało przyznane niezgodnie z jego celem.
Świadczenie rehabilitacyjne za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego (wypadkowego) nie przysługuje, gdy osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres choroby.
Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługuje ponadto w przypadku, gdy:
l wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa,
l ubezpieczony, będąc w stanie nietrzeźwości albo pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku,
l ubezpieczony odmówił bez uzasadnionej przyczyny poddania się badaniu w celu ustalenie zawartości w organizmie alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych albo przez swoje zachowanie uniemożliwił przeprowadzenie takiego badania.
Podstawa wymiaru i wysokość świadczenia
Świadczenie wypłacane jest w wysokości 90 proc. wynagrodzenia lub przychodu, które stanowiło podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych 90. dni pobierania świadczenia, a jeśli niezdolność do pracy przypada na okres ciąży (świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego) oraz gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową (świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego) – w wysokości 100% tego wynagrodzenia; w pozostałych przypadkach 75 proc..
Dla celów obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia podlega waloryzacji od pierwszego dnia okresu, na który świadczenie zostało przyznane.
Niezbędne dokumenty
Dokumentem niezbędnym do ustalenia prawa do świadczenia jest wniosek o świadczenie rehabilitacyjne złożony na druku ZUS Np.-7 w oddziale ZUS właściwym według miejsca zamieszkania. Do wniosku o świadczenie powinno być dołączone:
l zaświadczenie o stanie zdrowia (druk ZUS N-9) wypełnione przez lekarza leczącego,
l wywiad zawodowy z miejsca pracy (druk ZUS N-10); wywiad zawodowy nie jest wymagany jeżeli niezdolność do pracy powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia lub osoba niezdolna do pracy jest ubezpieczonym prowadzącym działalność pozarolniczą,
l protokół powypadkowy – w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy ubezpieczonego będącego pracownikiem,
l karta wypadku przy pracy – w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy ubezpieczonego innego niż pracownik,
l decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez inspektora sanitarnego – w razie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową.
O potrzebie przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS. Jeżeli świadczenie jest wypłacanie przez ZUS, do jego wypłaty niezbędne jest zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3 – w przypadku pracowników albo ZUS Z-3a – w przypadku pozostałych ubezpieczonych. Dodatkowo do wypłaty przez ZUS świadczenia za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia osoba ubiegająca się o świadczenie składa oświadczenie o zaprzestaniu i niepodjęciu działalności zarobkowej, o nieustaleniu prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego oraz o niepodleganiu obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników.
Prawo do urlopu wypoczynkowego a świadczenie rehabilitacyjne
Czy okres pobierania świadczenia rehabilitacyjnego należy wliczać do okresu pracy, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego?
Okres zatrudnienia warunkujący nabycie prawa do urlopu należy rozumieć nie jako czas rzeczywistego świadczenia pracy, ale jako okres faktycznego trwania stosunku pracy. Do okresu tego wlicza się zatem okres niewykonywania pracy, tj. okres pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub świadczenia rehabilitacyjnego, okres urlopu wypoczynkowego i innych określonych w przepisach prawa pracy zwolnień od pracy. Takie stanowisko potwierdza również uchwała Sądu Najwyższego z 4 kwietnia 1995 r., w której stwierdzono, że „…pracownik nabywa prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego, mimo że pozostając w stosunku pracy, nie przepracował w tym roku kalendarzowym ani jednego dnia, w związku z pobieraniem świadczenia rehabilitacyjnego”.
Zatem, w sytuacji gdy pracownik przez ponad rok przebywa na świadczeniu rehabilitacyjnym i pracodawca nie rozwiązał z nim stosunku pracy, za cały ten okres pracownikowi przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego. Z uwagi na fakt, iż w czasie trwania zwolnienia lekarskiego oraz w okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego nie było możliwe skorzystanie przez pracownika z urlopu wypoczynkowego w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo – pracodawca jest obowiązany udzielić mu niewykorzystanego urlopu (zarówno zaległego, jak i bieżącego).
Jednocześnie należy wskazać, że stosownie do przepisów art. 291 § 1 Kodeksu pracy roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
Oprac. pr (na podst. mat. ZUS i PIP)
Data publikacji: 21.02.2014 r.

Udostępnij

Zachęcamy do zapisania się do Newslettera

Przeczytaj również