Wspomnienie o Andrzeju Pałce

Całe swoje zawodowe – i nie tylko – życie poświęcił idei wyrównywania szans osób niepełnosprawnych oraz wspieraniu różnych form ich aktywności we wszelkich obszarach działalności. Pracę zawodową rozpoczął w Regionalnym Związku Spółdzielni Inwalidów w Katowicach, kończąc ją – po likwidacji Związku – na stanowisku zastępcy pezesa ds. rehabilitacji. Później był prezesem Zakładu Usług Rehabilitacyjno-Socjalnych (ZURS).

Był niekwestionowanym liderem swojego środowiska. Zawsze wysoko mierzył i potrafił realizować swoje idee. Ambitny, kreatywny i twórczy, dobry i skuteczny organizator.

W 1988 roku był współinicjatorem stworzenia regionalnego czasopisma informacyjnego dla osób niepełnosprawnych, które jako „Nasze Sprawy”, nieprzerwanie ukazują się do dzisiaj. Od 1990 roku jako magazyn ogólnopolski. W tymże samym 1988 roku stworzył ruch o nazwie Komitet Obrony Niepełnosprawnych. Niedługo potem – także z jego inicjatywy – powstało Krajowe Porozumienie Spółdzielni Inwalidów, a w 1991 r. – przy jego znacznym udziale – Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pomocy Niepełnosprawnym „Nasze Sprawy”, które w 1993 r. przekształciło się w Krajową Izbę Gospodarczo-Rehabilitacyjną (KIGR). W latach 1993-1999 był jej wiceprezesem tej organizacji samorządu gospodarczego.

W latach 1993-1995 pełnił funkcję zastępcy, później prezesa Zarządu PFRON w Warszawie. Jako pierwszy wprowadził procedury funkcjonowania Funduszu, co doprowadziło do zracjonalizowania wydawania jego środków i uszczelnienia systemu.

Z jego inicjatywy na zlecenie PFRON uruchomiono w ZURS w Katowicach zespół pełniący rolę Krajowego Koordynatora Organizacji Turnusów Rehabilitacyjnych, które funkcjonowało w latach 1992-1998. Był to najbardziej sprawny, nieskomplikowany system obsługi turnusów rehabilitacyjnych, dogodny zarówno dla osób z różnymi dysfunkcjami, jak i organizatorów turnusów.

Był osobą wyjątkową. Posiadał rzadko spotykaną umiejętność widzenia rzeczy, których nikt inny nie dostrzegał. Często brał czynny udział w konferencjach i sympozjach prezentując nowatorskie propozycje dotyczące wzrostu aktywności osób z niepełnosprawnością i form ich funkcjonowania na rynku pracy. W 2002 r. na ogólnopolskiej konferencji w Rzeszowie „Niepełnosprawni u wrót zjednoczonej Europy” przedstawił referat pod znamiennym tytułem: „Czy przetrwa system pracy chronionej?” Pisał: „Skuteczny bój o dobry system pracy chronionej można przeprowadzić tylko razem”.

W 2004 r: stworzył i zaprezentował kompleksowe rozwiązanie „System wyrównywania szans osób niepełnosprawnych”. Sformułowane wówczas cele i zadania systemu, polegające m.in. na „sensownym wykorzystaniu elementów już istniejących, zidentyfikowaniu i skatalogowaniu wszystkich działań państwa na rzecz osób niepełnosprawnych, określeniu minimum działań niezbędnych do osiągnięcia konstytucyjnej zasady równości obywateli, ze wskazaniem podmiotów je realizujących i źródeł finansowania oraz racjonalizacji gospodarowania zasobami” – są aktualne dzisiaj.

Skupił wokół siebie wybitnych ludzi, naukowców inicjując w 1997 r. utworzenie kwartalnika naukowego „Auxilium Sociale”. Pismo poświęcone publikowaniu prac badawczych, recenzji prac z zakresu opieki społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Był zastępcą redaktora naczelnego kwartalnika.
Ujmujący, wrażliwy człowiek, który chciał i potrafił efektywnie i mądrze pomagać…

Z Jego inicjatywy w 1992 r. powstał pierwszy w Polsce Warsztat Terapii Zajęciowej „Promyk” w Katowicach. Zainicjował również i współtworzył Fundację Pomocy Dzieciom i Młodzieży Niepełnosprawnej im. św. Stanisława Kostki, której był pierwszym prezesem. Forma przyznawania przez tę Fundację stypendiów dla uzdolnionej artystycznie młodzieży niepełnosprawnej, na naukę w szkołach średnich i wyższych, zasługuje na szczególne uznanie.

Uhonorowany Medalem im. Dr. Jordana i Orderem Uśmiechu, a za wybitne osiągnięcia w służbie społecznej i pracy zawodowej Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Wszyscy, którzy Go znali podziwiali renesansowy charakter Jego osobowości, był powszechnie ceniony za umiejętność dostrzegania spraw najważniejszych, trafne formułowanie myśli i osiąganie postawionych sobie celów. Podkreślić jeszcze należy Jego rolę jako inicjatora wielu działań integracyjnych w środowisku osób niepełnosprawnych i ich pracodawców. Tej roli nie sposób przecenić.

Jaka szkoda, że tak wcześnie odszedł. Tyle dobrego pewnie jeszcze by zdziałał…

Dziesięć lat temu, w słoneczne popołudnie 12 sierpnia 2006 roku pożegnaliśmy Andrzeja Pałkę w rodzinnym Tenczynku k. Krakowa, gdzie spoczął na miejscowym cmentarzu pod strzelistym dębem.
Dziękujemy Ci Andrzeju za wielką służbę społeczną i przyjaźń, która nas darzyłeś.
Pozostaniesz na zawsze w naszych sercach.
Cześć Twojej pamięci!
Przyjaciele
Data publikacji: 01.08.2016 r.