Innowacje społeczne w Małopolsce

– W Małopolsce wzrasta liczba osób niesamodzielnych z powodu wieku i niepełnosprawności. Coraz więcej mieszkańców potrzebuje wsparcia, pomocy medycznej, a także zwykłej uwagi, by móc zachować samodzielność i sprostać wyzwaniom, jakie stawia przed nimi codzienność. Bardzo często ciężar zapewnienia stałej pomocy takim osobom spoczywa na członkach ich rodzin. Niejednokrotnie dzieje się to kosztem ich pracy zawodowej i wiąże z brakiem czasu na odpoczynek czy kłopotami finansowymi – mówi Wojciech Kozak, wicemarszałek województwa małopolskiego.

Odpowiedź na potrzebę poszukiwania nowych, bardziej skutecznych metod wsparcia osób zależnych i ich opiekunów stanowi Małopolski Inkubator Innowacji Społecznych (MIIS). Projekt jest realizowany od 1 sierpnia br. przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie. Jego wartość wynosi ponad 3,25 mln zł, w tym dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój na lata 2014-2020.

– Nie chcemy za bardzo precyzować zakresu zgłaszanych projektów, bo liczymy na pomysły oddolnie formowane. Zakładamy, że skoro poszukujemy innowacyjnych rozwiązań, to nie my zza urzędniczych biurek będziemy mówić, co jest innowacją i co powinno zostać przetestowane. Jeśli ktoś ma pomysł, to pomożemy go przełożyć na język formularza aplikacyjnego, żeby skutecznie ubiegać się o środki – mówi Rafał Barański, zastępca dyrektora ROPS w Krakowie.

Dołącz do innowatorów

ROPS przewiduje dwa kilkutygodniowe nabory wniosków: w lutym oraz październiku 2017 r. Krąg podmiotów uprawnionych do otrzymania grantów jest szeroki. Obejmuje osoby prawne, jednostki organizacyjne, jednostki sektora finansów publicznych, ale też osoby fizyczne mieszkające na terenie województwa małopolskiego. – To największa zmiana, wiele sobie po niej obiecuję. Osobom fizycznym, które mają w swoim gronie seniorów czy niepełnosprawnych, będzie najprościej sformułować pomysł. Dobrze, że mogą się ubiegać o dofinasowanie, bo siłą rzeczy samorządy czy organizacje mają mniejsze rozeznanie w zindywidualizowanych potrzebach niż rodziny osób starszych czy niepełnosprawnych – mówi Rafał Barański.

Po zakończeniu naborów odbędzie się ocenianie wniosków. Obejmie ono trzy etapy: ocenę formalną, ocenę merytoryczną oraz ocenę strategiczną. Analizą dokumentów zajmie się Rada Innowacji Społecznych, która zostanie powołana w 2017 r. Zbierze się ona prawdopodobnie w marcu lub w kwietniu. W jej składzie znajdą się przedstawiciele trzeciego sektora, samorządów lokalnych, środowisk seniorskich oraz organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych. – Rada sprawdzi, czy pomysły są adekwatne do potrzeb grupy docelowej, jaka jest relacja nakładów do rezultatów, czyli kryterium związane z efektywnością. Przyjrzy się też, czy propozycja spełnia cechy innowacji, czy nie powiela rozwiązań, które gdzieś już zafunkcjonowały, bo to uniemożliwi przekazanie dofinansowania – opisuje Rafał Barański.

Pierwsze umowy zostaną zawarte prawdopodobnie w maju. W dokumentach znajdą się zapisy o maksymalnie półrocznym okresie świadczenia usług czy testowania innowacji. Każdy grantobiorca zyska wsparcie opiekuna innowacji, czyli pracownika ROPS. Będzie on towarzyszył wdrażaniu pomysłu, a jednocześnie formował wnioski dla Inkubatora.

Liczą się efekty

Projekt potrwa do 31 lipca 2019 r. W tym okresie zostanie udzielonych 40 grantów o średniej wartości 45 tys. zł. Regulamin zakłada przyznanie większego wsparcia, maksymalnie wynoszącego 100 tys. zł. Ten pułap został określony przez Ministerstwo Rozwoju. – Budżet jest ograniczony i nie możemy przekroczyć kwot ramowych. Musieliśmy pogodzić dwa elementy, a więc zagwarantować atrakcyjne i adekwatne pieniądze dla wnioskodawców, ale też zapewnić przetestowanie odpowiedniej liczby innowacji. Z Ministerstwem Rozwoju mamy umowę, żeby przetestować dużo różnych rodzajów pomysłów, które później mogą stać się elementem rozwiązań systemowych – wyjaśnia Rafał Barański.

Minimum 15 proc. projektów grantowych zostanie przygotowanych do upowszechnienia na szeroką skalę.
Granty będą wypłacane w transzach, a o ich liczbie zadecyduje Inkubator. Kluczowe znaczenie odegra charakter innowacji. ROPS chce każdy pomysł podzielić na efekty cząstkowe. Po ich wystąpieniu kolejne środki trafią do grantobiorcy. Jeśli nie będzie możliwości etapowania projektu, to prawdopodobnie nastąpi płatność jednorazowa na zasadzie zaliczki.

– Standardem obowiązującym w środkach publicznych jest rozliczenie na podstawie dowodów księgowych, a my proponujemy mocno uelastycznione rozwiązanie. To oznacza większą odpowiedzialność po stronie wnioskodawców, ale też naszej. Jeśli w ramach umowy ustalimy jakiś efekt, to będziemy pilnować, żeby on wystąpił. Nie zamierzamy rozliczać się z beneficjentami po fakturach czy rachunkach, tylko po efektach – informuje Rafał Barański.

Poszukiwanie inspiracji

Przed pierwszym naborem zostanie podjęta akcja informacyjno-promocyjna w celu dotarcia do jak najszerszego grona potencjalnych wnioskodawców. 17 listopada w Muzeum AK w Krakowie odbędzie się konferencja dotycząca projektu grantowego. ROPS chce zaprosić na nią przedstawicieli z zagranicy.

– Jesteśmy już po rozmowach z osobą reprezentującą szwajcarski system opieki społecznej, która opowie o organizacji tamtejszych usług opiekuńczych. Mamy nadzieję, że to zachęci uczestników konferencji do zgłaszania pomysłów, np. bazujących na rozwiązaniach z innych państw, ale przystosowanych do naszej specyfiki – mówi Rafał Barański.

Wiedzy oraz inspiracji będzie też można szukać na stronie internetowej ROPS. Trafią tam m.in. założenia do projektów. Ponadto przewidziane są również spotkania informacyjne w każdym subregionie województwa małopolskiego. Pierwsze z nich odbędzie się w Chrzanowie (29 listopada). Kolejne w Zakopanem (7 grudnia), Nowym Sączu (11 stycznia), Tarnowie (18 stycznia) i Krakowie (25 stycznia). Dodatkowe wsparcie gwarantuje punkt informacyjny w biurze Inkubatora.

Biuro Projektu Małopolski Inkubator Innowacji Społecznych
Punkt informacyjny czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 8-16.

Adres Biura:
ul. Lea 112 p. 141
30-133 Kraków
e-mail: miis@rops.krakow.pl
telefon: 12 639 15 35
telefon: (+48) 728 431 374

Tekst i fot. Marcin Gazda

Data publikacji: 02.11.2016 r.