135 lat Domu Pomocy Społecznej im. Helclów w Krakowie

Jedna z najstarszych instytucji opiekuńczych w Polsce, Dom Pomocy Społecznej im. Ludwika i Anny Helclów, rozpoczyna w czwartek obchody 135-lecia istnienia. Dziś jest to nowoczesny ośrodek z miejscem dla prawie 400 osób, ale wyzwaniem dla niego jest brak pielęgniarek.

Wydarzeniem otwierającym jubileusz będzie piknik, który odbędzie się 5 czerwca w ogrodzie na terenie placówki. Spotkają się na nim podopieczni i pracownicy krakowskich DPS-ów. W poniedziałek zaś na terenie domu odbędzie się koncert „Od Serca” w ramach Letniego Festiwalu Operetkowego na Wiśle im. Iwony Borowickiej, na którym wystąpią gwiazdy Opery Krakowskiej. Kolejne ważne dla ośrodka wydarzenie rocznicowe planowane jest na 24 lipca – będzie to „Odpust świętej Anny” z mszą pod przewodnictwem biskupa Roberta Chrząszcza. Na 9 września dom Helclów zapowiedział festyn z prezentacją artystycznych prac mieszkańców różnych DPS-ów, w tym prac powstałych w ramach warsztatów terapeutycznych. Obchody zakończy uroczystość 10 października w Urzędzie Miasta Krakowa, podczas której wyróżnienia otrzymają szczególnie zasłużeni pracownicy placówki. Planowana jest również wystawa przybliżająca dzieje ośrodka.

Historia budynku sięga 1878 r., kiedy to małżeństwo Helclów zdecydowało o przeznaczeniu całego majątku na rzecz potrzebujących katolików.

Otwarcie „Domu Ubogich fundacji imienia Ludwika i Anny Helclów” nastąpiło 24 lipca 1890 r. Placówka zaprojektowana przez miejskiego architekta Tomasza Prylińskiego była wówczas jednym z najnowocześniejszych zakładów opiekuńczych w Europie. Przetrwała wiele burzliwych momentów, w tym przekształcenie w szpital wojskowy podczas I wojny światowej oraz przejęcie części budynków przez Gestapo podczas II wojny światowej. W 1944 r. 220 mieszkańców zostało wysiedlonych do Szczawnicy. Powrócili pod koniec 1946 r.

Po wojnie obiekt był przeludniony, zamieszkiwało go nawet ponad 700 osób. Pogorszyły się warunki bytowe. Zmiany ustrojowe w 1989 r. zapoczątkowały intensywną modernizację placówki. Obecnie na terenie niemal 3,5 hektara znajduje się pięć obiektów, w tym nowy budynek mieszkalny z 2018 r.

„Dzisiaj jesteśmy dumni z tego, że możemy funkcjonować w pięknym, zabytkowym obiekcie, nowoczesnym, dostosowanym do aktualnych standardów. Ciągle ulepszamy to miejsce, poprawiamy jego funkcjonalność, dostępność i zmierzamy do osiągnięcia najwyższych standardów” – powiedział PAP wicedyrektor Domu Pomocy Społecznej im. Helclów Marcin Ogórek.

W placówce jest dokładnie 387 miejsc dla osób przewlekle chorych, najczęściej samotnych. Średni wiek podopiecznego to 81 lat. Przebywają tu osoby w różnym wieku, są zarówno 50-kilkulatkowie, jak i kilkoro stulatków.

Pieczę nad mieszkańcami sprawuje ponad 200 osób, w tym opiekunki i pielęgniarki. Łącznie w placówce na podstawie umowy o pracę zatrudnionych jest prawie 300 osób.

Wicedyrektor, zapytany o wyzwania, jakie stoją przed ośrodkiem, odpowiedział, że jest to zapewnienie właściwej opieki dla osób o zróżnicowanych i coraz cięższych dolegliwościach przy ograniczonych zasobach kadrowych, braku dostępnych specjalistów, w tym w szczególności pielęgniarek. W perspektywie przyszłych lat wyzwaniem może być, zdaniem wicedyrektora, kontynuacja modernizacji infrastruktury.

„Jesteśmy dumni z tego, że udaje nam zapewnić opiekę, mimo trudności kadrowych. Szczególnie potrzebujemy pielęgniarek, opiekunów – o takich pracowników musimy konkurować ze służbą zdrowia” – powiedział Marcin Ogórek.

Miesięczny koszt utrzymania jednego mieszkańca w DPS im. Helclów to 9,6 tys. zł, podczas gdy w 2019 r. wynosił 5,4 tys. zł. Mieszkaniec pokrywa taki koszt kwotą nie większą niż 70 proc. swoich dochodów. Resztę finansuje gmina, w której ostatnio mieszkał (głównie Kraków), ewentualnie inne osoby związane z podopiecznym.

O przyznaniu miejsca w DPS decyduje Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS).

Wicedyrektor zwrócił uwagę, że DPS niemal cały czas jest zapełniony i – jak dodał – po pandemii nasycenie miejsc zaczęło wzrastać, co można tłumaczyć m.in. tym, że społeczeństwo starzeje się. (PAP)

Beata Kołodziej, fot. DPS Helclów, mat. prasowy

Data publikacji: 05.06.2025 r.