Bez obowiązkowej edukacji zdrowotnej w szkole nie poprawimy wyników leczenia raka w Polsce

W Polsce aż 70-80 proc. pacjentów z chorobą nowotworową zgłasza się do lekarza w bardziej zaawansowanych stadiach choroby. Bez obowiązkowej edukacji zdrowotnej w szkołach nie zmienimy tego i nie poprawimy wyników leczenia nowotworów w naszym kraju – alarmują eksperci.

Specjaliści z różnych dziedzin medycyny oraz polityki zdrowotnej państwa dyskutowali o tym 31 stycznia w Warszawie podczas debaty think tanku Medyczna Racja Stanu. Zorganizowano ją na kilka dni przed Światowym Dniem Walki z Rakiem, który obchodzimy 4 lutego.

Eksperci podkreślali, że edukacja zdrowotna to podstawa skutecznej profilaktyki nowotworów, a kwestie związane z promocją profilaktyki chorób są jednym z trzech priorytetów dotyczących zdrowia w trakcie trwającej obecnie polskiej prezydencji w Radzie UE. „Tutaj mieszczą się kwestie związane z profilaktyką otyłości, chorób układu krążenia oraz profilaktyką przeciw nowotworom” – wymieniał inicjator powołania Medycznej Racji Stanu, poseł Paweł Kowal (KO) z sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych. Zaznaczył, że polska prezydencja traktuje te priorytety jako zadania dla całej UE, ale również jako program do działania na poziomie krajowym.

„W onkologii mamy ogromnie dużo wyzwań, ponieważ zapadalność na nowotwory nam rośnie w sposób lawinowy. Dodatkowo, na nowotwory, które były kiedyś domeną osób starszych chorują teraz coraz młodsze osoby. Przyczyną jest tryb życia, jaki prowadzimy, żywność przetworzona, jaką spożywamy – nasycona chemią, rolnictwo oparte na bardzo dużej ilości chemicznych środków, to co pijemy oraz powietrze jakim oddychamy” – mówiła podczas spotkania wiceminister zdrowia Urszula Demkow.

Przypomniała, że obecnie nowotwory są – poza chorobami układu krążenia – główną przyczyną zgonów Polaków.

„Jest to ogromny problem i prawdziwe wyzwanie – opieka i pomoc chorym musi być prowadzona na wielu frontach, zaczynając od prewencji i profilaktyki, gdzie mamy sporo do odrobienia, bo kluczowe jest to, żeby nowotwory wykrywać na jak najwcześniejszym etapie. To jest dla wszystkich oczywiste, a jednak tylko 10 proc. Polaków w odpowiednim wieku wykonało badania kolonoskopowe (istotne w profilaktyce i wczesnym wykrywaniu raka jelita grubego – PAP), 30 proc. kobiet wykonuje mammografię, a jeszcze mniej wykonuje systematycznie cytologię” – wymieniała Demkow.

Prezes Polskiej Unii Onkologii dr Janusz Meder podkreślił, że w Polsce wciąż 70-80 proc. pacjentów z nowotworem zgłasza się do lekarza w wyższych stadiach zaawansowania choroby. Jest to jedna z głównych przyczyn tego, że nasze wyniki leczenia są gorsze o 10-15 punktów procentowych od tych, które uzyskuje się w krajach Europy Zachodniej, w Kanadzie czy USA, mówił onkolog.

Przypomniał, że mamy doskonałych lekarzy, opracowane standardy leczenia, Narodową Strategię Onkologiczną na lata 2020–2030. „Mamy teraz naprawdę wielką szansę, by wcześniej rozpoznawać nowotwory i poprawić wyniki leczenia nowotworów w Polsce. Ale jeżeli nie zainwestujemy w edukację (…), to ciągle będziemy gonili Europę i świat, ponieważ zbyt wielu chorych będziemy musieli leczyć w wyższych stopniach zaawansowania choroby nowotworowej” – tłumaczył dr Meder.

Przypomniał, że od 1 września 2025 r. w polskich szkołach miała zostać wdrożona powszechna edukacja zdrowotna na wszystkich szczeblach edukacji dzieci i młodzieży. Jego zdaniem niepokojące jest to, że zgodnie z ostatnimi zapowiedziami ministry edukacji Barbary Nowackiej od 2025 r. edukacja zdrowotna stanie się przedmiotem nieobowiązkowym.

„Nie ma nic ważniejszego od edukacji. Kilkadziesiąt lat czekaliśmy na ten moment i myślę, że bardzo źle by się stało, gdyby nie były to zajęcia obowiązkowe. (…) Jeżeli my chcemy być postrzegani w UE jako równoważni partnerzy troszczący się o problem edukacji społeczeństwa, to absolutnie musimy to naprawić i absolutnie od 1 września te zajęcia muszą być obowiązkowe. Przecież tam są przekazywane treści na bazie wiedzy i wyników badań naukowych. Trudno by było izolować społeczeństwo od tego” – przekonywał specjalista.

Dodał, że jeżeli ludzie nie nauczą się troszczyć o swoje zdrowie, nie nauczą się przestrzegać zasad zapisanych Europejskim Kodeksie Walki z Rakiem, to nigdy nie poradzimy sobie z epidemią chorób nowotworowych. „Wdrożenie obowiązkowej edukacji jest podstawą do tego, by mieć lepsze wyniki leczenia polskich pacjentów” – alarmował dr Meder. Podkreślił, że jest to apel ekspertów Polskiej Unii Onkologii, jak również Medycznej Racji Stanu i przedstawicieli organizacji pacjentów. (PAP)

jjj/ bar/ mhr/, fot.pexels.com

Data publikacji: 01.02.2025 r.