Czy nowe funkcje DPS przyczynią się do deinstytucjonalizacji?

2 września w Katowicach odbyło się transmitowane online wyjazdowe posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Osób z Niepełnosprawnościami, dotyczące nowej funkcji domów pomocy społecznej w projektowanym nowym systemie usług społecznych oraz jej strategii, która powstaje w resorcie rodziny i polityki społecznej.

Od nowego roku ruszy program pilotażowy, do którego obecnie trwa nabór samorządów, mających wprowadzać założenia nowej Strategii usług społecznych. Projekt pilotażowy będzie realizowany przez dwa lata.

Uczestnicy spotkania

– Z całą pewnością w najbliższym czasie w obszarze deinstytucjonalizacji nie czekają nas zmiany – uznał senator Marek Plura, przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Osób z Niepełnosprawnościami. – Nie ma planu likwidacji domów pomocy społecznej. Mamy przed sobą proces, w którym będą one stawały się niepotrzebne. Chciałbym, żeby kiedyś domy pomocy nie były potrzebne, ale przypuszczam, że zawsze będą. Nie chodzi w nich tylko o to, żeby człowiek był „zaopiekowany”, najedzony, czysty, ale de facto samotny. Te placówki to też pewna wspólnota, jest tam przestrzeń do zwykłych ludzkich relacji. Zatem ta pomoc środowiskowa powinna być też kreowana w taki sposób, żeby nie tylko zabezpieczać te potrzeby życiowe, ale też potrzeby społeczne, kontakt z innymi ludźmi, co nie zawsze jest takie oczywiste – podkreślił senator.

– Prowadziłem prekonsultacje Strategii usług społecznych i udało mi się poszerzyć grono osób, które nad nim pracowały – mówił wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed.. Przyznał, że toczy się zażarta dyskusja z organizacjami, które zajmują się tym obszarem usług, gdyż niektóre z nich są zwolennikami całkowitej likwidacji domów pomocy społecznej. Wcześniej nad tym dokumentem pracował zespół pod przewodnictwem wiceministra Wdówika, pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych.

Wiceminister S. Szwed odpowiada na pytania

Prekonsultacje Strategii usług społecznych trwały do 16 lipca br. Kluczowe w niej jest pięć obszarów: dzieci z niepełnosprawnościami, osoby starsze, osoby z zaburzeniami psychicznymi, dorosłe osoby niepełnosprawne i osoby w kryzysie bezdomności.

S.Szwed zaznaczył, że celem przygotowywanego dokumentu jest wprowadzenie jednego systemu opieki, a deinstytucjonalizacja będzie wiązała się z poszerzeniem funkcji domów pomocy społecznej np. o opiekę wytchnieniową czy inne usługi społeczne, ale też o rozwój usług asystenckich.

Wiceminister podkreślił, że nie można robić rewolucji w systemie. Jego zdaniem strategia nie rozwiązuje problemu, ale wyznacza kierunki, w ślad za którymi muszą iść zmiany ustaw i środki. – Liczymy na to, że na koniec roku uda nam się tę strategię przyjąć – podsumował.

Na pewne nowe zjawiska w systemie opieki długoterminowej zwrócili uwagę dyrektorzy domów pomocy społecznej na Śląsku, obecni na spotkaniu. Wskazywali m.in. na to, że mają wolne miejsca w swoich placówkach, co wiąże się ze stratami finansowymi dla ich placówek. Według oficjalnych danych na 81 tys. miejsc w DPS-ach obecnie zajętych jest 76 tys.

– Te wolne miejsca w DPS-ach to gotowe miejsca do opieki wytchnieniowej. Jednak obecnie samorządowe DPS-y nie mają takiej możliwości prawnej, mogą to robić jedynie domy prowadzone np. przez kościół czy organizacje pozarządowe. Minister Szwed obiecał, że ta kwestia będzie rozwiązana prawdopodobnie w najbliższym czasie – przekazał  Marek Plura.

Wskazał również na problem z brakami kadrowymi w domach pomocy społecznej i na to, kto miałby pracować w tym rozbudowanym w przyszłości systemie usług społecznych.

Jeszcze przed końcem roku będzie miało miejsce kolejne posiedzenie Zespołu dotyczące drugiej strony deinstytucjonalizacji, czyli pomocy środowiskowej, i tego, jak ona powinna wyglądać zapowiedział senator Marek Plura.

Oprac. IKa, fot. Ryszard Rzebko

Data publikacji: 06.09.2021 r.