Informacja o wniosku w sprawie ratyfikacji przez Polskę Konwencji NZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych

Konwencja została przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych13 grudnia 2006 r. i otwarta do podpisu 30 marca 2007 r. Konwencja weszła w życie 3 maja 2008 r. Stronami jej jest obecnie 110 państw.

Stroną konwencji jest Unia Europejska, od 23 stycznia 2011 r., w zakresie kompetencji traktatowych UE.

Konwencja uzupełnia wcześniej przyjęte konwencje NZ dotyczące praw człowieka.

Ma umożliwić osobom niepełnosprawnym skuteczne korzystanie z wszelkich praw człowieka i podstawowych wolności, na równi z innymi osobami, a przez to przyczynić się do poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych.

Zasady ogólne konwencji (art. 3) to, między innymi:
– poszanowanie przyrodzonej godności, a także autonomii osoby, w tym swobody dokonywania wyborów,
– niedyskryminacja,
– pełny i skuteczny udział w życiu społecznym,
– poszanowanie odmienności i akceptacja osób niepełnosprawnych, jako będących częścią ludzkiej różnorodności oraz ludzkości,
– równość szans, równość mężczyzn i kobiet,
– dostępność.

Polska podpisała konwencję 30 marca 2007 r. (dzień otwarcia konwencji do podpisu).

Na podstawie przeprowadzonych w latach 2008-2011 analiz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej sporządziło wniosek o ratyfikację.

Propozycja ratyfikacji konwencji została poparta przez partnerów społecznych raz organizacje pozarządowe osób niepełnosprawnych.

W momencie składania dokumentów ratyfikacji Polska złoży:
– oświadczenie interpretacyjne dotyczące instytucji ubezwłasnowolnienia (właściwość Ministra Sprawiedliwości),
– zastrzeżenie dotyczące zawierania małżeństw przez osoby, których niepełnosprawność wynika z choroby psychicznej albo niedorozwoju umysłowego (właściwość Ministra Sprawiedliwości),
– zastrzeżenie dotyczące regulacji przerywania ciąży (właściwość Ministra Zdrowia).

Ratyfikacja konwencji jest proponowana, ponieważ stwierdzone zostało, że prawo polskie jest zgodne z jej postanowieniami. Żaden z resortów nie wskazał zmian, które miałyby być warunkiem pełne wdrożenia konwencji w Polsce. Uzasadnienie wniosku odzwierciedla to stanowisko.

Wyjątek stanowią dwa postanowienia (zdolność do czynności prawnych, zawieranie małżeństw – art. 12 ust. 4 i art. 23. ust 1 pkt a). Aby nie wstrzymywać ratyfikacji, złożone zostanie, odpowiednio, oświadczenie interpretacyjne oraz zastrzeżenie. Pozwoli to uniknąć zarzutów o naruszeniu konwencji, do czasu przeprowadzenia odpowiednich zmian w prawie.

Ratyfikacja konwencji, stanowi potwierdzenie, że jest ona w Polsce realizowana, a działania na rzecz poprawy polityki dotyczącej osób niepełnosprawnych, w szczególności wspierania udziału osób niepełnosprawnych we wszystkich aspektach życia społecznego będą nadal prowadzone z uwzględnieniem osiągniętego już poziomu tej polityki, oczekiwań osób niepełnosprawnych, postępu technicznego oraz w tempie i zakresie determinowanym dostępnością środków finansowych.

Wniosek o ratyfikację dostępny jest na stronie BIP Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, zakładka „Projekty aktów prawnych – w związku z umowami międzynarodowymi”.