W przeddzień, 11 kwietnia w Sali Kolumnowej Sejmu RP odbyła się konferencja „Lodołamacze prekursorzy społecznej odpowiedzialności” zorganizowana przez Parlamentarny Zespół ds. Osób Niepełnosprawnych oraz POPON. Konferencja objęta była patronatem marszałek Sejmu Ewy Kopacz.
W jej trakcie zaprezentowane zostały doświadczenia firm, instytucji i organizacji, biorących udział w konkursie Lodołamacze, w zakresie zatrudniania osób z niepełnosprawnością. Uczestnicy spotkania dyskutowali m.in. o: polityce społecznej państwa wobec osób mających trudności z wejściem na rynek pracy, społecznej odpowiedzialności biznesu w kontekście zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz kształtowaniu relacji pracodawców z pracownikami na przykładzie doświadczeń laureatów konkursu.
Konkurs Lodołamacze adresowany jest do firm, instytucji, organizacji zatrudniających osoby niepełnosprawne bez względu na zakres ich działania, ani wielkość podmiotu. Warunkiem udziału w nim jest przesłanie formularza zgłoszeniowego do 30 lipca br. W pierwszym etapie niezależne kapituły dokonają analizy i wyłonią finalistów regionalnych. Zwycięzcy przejdą automatycznie do centralnego etapu konkursu, w którym wyłonieni zostaną ogólnopolscy Lodołamacze 2012.
Tę swoistą rywalizację wyróżnia przede wszystkim to, że nagradzane są podmioty decydujące się na zatrudnianie osób z niepełnosprawnością. To również propozycja dla tych, którzy z problematyką aktywności zawodowej tej grupy osób jeszcze się nie zetknęli, by poprzez wymianę doświadczeń mogli się przekonać, że są oni pełnowartościowymi pracownikami zaangażowanymi w sprawy firmy. Statuetki Lodołamacza wręczone zostaną w trzech kategoriach: zakład pracy chronionej, otwarty rynek pracy oraz pracodawca nie będący przedsiębiorcą. Ponadto kapituły – zarówno na etapach regionalnych jak i centralnym – wyłonią osoby lub podmioty szczególnie wyróżniające się w działalności na rzecz środowisk osób z niepełnosprawnością, którym przyznane zostaną tytuły Lodołamacza Specjalnego i Superlodołamacza.
Laureatów ogólnopolskich poznamy podczas Gali Lodołamaczy, która odbędzie się 27 września na Zamku Królewskim w Warszawie.
W dotychczasowych siedmiu edycjach konkursu udział wzięło 1915 firm i podmiotów, zaś w ubiegłorocznej 350 firm. W regionach wręczono około 300 statuetek Lodołamaczy i wyróżnień, w skali kraju nieco mniej niż 100. Wśród nagrodzonych były zarówno duże, jak i małe oraz średnie przedsiębiorstwa, a także instytucje i organizacje. Przykładem może być jeden z ubiegłorocznych zwycięzców – firma Balian, która działa na otwartym rynku pracy i zatrudnia tylko 19 osób, w tym osoby niepełnosprawne. Szanse na zwycięstwo ma każdy, a podstawowym kryterium są działania prowadzone na rzecz zatrudnionych osób z niepełnosprawnością. Wśród laureatów w ubiegłym roku znaleźli się również: Limatherm Components Sp. z o.o., Spółdzielnia Inwalidów PRESPO, Jednostka Innowacyjno- Wdrożeniowa „JUMPE” Jędryczek, Kujawska Fabryka Maszyn Rolniczych Sp. z o.o., Laboratorum Cogito Sp. z o.o., Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy, Urząd Miejski w Kaliszu oraz Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym SPON z Raciborza.
Patronem wydarzenia jest małżonka prezydenta RP Anna Komorowska, a ambasadorem konkursu – Zbigniew Zamachowski. W kampanię w poszczególnych regionach jako ambasadorowie zaangażowali się m. in. Stan Borys, Piotr Kupicha z zespołem Feel, Monika Kuszyńska, Anna Rogowska, Renata Mauer-Różańska, Mieczysław Szcześniak, Zbigniew Wodecki i zespół Lombard.
– Według Słownika Języka Polskiego lodołamacz to „statek przystosowany do łamania pokrywy lodowej i torowania drogi innym statkom”. Tak właśnie wyobrażaliśmy sobie ten konkurs i jego laureatów, którzy torują drogę i wyznaczają nowe kierunki, pokazując przykłady pozytywnego działania w przestrzeni gospodarczej, w przestrzeni funkcjonowania swoich firm, które cechuje wrażliwość społeczna – powiedział otwierając spotkanie Jan Zając, prezes Zarządu Krajowego POPON. – Dają oni pozytywny przykład, pokazują, że można odnosić sukcesy w biznesie, jednocześnie zatrudniając niepełnosprawnych pracowników. Lodołamacze przełamują bariery, które są największe – bariery będące w naszych głowach, o wiele trudniejsze do zlikwidowania od architektonicznych, czy organizacyjnych.
– Doświadczenia pokazują, że i duże firmy i małe i innowacyjne i te, które prowadzą swoją działalność od wielu dziesięcioleci, to są miejsca, w których na różne sposoby aktywność osób z niepełnosprawnością zamienia się w ich życiową szansę – podkreślał przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Osób Niepełnosprawnych poseł Marek Plura. – Różnorodność osiągana przez różne pomysły na wzrost aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnością sprzyja także mojej filozofii działania. System wsparcia musi być tak różnorodny jak rzeczywistość, w której żyjemy i funkcjonujemy. Szczególnie w tym zakresie pluralizm jest rozwiązaniem nieocenionym – powiedział. Serdecznie zachęcił również do udziału w konkursie i propagowania go, by był on źródłem wiedzy o nowych, pozytywnych rozwiązaniach, które warto i trzeba wspierać zmianami w prawie.
Alina Wojtowicz-Pomierna, zastępca dyrektora Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych – zabierająca głos w imieniu ministra pracy i polityki społecznej Włodzimierza Kosiniaka-Kamysza – przypomniała, że w roku ubiegłym minęło 20 lat od uchwalenia pierwszej ustawy o rehabilitacji, która miała być remedium na ówczesną transformację społeczno-gospodarczą. Obecnie zmieniło się podejście do osób z niepełnosprawnością, ich funkcjonowanie postrzegane jest w kategoriach praw człowieka, w tym też kontekście powinny być oceniane podejmowane działania. Kwestia zatrudniania osób z niepełnosprawnością staje się też bardzo istotna wobec wyzwań demograficznych, przed którymi stoi cała Europa. Zmiany przyczyniające się do wzrostu poziomu aktywności tej grupy osób powinny być przedmiotem rzetelnej dyskusji, prowadzonej w możliwie najszerszym gronie.
W imieniu rzecznika praw obywatelskich prof. Ireny Lipowicz wystąpił dr Ryszard Czerniawski z Biura RPO. Podkreślił, iż obrona praw obywateli możliwa jest tylko w odniesieniu do praw, które już funkcjonują w porządku prawnym, zatem rolą RPO jest również stymulowanie zmian w tym zakresie. Realizując ten obowiązek prof. Lipowicz podjęła znaczny wysiłek celem doprowadzenia do ratyfikacji przez Polskę Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, która została podpisana 5 lat temu. Omówił również podstawowe zapisy tego aktu oraz ich skutki prawne.
Prof. Janina Filek z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, będąca pełnomocnikiem ds. osób niepełnosprawnych na tej uczelni, przedstawiła prezentację dotyczącą społecznej odpowiedzialności biznesu w kontekście zatrudniania osób z niepełnosprawnością. Autorka uważa, że jest ona w naszym kraju na tak niskim poziomie, że nie może gwarantować łatwego rozwiązania tego problemu, zarówno w aspekcie społecznym, jak i gospodarczym. Nie oznacza to jednak, iż tego instrumentu nie należy stosować i rozwijać jego znaczenie.
Jako przedstawiciel pracodawców zatrudniających pracowników z niepełnosprawnością głos zabrał Józef Bodziony, z chorzowskiej firmy Limatherm Components będącej jednym z laureatów ubiegłorocznej edycji konkursy Lodołamacze. U genezy jej powstania legł wzrost konkurencyjności firm z branży aparatury kontrolno-pomiarowej. Szczególnie z Chin, co wymusiło optymalizację kosztów wytwarzania. Po starannej analizie podjęto decyzję by nie rozszerzać produkcji w Chinach lecz prowadzić ją w kraju w formule zakładu pracy chronionej. Obecnie zatrudnionych jest 240 osób, a 96 proc. załogi stanowią pracownicy z niepełnosprawnością (80 proc. ze znacznym i 15 proc. z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności). Jest to firma bardzo nowoczesna, o unikalnej w Europie strukturze zatrudnienia, co bardzo wysoko cenią zagraniczni kontrahenci i partnerzy.
Konferencję zakończyła panelowa część dyskusyjna z udziałem posłów reprezentujących wszystkie parlamentarne opcje polityczne, którą relacjonujemy w innym miejscu.
Tekst i fot.: Ryszard Rzebko
