Najważniejsze wydarzenia 2018 roku

MARZEC
W terminie 9-18 marca odbywały się XII Zimowe Igrzyska Paraolimpijskie w Pjongczangu, w Korei Płd. Polska 8-osobowa reprezentacja paraolimpijska wróciła do kraju z jednym brązowym medalem. Zdobył go ścigający się na monoski Igor Sikorski w slalomie gigancie. Plan minimum został wykonany. To 45 medal w historii zimowych igrzysk paraolimpijskich dla Polski, a pierwszy od 30 lat w konkurencjach alpejskich.

14 marca w siedzibie Polskiego Komitetu Olimpijskiego Warszawie odbyła się ogólnopolska konferencja podsumowującą prowadzone konsultacje społeczne zmian w ustawach wdrażających program kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem”. Na realizację tego wyjątkowego programu, kierowanego do szczególnej grupy osób przewidziano w latach 2016-2021 ponad 3 mld zł.

KWIECIEŃ
Odzyskanie niepodległości przez Polskę po zakończeniu I wojny światowej w roku 1918 to fakt przełomowy w historii naszego państwa i narodu. Po rozbiorach zbudowano jedno państwo, scalono system ubezpieczeń społecznych, zbudowano nowoczesny system emerytalny, ochronę zdrowia, system edukacji, prawo pracy etc. 11 kwietna konferencją pt. „Przeszłość – Teraźniejszość – Przyszłość”– zorganizowaną przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poświęconą roli i znaczeniu polityki społecznej w historii państwa polskiego, oficjalnie rozpoczęto obchody 100-lecia tej działalności w Polsce.
18 kwietnia rozpoczął się w Sejmie protest osób z niepełnosprawnością i ich opiekunów. Domagano się m.in. zrównania renty socjalnej z rentą minimalną i wprowadzenia dodatku rehabilitacyjnego w wysokości 500 zł dla dorosłych osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, których niepełnosprawność nastąpiła przed osiągnięciem pełnoletności. W różnych kompromisowych propozycjach protestujący proponowali stopniowe wprowadzanie tego dodatku, tak by ostatecznie wypłacany był on w wysokości 500 zł. Tego postulatu rządzący jednak nie spełnili i dlatego protest się przedłużał.
Ostatecznie zawieszono go po 40. dniach. Według protestujących udało się zrealizować jeden postulat – podniesienie renty socjalnej, która wzrośnie z 865,03 zł do 1029,80 zł brutto.
Rząd uważa, że ustawa wprowadzającą szczególne uprawnienia w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej, usług farmaceutycznych i wyrobów medycznych dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności, spełnia drugi postulat protestujących i przyniesie gospodarstwom z osobą niepełnosprawną miesięcznie około 520 zł oszczędności. Protestujący są jednak innego zdania; żądali gotówki, którą osoba z niepełnosprawnością mogłaby swobodnie dysponować i przeznaczać w zależności od potrzeb.
Premier Mateusz Morawiecki 23 kwietnia podpisał Pakt na rzecz Dostępności plus 2018-2025, czyli wspólną deklarację partnerstwa rządu, organizacji pozarządowych oraz firm działających na rzecz likwidacji barier dla osób z niepełnosprawnością. Inaugurując nowy program rządowy na konferencji w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie zapewnił, że na ten cel rząd zarezerwował 23 mld zł.
Celem programu jest podniesienie jakości życia i zapewnienie niezależności życia wszystkich obywateli poprzez poprawę dostępności przestrzeni publicznej, produktów i usług w aspekcie architektonicznym, informacyjnym i komunikacyjnym.

„Sezon kulturalny” w środowisku osób z niepełnosprawnością tradycyjnie rozpoczęła jeszcze w marcu Albertiana, czyli Festiwal Twórczości Teatralno-Muzycznej Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną w Krakowie. A później już się potoczyło: Festiwal Sztuki Naszych Dzieci w Poznaniu, Festiwal Muzyczny „Pod Kluczem” w Mysłowicach, Przegląd Teatralno-Muzyczny „O Buławę Lajkonika” w Krakowie, Festiwal Piosenki „Integracja malowana dźwiękiem” w Bochni, czy wreszcie koncert „Big-beatowy zawrót głowy” w wykonaniu artystów z dysfunkcjami wzrokowymi w Dąbrowie Górniczej. A to przecież tylko wycinek wydarzeń z tego obszaru, które odnotowaliśmy na naszych łamach…

MAJ
10 maja w Krakowie nastąpiło uroczyste otwarcie Hali 100-lecia KS Cracovia wraz z Centrum Sportu Niepełnosprawnych. Nowoczesny i wielofunkcyjny obiekt, zlokalizowany przy Alei Focha, jest własnością Gminy Miejskiej Kraków. W tym miejscu mają przygotowywać się polscy paraolimpijczycy.

Ludzie i firmy silni różnorodnością – to hasło trzeciej edycji spotkania Come CloSeR Show 2018 – wydarzenia, łączącego środowiska akademickie, biznesowe i trzeciego sektora wokół różnorodności i włączenia społecznego i zawodowego, zwłaszcza osób z niepełnosprawnościami. Odbyło się ono 11 maja w Krakowie.
Miało ono formę dyskusji panelowej nt. „Piękno różnorodności – bogactwo czy utopia?”. Cechowała ją znakomita atmosfera i elektryzujące polemiki. W spotkaniu czynnie uczestniczyli, prócz wybranych panelistów, przedstawiciele dużych firm – głównie korporacji, zajmujący się społeczną odpowiedzialnością biznesu, ale również organizacji pozarządowych oraz świata nauki.

10-12 maja Kraków był stolicą europejskiego blind futbolu (piłka nożna osób niewidomych), tam bowiem odbywała się trzecia edycja IBSA Blind Football Euro Challenge Cup. W finale gospodarze turnieju pokonali Irlandię 1:0. W Krakowie swoje umiejętności zademonstrowało 6 reprezentacji.

CZERWIEC
Tysiąc zawodników wraz z trenerami i opiekunami przybyło na Śląsk aby przez 4 dni (9-12 czerwca) uczestniczyć w Ogólnopolskich Letnich Igrzyskach Olimpiad Specjalnych 11 dyscyplinach (m.in. lekkoatletyka, trójbój siłowy, tenis, pływanie, piłka nożna, kolarstwo). Główną areną igrzysk był Stadion Śląski w Chorzowie.

EUROSAF – European Para Sailing Championship 2018 zostały rozegrane w Kiloni, w terminie 16-24 czerwca, podczas słynnej, największej na świecie imprezy żeglarskiej „Kieler Woche”. Zawodnicy rywalizowali w jednoosobowej klasie Hansa 303. Reprezentacja Polski od samego początku zdominowała regaty. Zdecydowanie zwyciężył Piotr Cichocki. Natomiast Waldemar Woźniak przez długi czas był na drugim miejscu, jednak w ostatnim biegu popełnił błąd i musiał zadowolić się brązem.

Jubileuszowy X Ogólnopolski Kongres Kobiet obradował w Łodzi w dniach 16-17 czerwca. W 100-lecie praw kobiet był szczególnie uroczysty i różnorodny. W jego ramach dyskutowano również o sytuacji i potrzebach osób z niepełnosprawnością i ich rodzin, wyraźnie artykułując problemy z jakimi się borykają. Szczególną wagę przyłożono do sytuacji kobiet z niepełnosprawnością, które mają dużo trudniejszą sytuację niż mężczyźni z niepełnosprawnościami i kobiety sprawne.

LIPIEC
5-7 lipca to termin, w którym odbyła się w Warszawie 18. edycja Pucharu Świata w szermierce na wózkach – Szabla Kilińskiego. W tegorocznej, edycji największej na świecie imprezy dla niepełnosprawnych mistrzów fechtunku uczestniczyła rekordowa liczba zawodników – 256 osób z 31 krajów świata.
Mistrz paraolimpijski z Londynu Grzegorz Pluta obronił honor Polaków, zdobył złoty medal w szabli kat. B i Szablę Kilińskiego.

13 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt ustawy o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych opracowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Środki gromadzone w Funduszu mają pochodzić z dwóch źródeł: składki stanowiącej 0,15 proc. podstawy wymiaru składki na Fundusz Pracy oraz z daniny solidarnościowej od dochodu od osób fizycznych, w wysokości 4 proc. od nadwyżki dochodów powyżej 1 mln za rok podatkowy.

NIK przeprowadziła kontrolę dotyczącą dofinansowania wynagrodzenia pracowników z niepełnosprawnością, z której raport opublikowała 19 lipca. Przekazywane pracodawcom co miesiąc przez PFRON dofinansowanie, stanowi jeden z instrumentów polityki państwa, mających na celu aktywizację zawodową tej grupy osób. Ustalenia kontrolne wskazują na konieczne wprowadzenie zmian w ustawie o rehabilitacji lub przepisach wykonawczych, wnioski o te zmiany skierowano do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej.
Program Dostępność plus został oficjalnie przyjęty przez rząd w połowie lipca, a na początku sierpnia premier Mateusz Morawiecki podpisał uchwałę w sprawie tego programu. Podpis premiera oznacza ostatni etap formalności związanych z ustanowieniem programu, a tym samym rozpoczęcie etapu jego intensywnej realizacji.

SIERPIEŃ
Niezwykła była aktywność sportowców z niepełnosprawnościami, a znacznej rangi międzynarodowe zawody rozpoczęły się jeszcze w sierpniu:
– Mistrzostwa Świata UCI (parakolarzy) we włoskim Maniago, niewielka reprezentacja biało-czerwonych przywiozła 8 medali,
– Mistrzostwa Świata w rugby na wózkach w Sydney w Australii, polski zespól uplasował się na dziewiątym miejscu,
– Mistrzostwa Europy w koszykówce na wózkach w Hamburgu, w których reprezentacja Polski wywalczyła wysoką, szóstą lokatę,
– Mistrzostwa Europy w pływaniu w Dublinie, skąd Polacy przywieźli 13 medali, zajmując dziewiąte miejsce w tabeli medalowej.

Najbardziej spektakularny był jednak udział polskich sportowców w Mistrzostwach Europy w Paralekkoatletyce, które miały miejsce 20-26 sierpnia w Berlinie. To był istny polski tajfun i medalowe żniwa! Wystarczy przypomnieć, że biało-czerwoni zdobyli aż 61 medali i zajęli pierwsze miejsce – wśród 40. startujących zespołów – w tabeli medalowej. Trzeba też podkreślić, że w tych zmaganiach pobili sześć rekordów świata!

WRZESIEŃ
Kolejny znaczące, międzynarodowe wydarzenia sportowe z udziałem biało-czerwonych były kontynuowane we wrześniu:
– Mistrzostwa Świata we wioślarstwie w bułgarskim Plovdiv, na których nasza para została wicemistrzami świata w zmaganiach mieszanych dwójek,
– Z dorobkiem pięciu medali wrócili polscy szermierze na wózkach z Mistrzostw Europy w Terni (Włochy),
– Na Mistrzostwach Świata Żeglarzy z Niepełnosprawnością, które odbyły się w Sheboyan w USA Waldemar Woźniak zdobył srebrny, a Piotr Cichocki brązowy medal,
– Na Mistrzostwach Europy w goallball grupy B w Chorzowie reprezentacja Polski wywalczyła czwarte miejsce; apetyty były większe…

We wrześniu odbyły się cztery renomowane wydarzenia z obszaru kultury i sztuki, w tym trzy o charakterze międzynarodowym, nad którymi „Nasze Sprawy” objęły patronat medialny: 15. Międzynarodowe Biennale Sztuk Plastycznych Osób Niepełnosprawnych w Krakowie, XV Europejski Festiwal Filmowy „Integracja Ty i Ja” w Koszalinie, 21. edycja Ogólnopolskiego Przeglądu Twórczości Artystycznej Niepełnosprawnych OPTAN w Grudziądzu oraz XVI Międzynarodowy Przegląd Teatrów Wspaniałych w Tczewie. Reprezentowane na nich były – w zasadzie – wszystkie gatunki sztuki uprawiane przez osoby z niepełnosprawnościami.

W Warszawie 18 września miało miejsce centralne seminarium podsumowujące projekt „Jak zaktywizować ukryty kapitał rynku pracy czyli model rehabilitacji kompleksowej”, na którym przedstawiono także wnioski i rekomendacje z regionalnych sesji warsztatowych. W jego trakcie odbyło się sześć sesji panelowych.

PFRON uruchomił System Obsługi Wsparcia (SOW), którego celem jest zmniejszenie trudności w aplikowaniu o środki PFRON będące w dyspozycji jednostek samorządu terytorialnego i poprawa jakości życia osób z niepełnosprawnością. uruchomiono nowoczesną platformę informatyczną, której celem jest umożliwienie tym osobom i podmiotom działającym na ich rzecz załatwianie na drodze elektronicznej spraw związanych ze wsparciem integracji zawodowej i społecznej finansowanym ze środków PFRON.

26 września minęło 15 lat od zarejestrowania Fundacji Anny Dymnej Mimo Wszystko. Z tej okazji został zrealizowany projekt „Każdy ma swoje K2″, czyli wyprawa na Kopiec Kościuszki w Krakowie. Na tym wyjątkowym szlaku wybitni himalaiści towarzyszyli osobom z niepełnosprawnościami.

Na Zamku Królewskim w Warszawie 27 września odbyła się gala 13. konkursu „Lodołamacze” oraz uroczyste wręczenie nagród. „Lodołamacze” to ludzie, firmy i instytucje, którzy angażują się w rozwiązywanie problemów osób niepełnosprawnych, tworząc coraz lepsze warunki pracy, prowadząc dobrą politykę personalną i pokazując, że człowiek z niepełnosprawnością może być doskonałym pracownikiem. To również pracodawcy, którzy w swojej działalności wykraczają poza zakres obowiązków i w szczególny sposób dbają o zdrowie pracowników.

PAŹDZIERNIK
8 października odszedł Piotr Pawłowski, założyciel i prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji oraz Fundacji Integracja. Miał 52 lata. Przez ponad ćwierć wieku działał na rzecz osób z niepełnosprawnością, był charyzmatycznym i jednym z najbardziej rozpoznawalnych liderów środowiska osób z niepełnosprawnościami, pozostawił po sobie ogromny dorobek.
Konferencja REHA for the Blind in Poland, zwana też Wielkim Spotkaniem Niewidomych, Słabowidzących i ich Bliskich, jest okazją do integracji tego środowiska. W tym roku odbyła się ona w terminie 13 – 15 października pod hasłami: „Świat dotyku dźwięku i magnigrafiki” i „Virtual Warsaw – miasto przyjazne dla niewidomych”.
13-18 października w Japonii rozegrano Żeglarskie Mistrzostwa Świata w klasie Hansa 303. Odbywały się one w formule otwartej, tzn. bez podziału na żeglarzy pełnosprawnych i z niepełnosprawnością. Piotr Cichocki zdobył złoty medal, a Waldemar Woźniak zajął czwarte miejsce.
Wystawa dokumentująca 20. Plener Artystów Niepełnosprawnych „Królewskie kopalnie soli w Wieliczce i Bochni” została otwarta 25 października. Jubileuszowa edycja sprawiła, że wydarzenie w podziemnej ekspozycji Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka miało wyjątkową oprawę. Organizatorami przedsięwzięcia były – tradycyjnie Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce i Fundacja Sztuki Osób Niepełnosprawnych.
Na Uniwersytecie Humanistycznospołecznym SWPS w Warszawie 25 października odbył się IV Kongres Osób z Niepełnosprawnościami pod hasłem „Za Niezależnym Życiem”. Data wydarzenia ma szczególne znaczenie, został on bowiem zorganizowany w 6. rocznicę publikacji w Dzienniku Ustaw Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami, a właśnie celem Kongresu jest działanie na rzecz jej wdrożenia w Polsce.
Najwyższa Izba Kontroli 30 października przedstawiła raport nt. dostępności przestrzeni publicznej dla osób starszych i niepełnosprawnych. Wynika z niego, że żaden z 94 obiektów w 24 skontrolowanych gminach nie był wolny od barier lub niefunkcjonalnych rozwiązań. Główna przyczyna tego stanu rzeczy to brak ich konsultacji z zainteresowanymi środowiskami.
Na zaproszenie europosła Marka Plury z wizytą na Śląsk przyjechała oficjalna delegacja Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego. Jej celem było zapoznanie się z naszymi najlepszymi doświadczeniami w zakresie realizacji projektów wspieranych przez środki europejskie, nakierowanych na włączenie osób z niepełnosprawnościami. Była ona elementem trwającej właśnie w UE dyskusji nad programowaniem wieloletniego budżetu UE oraz nową Europejską Strategią Niepełnosprawności. Bardzo ważnym punktem wizyty była debata z przedstawicielami organizacji reprezentujących osoby z niepełnosprawnościami oraz innymi interesariuszami na temat ich doświadczeń, wniosków i postulatów na przyszłość, która odbyła się 30 października w Katowicach.

LISTOPAD
Piłkarska reprezentacja Polski w ampfutbolu 4 listopada pokonała Hiszpanię 1:0 (1:0) i zajęła siódmą pozycję w mistrzostwach świata w meksykańskim San Juan de los Lagos. Bramkę strzelił Bartosz Łastowski w 8. minucie. W finale Angola wygrała karnymi z Turcją 5:4.
Rzesze tancerzy z całej Europy zjechały na wielkie święto tańca – Mistrzostwa Europy do podwarszawskich Łomianek. Taneczne rytmy rozbrzmiewały od 9 do 11 listopada w rzęsiście oświetlonym Integracyjnym Centrum Dydaktyczno-Sportowym. Wydarzenie to tym bardziej niezwykłe dla obserwatorów, że większość tancerzy porusza się na wózkach.
14 listopada prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę zakładającą utworzenie Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Niepełnosprawnych.
W warszawskiej Arenie Ursynów 17 listopada miało miejsce ważne dla środowiska osób z niepełnosprawnością wydarzenie – 23. Wielka Gala Integracji. W sporej części była ona poświęcona pamięci twórcy i prezesa Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji i Fundacji Integracja. Piotr Pawłowski dawał siłę innym – wspominała pierwsza dama Agata Kornhauser-Duda w nagraniu zaprezentowanym podczas uroczystości. Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar podkreślił, że stworzone przez niego organizacje to „wielki pomnik”, który stworzył Pawłowski i „który przetrwa i dalej będzie służył kolejnym pokoleniom Polaków”.

GRUDZIEŃ
10 grudnia Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego zorganizowała dwunastą edycję konferencji „Pełno(s)prawny Student”. Głównymi tematami spotkania w Krakowie były Konstytucja dla Nauki oraz Program Dostępność plus.
Natalia Partyka zdobyła tytuł Sportowca Roku 2018 w Plebiscycie organizowanym przez Polski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start”. Na drugim i trzecim stopniu podium znaleźli się paralekkoatleci – multimedaliści mistrzostw Europy z Berlina: Krzysztof Ciuksza i Michał Kotkowski.
Już po raz piętnasty PFRON przeprowadził konkurs na najlepsze prace magisterskie i doktorskie poświęcone problematyce niepełnosprawności „Otwarte Drzwi”. 13 grudnia podczas gali, której partnerem była Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych, zostały wręczone nagrody i wyróżnienia.

Reprezentacja Polski kobiet w futsalu zdobyła złoty medal Mistrzostw Europy Głuchych w fińskim Tampere, zakończonych 14 grudnia. W finale biało-czerwone pokonały Niemki 6:5.
Dzieci z dysfunkcjami i ich rodziny nie mogą liczyć na łatwo dostępną i skuteczną terapię w ramach wczesnego wspomagania rozwoju. System pomocy jest źle zorganizowany, dzieci diagnozowane są zbyt późno, a pomoc jest planowana i udzielana nierzetelnie – wynika z raportu NIK. W części placówek nie realizowano wszystkich zaleceń z opinii, a ponadto ograniczano czas zajęć dzieci. Brakuje także kompleksowości i spójności prowadzonego wsparcia, bo różne placówki udzielające pomocy dziecku nie współpracują ze sobą.
Marlena Maląg odebrała 19 grudnia z rąk minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbiety Rafalskiej powołanie na prezesa zarządu PFRON – poinformował resort rodziny i pracy. Wcześniej pełniła funkcję wicewojewody wielkopolskiego.
95 proc. audycji w TV z napisami i audiodeskrypcją, możliwość zdawania egzaminu na prawo jazdy przez osobę niepełnosprawną w dostosowanym do jej potrzeb samochodzie, grzywny za brak dostępności – to tylko część z rozwiązań, które znalazły się w projekcie ustawy o dostępności, przedstawionym do konsultacji przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju.
W grudniu 1998 r. zginął w wypadku doktor Piotr Janaszek, człowiek, który w PRL-owskiej Polsce tysiące niepełnosprawnych dzieci wyciągnął z domów i nauczył żyć. „Doktor Mielnica” był 50 lat temu jednym z pierwszych, którzy walczyli o to, aby osoby z niepełnosprawnościami żyły razem, a nie obok reszty społeczeństwa. Rozumiał, że budowania godności i własnej wartości trzeba uczyć od dzieciństwa. Minęło 20 lat… Pamiętamy.

Witold Skupień (KS Obidowiec Obidowa) został w grudniu liderem Pucharu Świata w narciarstwie biegowym. Iweta Faron (ten sam klub) po raz pierwszy stanęła „na pudle” – była trzecia podczas zawodów Pucharu Świata w fińskim Vuokatti w biegu biathlonowym na 10 km.

Oprac. Ryszard Rzebko, fot. pixabay.com

Data publikacji: 10.01.2019 r.