Nic o nas bez nas – wybrzmiało w Parlamencie Europejskim
Nothing about us without us! - Nic o nas bez nas! To hasło przewodnie podczas obrad IV Europejskiego Parlamentu Osób Niepełnosprawnych, który się odbył w Brukseli 6 grudnia.
Raz na pięć lat w głównej sali obrad PE w ławach europosłów zasiadają przedstawiciele organizacji działających na rzecz osób z niepełnosprawnościami, by wypracować wspólne stanowisko, w którym zwracają się do PE o konkretne działania.
– W historii obrad Europejskiego Parlamentu Osób Niepełnosprawnych jeszcze nigdy nie było tylu reprezentantów z naszego kraju. To będzie bardzo mocny głos z Polski! – zapowiedział europoseł Marek Plura. To właśnie dzięki jego staraniom i wysiłkowi oraz ogromnej pracy całego zespołu jego biura w Brukseli i Polsce udało się z powodzeniem sprostać temu logistycznemu i mentalnemu wyzwaniu – za co szczególnie serdecznie podziękował mu przewodniczący Parlamentu Europejskiego, Antonio Tajani.
„Jako wiceprzewodniczący Intergrupy do spraw Niepełnosprawności, jestem z ramienia Parlamentu Europejskiego współodpowiedzialny za organizację tego wydarzenia, dlatego zależy mi, aby mogli Państwo aktywie uczestniczyć w tej ważnej debacie. Szczególnie istotne jest dla mnie, aby podczas obrad wyraźnie i głośno wybrzmiał głos polskiego środowiska osób z niepełnosprawnościami” – napisał europoseł Marek Plura w liście do polskich uczestników debaty.
Do PE przyjechała rekordowa liczba uczestników z Polski, tj. prawie setka reprezentantów organizacji pozarządowych, parlamentarzystów, dziennikarzy, przedstawicieli środowisk osób z niepełnosprawnościami. Ogółem przyjechało do Brukseli na te obrady prawie 800 reprezentantów organizacji działających na rzecz tego środowiska z całej niemalże Europy.
Tegoroczna edycja poświęcona była trzem głównym zagadnieniom. Pierwsze to zniesienie barier w pełnym uczestnictwie w życiu politycznym i społecznym oraz czynny i bierny udział w nadchodzących wyborach do Europarlamentu. Debata ta zakończyła się przyjęciem Manifestu, w którym podkreślono, że prawo wyborcze jest niezbywalnym prawem każdego człowieka – prawo do głosowania, prawo bierne i czynne! Osoby z niepełnosprawnością muszą mieć zapewniony dostęp do lokali wyborczych, możliwość głosowania a także startowania w wyborach, zaś kampanie wyborcze, informacyjne, strony internetowe i programy telewizyjne powinny być łatwe do zrozumienia i muszą uwzględniać potrzeby tych osób.
Druga sesja skupiła się na Europejskiej Strategii Niepełnosprawności na lata 2020-2030, jej aspektach budżetowych i funduszach europejskich. Trzecią debatę poświęcono zagadnieniu wdrażania Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami oraz roli Unii Europejskiej, jako światowego lidera i przykładu w tym zakresie.
– Nasze modele społeczne nie mogą pozwolić na pozostawienie kogokolwiek samemu sobie. Każdy musi mieć prawo do pracy i wyrażania siebie, każdy musi mieć dostęp do swobody głosowania. Jest to niezwykle ważne, aby wszystkie osoby brały czynny udział w procesie demokratycznym – oświadczył Antonio Tajani, przewodniczący PE, który otworzył obrady tego forum. Podkreślił również, że należy także poprawić dostęp osób niepełnosprawnych do rynku pracy. W większości krajów tzw. starej Unii poziom ich zatrudnienia jest wciąż o 20 proc. niższy od zatrudnienia osób w pełni sprawnych.
– Jesteśmy obywatelami UE wtedy, kiedy możemy głosować – stwierdził Yannis Vardakastanis, prezydent Europejskiego Forum Osób Niepełnosprawnych, które było gospodarzem tego zgromadzenia. Apelował, by usunięto wszelkie bariery, które uniemożliwiają osobom z niepełnosprawnościami czynne uczestnictwo w wyborach.
– Dziękuję, że podjęliście tak duży wysiłek, by przybyć do Parlamentu Europejskiego – powiedział europoseł Marek Plura podczas pierwszej sesji obrad. – Bardzo wiele udało nam się uzyskać, zdobyć dobre doświadczenia. Chciałbym abyśmy się nimi wymienili, to pozwoli na zidentyfikowanie barier. Unia musi zadbać o to, by ludzie niepełnosprawni mogli skorzystać ze swoich praw.
– Osoby niepełnosprawne mają coraz większą determinację by działać we własnym imieniu – podkreśliła Maureen Piggot, członkini Komitetu Wykonawczego Europejskiego Forum Osób Niepełnosprawnych (EDF). – Tak długo jak ostatni z nas nie będzie wolny – NIKT nie będzie wolny – podsumowała.
Delegat Portugalii wskazał, że niepełnosprawność (również intelektualna) nie może wykluczać z życia społecznego, z możliwości korzystania z praw i wartości, i osoba taka musi być dostrzegana i traktowana na zasadzie równości, bez stygmatyzowania.
Austriak rzucił hasło: „Tylko wspólnie możemy coś osiągnąć. Nic o nas bez nas!” Wtórowała mu delegatka Słowackiej Rady Niepełnosprawnych podkreślając, że najważniejszy jest dialog. Sławomir Besowski, polski delegat zwrócił uwagę na znaczenie dla osób niepełnosprawnych idei niezależnego życia, którego się jednak nie osiągnie bez asystencji.
– Dotychczas mieliśmy się naprawdę czym pochwalić, polscy obywatele z niepełnosprawnością chcą uczestniczyć w wyborach i licznie brali w nich udział. Specjalnie dla nich przystosowano i utworzono lokale wyborcze, m.in. w szpitalach – stwierdził obecny na obchodach senator PO Jan Filip Libicki. – Zadbano o możliwość zagłosowania m.in. dzięki nakładce brajlowskiej dla osób z dysfunkcją wzroku – podkreślił senator. – Bardzo liczyliśmy na to, że w następnym roku wprowadzimy możliwość głosowania przez internet. Niestety, projekt nowej ordynacji wyborczej likwiduje m.in. możliwość głosowania korespondencyjnego. Chcę zdecydowanie zaprotestować i powiedzieć, że to nie obywatele z niepełnosprawnością stwarzają zagrożenie fałszowania wyborów! To wielki krok wstecz!
– To absolutnie nie do zaakceptowania. Nie wolno do tego dopuścić – poparł senatora Marek Plura, na spotkaniu z dziennikarzami. Wyraził ogromny niepokój z powodu prób ograniczania praw wyborczych osobom z niepełnosprawnością w Polsce, która jest przecież w gronie liderów państw bardzo pozytywnie postrzeganych przez ogół społeczności niepełnosprawnych, jako państwo wrażliwe na ich problemy.
Krzysztof Pater z Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EESC) jednakże podkreślił, że nieograniczonego prawa do głosowania nie ma w żadnym z państw członkowskich UE i w bardzo wielu są problemy z dostępnością lokali wyborczych. Wszędzie więc są potrzebne zmiany. – Prawo do głosowania to kwestia godności osoby ludzkiej! Jeszcze jest czas, by do wyborów w 2019 roku to zmienić – zakończył wezwaniem.
Przedstawiciele międzynarodowych organizacji apelowali o przestrzeganie istniejących norm i przepisów, o niemarginalizowanie praw osób z niepełnosprawnością, zrozumienie ich potrzeb i ograniczeń wynikających z rodzaju dysfunkcji, także o wdrożenie dobrych praktyk i ich monitorowanie. Unia Europejska winna być promotorem dobrych rozwiązań – podsumowano.
Uczestnicy tej sesji PE wskazywali na zasługi naszego kraju w budowaniu właściwych relacji społecznych i realizacji Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami.
Ten temat był również ważnym wątkiem obrad PE w kontekście Europejskiej Strategii w Sprawie Osób Niepełnosprawnych na lata 2020-2030, której priorytety zostały wyznaczone przez delegatów i przyjęte w końcowym dokumencie.
– To był bardzo udany dzień. Ponad 800 reprezentantów z całej Europy – i nie tylko – sprawia, że widzimy, że ruch niepełnosprawnych jest żywotny bardziej niż kiedykolwiek. Dla nas jest to informacja, że musimy jeszcze bardziej pracować, by stworzyć przestrzeń dla udziału w PE większej liczby osób z niepełnosprawnością – podkreślił A. Tajani.
– Kryzys ekonomiczny i społeczny dotknął również osoby niepełnosprawne. Dzisiejsze obrady odbywają się w momencie, gdy Unia podnosi się z tego kryzysu. Nie jest źle, ale instytucje europejskie nie upomniały się o osoby z niepełno sprawnościami, o zachowanie tego, co już osiągnięto!
Każdy ma prawo do głosowania, prawo bierne i czynne – inaczej nie jesteśmy członkami Unii – skonstatował przewodniczący. – Chcemy wejść w nową dekadę poprzez zaangażowanie większych sił i środków. Mamy odpowiednie instrumenty, ale potrzeba znacznej determinacji, by doszło do spotkania z panami Junckerem i Tuskiem.
– Wszyscy musimy to, co tu usłyszeliśmy włączyć do własnych działań, by stały się częścią pracy nad pełnym uczestnictwem osób z niepełnosprawnością we wszystkich dziedzinach życia. Przyjęliśmy Manifest i przyjmujemy Rezolucją na rzecz Strategii na lata 2020-2030. Pomiędzy 2019-2024 –powinniśmy się znów spotkać. Jest wiele zagadnień do przedyskutowania. Wróćcie do siebie z determinacją, by umieć żądać – zaapelował, zamykając obrady przewodniczący EDF Yannis Vardakastanis.
Ten bardzo ważny dzień w PE zakończono polskim akcentem. Wieczorem, w ramach imprezy towarzyszącej wszyscy mieli okazję zobaczyć pokaz – współorganizowany przez europosła Marka Plurę – wybranych filmów związanych z problematyką niepełnosprawności z prestiżowego i unikatowego Europejskiego Festiwalu Filmowego „Integracja Ty i Ja”, który od 14 lat odbywa się w Polsce, w Koszalinie.
Iwona Kucharska
fot. Ryszard Rzebko, Dawid Fik
To pierwsza relacja ad hoc z tego ważnego wydarzenia, do którego, już bardziej szczegółowo, będziemy powracać w najbliższych wydaniach NS.
Data publikacji: 11.12.2017 r.
