„FE dla OzN. Jak Fundusze Europejskie zmieniają życie osób z niepełnosprawnościami” – to tytuł międzynarodowej konferencji, która odbyła się w Warszawie, w siedzibie Szkoły Głównej Handlowej 26 lutego br. Wzięli w niej udział przedstawiciele organizacji pozarządowych z Polski, Grecji, Litwy i Łotwy, naukowcy i praktycy pracujący z osobami zagrożonymi wykluczeniem społecznym ze względu na niepełnosprawność a także sami zainteresowani, m.in. uczestnicy warsztatów terapii zajęciowej.
Konferencja była organizowana w ramach partnerskiego projektu „Działania informujące i promujące Fundusze Europejskie wśród organizacji pozarządowych”, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej dla Funduszy Europejskich na lata 2021-2027. Celem tego projektu jest zwiększenie świadomości organizacji pozarządowych na temat różnych form wykorzystywania funduszy europejskich i ich promocji, za pośrednictwem działań informacyjnych oraz edukacyjnych. Projekt ten realizują wspólnie: Podlaski Sejmik Osób z Niepełnosprawnościami, Polskie Forum Osób z Niepełnosprawnościami, Szkoła Główna Handlowa, Instytut Niezależnego Życia i Accesible Center EU.
Witając uczestników konferencji, dr hab. Agnieszka Chłoń-Domińczak prof. SGH i prorektor ds. nauki, podkreśliła, że uczelnia, którą reprezentuje, zmienia się dzięki funduszom europejskim, m.in. właśnie przystosowując się do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Współpracuje także z różnymi partnerami w zakresie badawczym i naukowym na rzecz poprawy ich funkcjonowania.
– Fundusze europejskie to dopiero ten element, który przyczynił się do wdrażania Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami – powiedział dr Krzysztof Kurowski, prezes Polskiego Forum Osób z Niepełnosprawnościami. – W naszej ocenie nie jest idealnie, ale jest bardzo dobrze, dlatego chcemy zorientować się gdzie te fundusze europejskie nie są jeszcze wykorzystane tak jak mogłyby być. Należy się zastanowić nad tym co zrobić, żeby gotowe materiały i pomysły, które zostały złożone dzięki funduszom europejskim, nie leżały w szufladach. To jest jedna z naszych bolączek: dużo rozwiązań w ramach funduszy europejskich jest opracowywanych, ale niestety daleko im do wdrażania. Kolejna ważna sprawa, o której chcemy dzisiaj porozmawiać, to zastanowienie się nad prawami podstawowymi w funduszach europejskich. To jest też pytanie, czy te wymagania, które są zapisane w tych funduszach są respektowane, czy jednak są omijane. I ostatnia kwestia: dostępność. Dużo skupiamy się na tej dostępności, ale pewne jej obszary są, jak się wydaje, pomijane.
Konferencję podzielono na trzy bloki tematyczne. Tytuł pierwszego brzmiał „Fundusze Europejskie dla osób z niepełnosprawnościami. Jak to działa?” Zabrali w nim głos goście z zagranicy. Ioannis Vardakastanis, przewodniczący Sekcji ds. Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Spójności Gospodarczej i Społecznej (ECO) w Europejskim Komitecie Ekonomiczno-Społecznym mówił o funduszach europejskich jako katalizatorze zmian w politykach na rzecz osób z niepełnosprawnościami w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Wspomniał również o zagrożeniu dla zasad polityki spójności. Kiedy fundusze europejskie zostaną zastąpione przez narodowe fundusze, prawa OzN będą zagrożone – powiedział Ioannis Vardakastanis.
Temat rzecznictwa praw osób z niepełnosprawnościami poprzez fundusze europejskie poruszyła w swym wystąpieniu Gunta Anča, wiceprzewodnicząca European Disability Forum (Europejskie Forum Osób z Niepełnosprawnościami) i prezeska SUSTENTO, parasolowej Łotewskiej Organizacji Współpracy Osób o Specjalnych Potrzebach. Poruszająca się na wózku Gunta uczestniczyła w tej konferencji w formie zdalnej ponieważ… nie została wpuszczona na pokład samolotu LOT lecącego z Rygi do Warszawy (!). Przyznać trzeba, że w kontekście tematukonferencji i szczególnie tego właśnie wystąpienia wydaje się to paradoksalne.
Panel dyskusyjny po tych wystąpieniach był poświęcony doświadczeniom z realizacji projektów unijnych dla osób z niepełnosprawnościami.
Drugi blok tematyczny dotyczył kwestii funduszy europejskich w kontekście praw osób z niepełnosprawnościami. Zaprezentowano w nim raport krajowy z projektu dotyczącego zgodności projektów unijnych z Kartą Praw Podstawowych „EU Funds for Fundamental Rights”.
Podczas panelu dyskusyjnego próbowano odpowiedzieć na pytanie: czy w projektach realizowanych z funduszy UE przestrzegane są prawa osób z niepełnosprawnościami.
„Fundusze Europejskie dla osób z niepełnosprawnościami. Dostępność – o czym się nie mówi?” – to tytuł trzeciego, ostatniego bloku tematycznego. Jego uczestnicy dyskutowali m.in. o kosztach dostępności.
Konferencja była tłumaczona na polski język migowy, dodatkowo wystąpienia wszystkich uczestników konwertowane były, w czasie rzeczywistym, na tekst, który wyświetlano na ekranie.
Wydarzenie zostało objęte patronatem ministra do spraw Unii Europejskiej podczas prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej w 2025 roku.
Halina Guzowska, fot. #fedlaozn
Data publikacji: 28.02.2025 r.
