Optymalny dom dla osoby niewidomej. Być może to nagrodzony projekt Because Every Step Counts

Jak zaprojektowany musi zostać dom, by osoba niewidoma czuła się w nim komfortowo i bezpiecznie, by mogła być niezależna? Odpowiedź na to pytanie starały się znaleźć studentki Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku: Artemis Athanasiadi, Oliwia Karapuda i Aleksandra Maszczyk. Nagrodzony projekt powstał pod opieką prof. ASP dr hab. Anny Wejkowskiej-Lipskiej w II Pracowni Podstaw Projektowania Architektury Wnętrz.

Praca zdolnych studentek została doceniona i nagrodzona drugim miejscem w Międzynarodowym Konkursie Architektonicznym „Home for the Blind”.

– Projekt tego domu jest niezwykle udany jako prosty dom, po którym można się poruszać, orientować w nim i utrzymywać w umyśle jako mapę mentalną lub model. Dodatkowo organizacja domu jest zbudowana wokół trzech odrębnych, naturalnych miejsc do życia, które są bogate sensorycznie – skomentowało jury konkursu.

Konkurs „Home for the Blind” był częścią serii konkursów platformy Bee Breeders poświęconych architekturze dostępnej dla wszystkich. Organizatorzy poszukiwali projektów domu w zabudowie bliźniaczej dla niewidomej, mieszkającej samotnie osoby. Dom miał zawierać podstawowe udogodnienia, takie jak kuchnia, sypialnia, łazienka, pokój dzienny i niewielkie podwórko.

Przed uczestnikami postawiono pytania: W jaki sposób architektura może pomóc ludziom czuć się bezpiecznie, komfortowo i niezależnie? Oraz jak projektowanie może wpłynąć na sposób poruszania się po domu? Projekt mógł powstać w dowolnej, wybranej przez startujących w konkursie lokalizacji, związaną z ich krajem pochodzenia.

Nadesłane z całego świata prace oceniało jury, które postanowiło przyznać trzy Nagrody główne oraz sześć Wyróżnień honorowych. Pierwszą nagrodę zdobył projekt The Guiding Wall autorstwa zespołu ze Stanów Zjednoczonych w składzie: Claire Hicks, Joshua Tan, Christina Zhang.

Nagrodzoną drugim miejscem koncepcję studentki z gdańskiej ASP zaprojektowały na Wyspie Sobieszewskiej, nadmorskiej dzielnicy Gdańska. Wybrały tę lokalizację, by dzięki bliskości lasu oraz Morza Bałtyckiego, dać mieszkańcowi możliwość obcowania z naturą.

Wzdłuż domu projektantki umieściły się oddzielny mur, który prowadzi niewidomego do wejścia. Dodatkowo, ściana domu staje się coraz bardziej wklęsła aż do miejsca, w którym znajdują się drzwi, co również pomaga w orientacji.

Because Every Step Counts został zaprojektowany z myślą o prowadzeniu mieszkańca przez dom za pomocą ścian, które zaczynają się i kończą w tym samym miejscu. Cały projekt został stworzony na bazie matematycznej siatki, która pomaga osobie niewidomej poruszać się po budynku i ogrodzie.

– Moduł jest kwadratem o boku równym 60 cm, czyli średniej długość ludzkiego kroku. Osoba niewidoma może liczyć swoje kroki, a zarazem moduły, by zorientować się w przestrzeni — tłumaczą projektantki.

– Przed budynkiem zaprojektowałyśmy matematyczny ogród, który wpisuje się w założenie siatki. Polega ono na umożliwieniu niewidomej osobie liczenia kroków, dzięki czemu może łatwiej odnaleźć się w przestrzeni i bez trudu korzystać z miejsca przed swoim domem — mówią autorki.

Wejście do budynku znajduje się w ogrodzie zimowym. Po przekroczeniu jego progu mieszkaniec może poczuć intensywny zapach roślin i ziół. Ściana oraz dach tego pomieszczenia zostały wykonane ze szkła inteligentnego, tak by móc kontrolować intensywność światła. Ogród to łączniki między strefą „publiczną”, a „prywatną”.

Artemis, Oliwia i Aleksandra szukały prostego sposobu, dzięki któremu mieszkaniec będzie mógł być prowadzony po własnym domu. Rozwiązaniem okazała się kamienna okładzina ścienna, ułatwiająca zrozumieć przestrzeń poprzez zmysł dotyku.

– Jest to sposób, który zawiera wiele informacji na najmniejszej możliwej ilości miejsca. Składa się z trzech elementów o różnej szerokości. Najszerszy to element podstawowy. Element o połowę węższy sygnalizuje zbliżającą się przeszkodę, a elementy ułożone najbliżej siebie informują, że przeszkoda jest po drugiej stronie korytarza — wyjaśniają projektantki.

Kolejnym pomysłem Polek było stworzenie wewnętrznego korytarza umieszczonego przy zewnętrznych ścianach domu, gdzie nie będzie żadnych mebli i przeszkód. Projektowany korytarz jest szeroki na dwa, wspomniane wcześniej moduły i wynosi 120 cm. Prowadzi on mieszkańca do wszystkich części domu. Osoba może rozpoznać strefę, w której się znajduje, po zwężeniu ściany.

Jury oceniło, że propozycja Because Every Step Counts jest niezwykle udanym, prostym projektem domu, po którym można się łatwo poruszać, orientować w nim i zapamiętać jego układ. Dodatkowo organizacja domu jest zbudowana wokół trzech odrębnych przestrzeni do życia, które są bogate sensorycznie. Każda część domu otwiera się na zalesiony krajobraz oraz na centralnie położony zimowy ogród sensoryczny […]. Przemyślany plan oraz bogactwo sensoryczne domu, wyróżniają ten projekt wykonany z szacunkiem dla potrzeb osób niewidomych.

Oprac. Ewa Maj, fot. pexels.com

Data publikacji: 22.02.2022 r.