Wystawa Barier
Muzeum. Grupa siedmiu osób podążających za przewodniczką. Wspólnie oglądają eksponaty symbolizujące brak dostępności – porzucone hulajnogi, niezrozumiałe oznaczenia produktów, brak windy, napisów czy tłumaczenia w PJM. Tak wygląda Wystawa Barier w najnowszym spocie Fundacji Avalon przygotowanym w ramach kampanii „Epoka Dostępności”. Niestety, wspomniane przykłady to dopiero wierzchołek góry lodowej, a brak dostępności wciąż jest codziennością.
To dlatego każdego dnia Fundacja Avalon buduje świadomość ograniczeń, z jakimi spotykają się osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności, a także uświadamia, że największą barierą na drodze do ich pełnej aktywności są zazwyczaj stereotypowe myślenie oraz brak empatii. Startującą właśnie kampanią Fundacja zachęca do przejścia do „Epoki Dostępności”, w której ograniczenia staną się historią i faktycznie będą mogły być prezentowane jako eksponaty muzealne.
Bariery nie tylko architektoniczne
Dostępność kojarzona jest najczęściej z barierami architektonicznymi. Jest to jednak zagadnienie dużo bardziej złożone, dotyczące bodaj każdej ludzkiej aktywności. Dla wielu Polaków zrobienie zakupów, skorzystanie z bankomatu czy usług fryzjera jest mocno utrudnione, a czasem wręcz niemożliwe. Chodnik i ulica to dla nich tor przeszkód, pełen nierówności, porzuconych hulajnóg, nieprawidłowo zaparkowanych samochodów i pułapek nie do pokonania. I chociaż posiadają niezbędne kwalifikacje, często nie przechodzą do kolejnego etapu rekrutacji. Mają dostęp do Internetu, ale nie mogą z niego w pełni korzystać. Albo kupują bilet do kina, ale mogą siedzieć tylko w pierwszym rzędzie. Mimo że brzmi to niewiarygodnie, tak właśnie wygląda rzeczywistość milionów osób.
– Tymczasowy pracownik to chyba pojęcie, które na stałe przylgnęło do osób z niepełnosprawnościami. Zatrudniają Cię, ale nie chcą Cię wdrożyć w funkcjonowanie firmy. Twoi koledzy z pracy myślą, że jesteś tylko na chwilę. Omijają przy eventach firmowych, urodzinach, wspólnych wyjściach. Mnie to też spotkało – mówi Aneta Koszyczek, Project Managerka i twórczyni na kanale „Tam, gdzie wózek poniesie”, która pojawia się w tegorocznej kampanii „Epoka Dostępności”.
Wtóruje jej Katarzyna Dinst, niskorosła ekspertka ds. dostępności i projektowania uniwersalnego: – Najczęstszymi barierami architektonicznymi, z którymi spotykam się na co dzień są – tu Was zaskoczę – bariery mentalne. Nie pomyślimy o tym, aby zaprosić osoby ze szczególnymi potrzebami, żeby dały nam feedback do tego, czy dany produkt, usługa, przestrzeń publiczna lub budynek jest dostępny.
– Celem kampanii „Epoka Dostępności” jest uświadomieniem społeczeństwu, czym jest brak dostępności i jaki wpływ na niego mają wszyscy obywatele. Bywa, że największymi barierami są stereotypy i brak empatii. To dlatego tak ważną rolę odgrywa edukacja, bo dzięki wiedzy możemy budować otwarte, inkluzywne społeczeństwo, które z uważnością traktuje wszystkich obywateli – mówi Helena Szczuka-Kalenský, kierowniczka Działu Komunikacji i Promocji.
Co trzeba zmienić?
Chcąc mieć wpływ na rzeczywistość osób z niepełnosprawnościami, Fundacja Avalon zaprosiła do udziału w kampanii dziesięcioro z nich, które zgodziły się opowiedzieć o swoich doświadczeniach związanych z barierami stojącymi na co dzień na ich drodze.
Część z uczestników projektu będzie można zobaczyć w spocie przygotowanym na potrzeby kampanii, w tym Kamila Otowskiego, dwukrotnego medalistę igrzysk paralimpijskich w Paryżu, poruszającego się na wózku oraz Przemysława Świercza, byłego kapitana reprezentacji Polski w ampfutbolu, który stracił nogę w wypadku motocyklowym. Obaj niemal każdego dnia mierzą się nie tylko z wyzwaniami w sporcie, ale też z architektonicznymi barierami na polskich ulicach.
W kampanii pojawia się również Katarzyna Dinst, niskorosła ekspertka ds. dostępnego projektowania, wskazująca na bariery mentalne i błędne przeświadczenie, że rozwiązania zapewniające dostępność nie są warte wdrażania. Agnieszka Kondracki, Głucha twórczyni internetowa znana jako Uszkoloszka, regularnie napotyka natomiast na bariery komunikacyjne i brak dostępności w kulturze oraz dostępie do informacji.
Adrian Now, niewidomy twórca internetowego kanału „W ciemno” wspomina m.in. o braku dostępności technologicznej, a Tola Będzikowska, dziewczynka z zespołem Downa, chorująca na dyskopatię i ZZSK Paulina Lomber oraz Michał Figurski, który przeszedł udar w wyniku powikłań cukrzycowych, każdego dnia walczą ze stereotypami i brakiem empatii w społeczeństwie.
– Staram się uświadamiać każdego, że nasze życie może się zmienić w jednej sekundzie. Jednego dnia wydaje Ci się, że jesteś panem tego świata, a następnego dnia nie panujesz nad swoim ciałem. Bywa też, że nie panujesz nad swoją głową, bo ta gigantyczna przemiana, na początku uznawana przez nas samych za przepoczwarzenie w jakiegoś potwora, jest zmianą, z którą bardzo ciężko żyć. Jestem tutaj po to, żeby zadzwonić takim małym dzwoneczkiem, zanim rzeczywistość walnie w taki wielki dzwon, który może wszystko zmienić. Po drugie, chcę pokazać, że z tym wszystkim naprawdę można żyć i dobrze to życie sobie ułożyć – mówi Michał Figurski, dziennikarz, który również pojawia się w kampanii „Epoka Dostępności”.
Każdy z nas może podjąć działania
W usuwaniu barier niezwykle ważną rolę odgrywa edukacja, pomagająca zwalczać ignorancję, stereotypy i brak empatii. Celem ogólnopolskiej kampanii „Epoka Dostępności” jest uświadomienie społeczeństwu, czym jest brak dostępności i jaki wpływ na powstawanie barier dla osób z niepełnosprawnościami mają wszyscy obywatele. Działania zwracają uwagę na fakt, że bariery występują właściwie w każdym aspekcie życia osób z niepełnosprawnością. Aby je pokonać ważne jest nie tylko wdrożenie skutecznych działań systemowych przez władze, instytucje czy firmy, ale także wsparcie całego społeczeństwa. Dostępność powinna być w interesie wszystkich i każdy powinien ją wspierać i o nią walczyć. Przekonać się o tym można wchodząc na stronę https://www.fundacjaavalon.pl/epoka-dostepnosci/
Kampania Współfinansowana jest ze środków PFRON. Kampanię wspiera Muzeum Narodowe w Krakowie.
Info i fot. Fundacja Avalon
Data publikacji: 16.12.2024 r.
