Szpitale wojewódzkie – zbyt mało personelu, zbyt długie dyżury, to końcowa diagnoza kontroli NIK. W każdym z skontrolowanych przez Izbę publicznych szpitali wojewódzkich wystąpiły nieprawidłowości zarówno w obszarze organizacji i realizacji świadczeń zdrowotnych, jak i w zakresie gospodarki majątkowo-finansowej.
Na koniec I półrocza 2024 r. w Polsce działało 170 szpitali wojewódzkich. Ich lokalizacja na terenie poszczególnych województw jest bardzo zróżnicowana i wynosiła od czterech w województwie świętokrzyskim do 30 w województwie śląskim. W trakcie kontroli ustalono, że w siedmiu szpitalach kadra kierownicza nie została wyłoniona w konkursach.
Główne bariery i zagrożenia w funkcjonowaniu szpitali wojewódzkich, to według NIK brak klarownego podziału kompetencji pomiędzy różnymi uczestnikami systemu ochrony zdrowia, rozproszenie zadań kreatora systemu ochrony zdrowia skutkujące brakiem jednego podmiotu odpowiedzialnego za cały system oraz częste zmiany regulacji prawnych i wytycznych dotyczących funkcjonowania podmiotów leczniczych, a także za niska wycena świadczeń zdrowotnych np. w geriatrii, psychiatrii, rehalbilitacji czy położnictwie. Dużą barierą jest także odroczone w czasie nawet do 9 miesięcy rozliczanie przez NFZ świadczeń nielimitowanych i nadwykonań oraz niepewność w zakresie planowania wieloletniego, ze względu na krótkoterminowe umowy z NFZ.
Sytuacji nie poprawia również brak środków finansowych na konieczne inwestycje w infrastrukturę techniczną, aparaturę medyczną, informatyzację oraz rozwój nowych technik diagnostycznych, a także rosnące koszty eksploatacji istniejących zasobów, a także rozproszone i niespójne przepisy dotyczące zasobów kadrowych i ogólnej sytuacji makroekonomicznej – z uwzględnieniem np. wysokiej inflacji.
W pięciu skontrolowanych szpitalach wojewódzkich stwierdzono, że dane zawarte w Rejestrze Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą (RPWDL), działającym na podstawie ustawy o działalności leczniczej, nie odzwierciedlały stanu faktycznego.
Szpitale nie wywiązywały się również z obowiązku udostępniania pacjentom informacji dotyczących m.in. godzin udzielania świadczeń, możliwości i sposobie zapisania się na listę oczekujących na udzielenie świadczenia, trybu składania skarg i wniosków czy informacji na temat udogodnień dla osób z niepełnosprawnościami.
Pacjenci w wielu szpitalach nie mieli możliwości umówienia się drogą elektroniczną na wizyty ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, monitorowania statusu na liście oczekujących oraz powiadamiania o terminie wizyty. Stanowiło to naruszenie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej.
Nieprawidłowości w zakresie spełniania ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej dotyczyły również systemów kolejkowych.
Ponadto w 10 szpitalach wojewódzkich nie spełniono norm zatrudnienia personelu lekarskiego i pielęgniarskiego.
Najpoważniejsze nieprawidłowości w ocenie NIK dotyczyły nieudzielania pacjentom informacji, unikania wyboru kadry zarządzającej w konkursach, niewystarczającego poziomu zatrudnienia personelu lekarskiego i pielęgniarskiego oraz zbyt długich jego dyżurów.
NIK zestawiając nieprawidłowości dotyczące organizacji i realizacji świadczeń zdrowotnych stwierdziła, że skala nieprawidłowości w szpitalach wojewódzkich była jednak znacząco niższa niż w szpitalach powiatowych. Działania kontrolne ujawniły, że średnia liczba stwierdzonych nieprawidłowości w obszarze gospodarki majątkowo-finansowej, również liczba wniosków pokontrolnych sformułowanych pod adresem dyrektorów szpitali, oraz finansowe skutki nieprawidłowości w szpitalach wojewódzkich były zdecydowanie niższe niż w szpitalach powiatowych.
Najwyższa Izba Kontroli, mając na celu poprawę funkcjonowania systemu ochrony zdrowia w Polsce oraz zwiększenie bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów, złożyła wniosek do ministra zdrowia o zapewnienie koordynacji i optymalizacji wykorzystania bazy materialnej i kadrowej systemu opieki zdrowotnej; ocenę obowiązujących procedur wyboru kadry zarządzającej w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej, oraz o podjęcie działań legislacyjnych zmierzających do określenia w przepisach ustawy o działalności leczniczej maksymalnego dopuszczalnego nieprzerwanego czasu pracy personelu lekarskiego zatrudnionego na podstawie umów cywilnoprawnych.
Oprac. IKa, fot. pixabay.com
Data publikacji: 25.02.2025 r.
