RPD apeluje o szybsze przystosowanie mieszkań m.in. dla dzieci z niepełnosprawnościami

Rzecznik praw dziecka Mikołaj Pawlak apeluje w piśmie do wójtów, prezydentów i burmistrzów o przyspieszenie prac nad przystosowaniem mieszkań m.in. dla dzieci z niepełnosprawnościami. Zwrócił się także z pilną prośbą o usprawnienie procedur przydziału lokali dla najbardziej potrzebujących.

„Zwracam się z apelem o dołożenie wszelkich starań mających na celu pilne wdrożenie odpowiednich regulacji oraz usprawnienie procedur przydziału i modernizacji lokali dla gospodarstw domowych o niskich dochodach, w szczególności rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami” – napisał w wystosowanym 4 maja liście RPD.

Pawlak podkreślił, że znowelizowane przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego weszły w życie 21 kwietnia 2019 r. i miały na celu zwiększenie poziomu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych osób najuboższych – w tym rodzin z dziećmi, w szczególności rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami.

„Dotychczasowa treść ustawy nie przewidywała dodatkowych wymogów uwzględniających potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Tym samym bez względu na orzeczony stopień niepełnosprawności i rzeczywiste potrzeby wynikające ze stanu zdrowia, osoby te mogły liczyć tylko na lokal nadający się do zamieszkania ze względu na wyposażenie i stan techniczny, spełniający przy tym normę powierzchniową. W praktyce osobom z niepełnosprawnościami proponowane były często lokale, w których nie mogły one realizować uzasadnionych potrzeb życiowych, w tym zwłaszcza zdrowotnych” – przekazał RPD.

Przywołał wyniki kontroli NIK, opublikowane w sierpniu 2020 r., które wykazały, że liczba rodzin (w tym tych z dziećmi z niepełnosprawnościami) oczekujących na mieszkanie wzrastała, a czas oczekiwania na przyznanie lokalu komunalnego lub socjalnego wynosił niekiedy nawet kilkanaście lat. „Według stanu na dzień 30 czerwca 2019 r. 81 proc. zasobów kontrolowanych gmin stanowiły budynki wybudowane przed 1945 r., a brak remontów skutkował wzrostem liczby pustostanów niezdatnych do użytkowania” – zaznaczył Pawlak.

Rzecznik zwrócił uwagę, że nowy przepis ma zastosowanie dopiero po przyjęciu przez gminę nowej uchwały w sprawie lokali bądź zmianie dotychczas obowiązującej. „I choć stare uchwały zachowywały ważność przez dwa lata od znowelizowania ustawy, termin ten minął 21 kwietnia tego roku, nadal nie wszystkie uchwały dostosowane zostały do obowiązującego stanu prawnego” – podkreślono.

„Wydłużony termin wejścia w życie przepisów dotyczących lokali przeznaczonych dla osób z niepełnosprawnościami podyktowany był koniecznością dokonania przez gminy inwentaryzacji standardu technicznego posiadanych lokali pod kątem dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, przystosowania ich do potrzeb tej grupy najemców oraz koniecznością przeprowadzenia w nich prac modernizacyjnych, np. w zakresie dostosowania dla osób z ograniczeniami ruchowymi” – zaznacza rzecznik.

W piśmie do samorządowców Mikołaj Pawlak poinformował, że do jego biura wciąż jednak wpływają zgłoszenia od rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami, które są w trudnej sytuacji mieszkaniowej związanej z długim czasem oczekiwania na lokal czy jego stanem technicznym. „W zgłoszeniach rodzice dzieci z niepełnosprawnościami wskazują, że zamieszkują w lokalach z zasobów gminnych usytuowanych np. na trzecim piętrze bez windy, w sytuacji gdy dziecko nie może samodzielnie się poruszać. Podnoszą również problem stanu lokali, braku bezpośredniego dostępu do łazienki oraz brak możliwości zrealizowania zaleceń zamieszczonych w orzeczeniach o zamieszkiwaniu dziecka w oddzielnym pokoju” – napisał.

Jak podsumowuje RPD, „polityka państwa powinna być nakierowana na otaczanie szczególną troską dzieci z niepełnosprawnościami, w tym – zapewnienie normalnego życia w warunkach gwarantujących im godność, umożliwiających im osiągnięcie niezależności oraz ułatwiających aktywne uczestnictwo w życiu społecznym; dalszy wpływ spraw związany z trudnymi warunkami mieszkaniowymi rodzin dzieci z niepełnosprawnością jest szczególnie niepokojący w świetle podjętych działań prawodawczych oraz ubiegającego okresu przejściowego”. „Ponadto odpowiednie warunki mieszkaniowe są niezwykle ważne szczególne w obecnym stanie epidemii, gdzie w znacznej większości ograniczona została możliwość bezpiecznego przebywania poza miejscem zamieszkania” – dodał. (PAP)

Iwona Pałczyńska, fot. freepik.com

Data publikacji: 06.05.2021 r.