Siedmioletni Marcin z autyzmem nie chce słyszeć o szkole. Na jednej z lekcji, gdy nie zareagował na prośbę o wyjęcie książek z tornistra, nauczyciel przytrzymał go za ręce. Kiedy chłopiec próbował się wyrwać, został obezwładniony. Skutkiem siłowego przytrzymania były poważne obrażenia twarzy i trauma dziecka.
Dziesięcioletni Jan nie mógł chodzić do szkoły z oddziałami integracyjnymi. Barierą nie do przejścia dla chłopca w spektrum autyzmu okazał się stary przeszywająco głośny dzwonek szkolny.
Trzynastoletnia Zosia w spektrum, przez półtora roku gnębiona przez szkolne koleżanki, próbowała wyskoczyć z drugiego piętra szkoły. Trafiła na oddział psychiatryczny dla dzieci i młodzieży. Mówiła tam, że prosiła o pomoc, ale psycholożka była w szkole tylko we wtorki i „miała dużo innych spraw na głowie”.
W jednej z ogólnodostępnych szkół podstawowych zorganizowano „pokój wyciszeń” za wielką szafą w gabinecie pielęgniarki szkolnej. Prowadzano tam „niegrzeczne” dzieci z autyzmem. Mogły wyjść z pokoju dopiero, jak się uspokoiły. Jedenastoletni Adam spędzał tam większą część szkolnego czasu.
Robert boi się chodzić do szkoły, bo na lekcji matematyki odbywa się odpytywanie przy tablicy. Trzeba stanąć na środku, odpowiedzieć na pytanie i rozwiązać zadanie na tablicy. Na przerwie po matematyce biegnie do toalety i wymiotuje ze stresu.
Piętnastoletni Adrian na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej otrzymał „niedostateczną” ocenę z zachowania, ponieważ w opinii nauczycieli „to bardzo mądry, bystry chłopak ale bardzo niegrzeczny i autystyczny”.
To tylko niektóre z wielu trudnych sytuacji, jakiej doświadczają w polskiej szkole uczniowie i uczennice w spektrum autyzmu. Znacznie częściej niż ich neurotypowi rówieśnicy są oni narażeni na traumę szkolną, przemoc rówieśniczą, naruszanie ich praw.
Z myślą o nich młodzi samorzecznicy i samorzeczniczki w spektrum autyzmu razem z koalicją organizacji działających na rzecz praw człowieka, praw ucznia i osób w spektrum autyzmu i niepełnosprawnościami sprzężonymi przygotowali kampanię społeczną „Szkoła przyjazna dla autyzmu”. Jej filarem będą osobiste świadectwa młodych osób w spektrum autyzmu i ich rodzin, które pozwolą nam wszystkim lepiej zrozumieć, z czym mierzą się na co dzień i jakiego wsparcia potrzebują.
Główne postulaty kampanii
1. STOP głośnym dzwonkom w szkołach!
2. Psycholog dostępny w każdej szkole dla każdego ucznia i uczennicy.
3. Pokoje wyciszeń dostępne dla każdego ucznia i uczennicy.
4. Dostosowanie edukacji do potrzeb każdego ucznia i uczennicy – komfort psychiczny najważniejszy.
5. Lekcje Różnorodności w każdej szkole.
6. Zniesienie punktowej oceny zachowania.
7. Rzecznik Praw Ucznia w każdym mieście i powiecie.
„Chcemy szkoły, w której uczniowie i uczennice będą mądrze wspierani przez dorosłych, która dba o jakość edukacji wszystkich uczniów, bez względu na neurotyp czy stopień sprawności. Szkoły, która zapewni nieograniczony dostęp do psychologów, gdzie pokoje wyciszeń będą standardem, nie fanaberią. Chcemy szkoły, która nie będzie poligonem, miejscem przetrwania, traum i lęków. Szkoły, w której potrzeby młodych ludzi będą zrozumiane, ich prawa będą respektowane, a zalecenia zawarte w orzeczeniach będą należycie realizowane. Apelujemy o przyjazne sensorycznie przestrzenie do nauki, o lekcje różnorodności w każdej szkole, o zniesienie krzywdzącej punktowej oceny zachowania i zastąpienie jej oceną opisową” – mówią organizatorzy i organizatorki kampanii.
Kampania, prowadzona między 15 a 29 września 2023 r., została objęta honorowym patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich, prof. Marcina Wiącka i Prezydent Miasta Łodzi, Hanny Zdanowskiej.
Poprowadzi ją koalicja organizacji, które każdego dnia działają na rzecz poprawy jakości życia osób w spektrum autyzmu: Inicjatywa Obywatelska „Chcemy całego życia!”, Fundacja Autism Team, Klub Świadomej Młodzieży przy Fundacji Autism Team, Klub Świadomych Rodziców przy Fundacji AutismTeam, Społeczne Pogotowie Interwencyjne, Fundacja ALEKlasa, Fundacja Artonomia, Fundacja Pro Aperte, Klub Świadomej Młodzieży Kutno Fundacji ProAperte, Fundacja Pomerdało mi się, grupy Idź pobiegaj i Nastoletni Azyl, Ośrodek Terapii Neurozwojowej Poczuj Sam, Autistic Snaphots/ Photography&Asperger Marek Stankiewicz, Fundacja na rzecz Praw Ucznia, Stowarzyszenie Fabryka Równości, Sekcja Praw Dziecka przy ORA w Warszawie, Fundacja FIONA, Aspiracje Autyzm na koszulkach, Psycholog na spektrum Anita Wojtkiewicz, Inicjatywa reSTART Tomasz Bilicki oraz Artegracja, przy wsparciu Inicjatywy „Nasz Rzecznik.”
Info i fot. Autism Team
Data publikacji: 15.09.2023 r.
