– Należało zorganizować i przyjąć taką formułę, żeby uczestnicy tego święta poczuli się normalnymi aktorami, żeby ich wciągnąć do naszego świata. Byłam kilkakrotnie świadkiem, gdy na dużej widowni, siedziało kilka osób, a wysiłek i trud włożony w przygotowanie występu przez osoby niepełnosprawne i ich terapeutów nie został doceniony – mówi m.in. Anna Dymna.
Na szczęście na finale ALBERTIANY nie ma takich sytuacji. Na widowni zasiadają włodarze miasta i regionu, dostojnicy kościelni, parlamentarzyście, dziennikarze, osoby niepełnosprawne żywo reagujące na to co dzieje się na cenie.
Na początku lat 90, kiedy organizowano regionalny przegląd teatralny Fundacji im. Brata Alberta, niewiele wskazywało na taki rozmach i rangę tego przedsięwzięcia. Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski prezes Fundacji im. Brata Alberta wspomina pierwsze występy, które odbywały się w bardzo prowizorycznych warunkach w namiocie utworzonym z dwóch… spadochronów. Było bardzo skromnie, grup teatralnych było niewiele. Dzisiaj oprócz zespołów krajowych występują gościnnie grupy zagraniczne. Organizatorzy ALBERTIANY mają ambitne plany aby impreza miała charakter międzynarodowy, żeby eliminacje odbywały się w Unii Europejskiej i poza nią.
Najlepsi z najlepszych
W tym roku jubileuszowy X Finał Ogólnopolskiego Festiwalu Twórczości Teatralno-Muzycznej Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie ALBERTIANA 2010 odbył się 15 marca, tradycyjnie na Dużej Scenie jednego z najpiękniejszych teatrów w Polsce, Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Tegoroczną imprezę prowadziły, również tradycyjnie, Anna Dymna i Lidia Jazgar.
W 2010 roku do festiwalowych eliminacji przystąpiło 50 zespołów teatralnych i 31 wokalistów z 53 ośrodków z terenu całego kraju. Do finału zakwalifikowało się pięć zespołów reprezentujących poszczególne regiony. Na scenie jako pierwszy zaprezentował się zespół teatralny „Bez Kurtyny” z Torunia w przedstawieniu „Tobiasz”, w którym podkreśla się rolę rodziny dla człowieka oraz więzi, które życiu nadają sens. Jako solistka region reprezentowała Daria Wojciechowska (WTZ w Brodnicy), która wykonała utwór „Radość z najpiękniejszych lat” z repertuaru Anny Jantar. Drugim spektaklem tegorocznej ALBERTIANY były „Gesty” w wykonaniu zespołu teatralnego „Bona” w Łomży. Przedstawienie w niezwykle ekspresyjny sposób ukazywało osoby niesłyszące w codziennych sytuacjach. Jako solistka, wystąpiła Katarzyna Stasiak (WTZ „Zgoda” w Konstantynowie Łódzkim), która wykonała utwór „Chodź, przytul, przebacz” z repertuaru Andrzeja Piasecznego. Trzecim przedstawieniem były „Dziady II” w wykonaniu zespołu teatralnego „Żółta ciżemka” z Chełmka. Jako solistę regionu III, publiczność oklaskiwała Józefa Mielnickiego (WTZ Jędrzejów), który wykonał piosenkę z repertuaru Szymona Wydry i grupy „Carpe Diem” zatytułowaną „Poza czas”. Kolejny region reprezentował zespół teatralny „Nasza Lepsza” ze Środowiskowego Domu Samopomocy „Roztocze” w Lublinie przedstawił ruchowo-taneczny spektakl zatytułowany „Stworzenie świata”. Po nim „Hymn o miłości” zaśpiewał Łukasz Lisek (WTZ w Janowicy). Natomiast ostatnią konkursową inscenizacją 10. finału był spektakl „Teatrzyk «Zielona Gęś»”, który podopieczni WTZ w Mokrzeszowie oparli na fragmentach utworu Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Jako wokalista region V reprezentował Marcin Kurzawa (SOSW im. Kornela Makuszyńskiego w Turku) śpiewając utwór „Żyj do przodu”.
Uczestnicy gali finałowej w nagrodę otrzymali „Maski” przyznawane przez każdy z krakowskich teatrów, wykonane przez podopiecznych Warsztatów Terapii Zajęciowej Fundacji im. Brata Alberta w Lubinie.
Zmiany mentalne nie dokonują się przez normy prawne
Podczas prezentacji zespołów teatralnych dokonano uroczystego wręczenia Medali Świętego Alberta, które są wręczane od 1997 r., a przyznawane za niesienie pomocy osobom niepełnosprawnym. Jego laureatami są m.in. ks. Kardynał Franciszek Macharski, Zarząd i Rada Miasta Torunia, prof. Jerzy Buzek, prof. Andrzej Zoll, Anna Dymna, Robert Korzeniowski, Ewa Błaszczyk, Otylia Jędrzejczak.
W tym roku Kapituła Medalu przyznała wyróżnienie dr. Januszowi Kochanowskiemu rzecznikowi praw obywatelskich za obronę praw osób niepełnosprawnych i organizacji pozarządowych oraz za troskę o ludzi ubogich, Adamowi Nowakowi – wokaliście zespołu „Raz, Dwa, Trzy” za działalność dobroczynną na rzecz osób niepełnosprawnych oraz Urzędowi Miasta Zgierza za wieloletnie wspieranie przedsięwzięć na rzecz osób niepełnosprawnych i najbardziej potrzebujących.
– Otrzymanie tego medalu traktuję nie tylko jako zaszczytne i nie w pełni zasłużone wyróżnienie, ale także jako zobowiązanie – powiedział dr Janusz Kochanowski. – Zdaję sobie sprawę, że w kwestii osób niepełnosprawnych, ubogich i wykluczonych jest w naszym kraju wiele do zrobienia. Czuję się odpowiedzialny za tę sferę. Jednak żadna ustawa i przepis nie zmienią naszej mentalności. Odzew, jaki zyskują akcje Anny Dymnej, księdza Isakowicza-Zaleskiego, Jerzego Owsiaka, siostry Chmielewskiej czy Ewy Błaszczyk, świadczą jednak o tym, że zmiany mentalne w społeczeństwie dokonują się nie poprzez normy prawne i organizacje państwowe, lecz poprzez organizacje pozarządowe, za przyczyną ludzi wielkiego serca.
Uroczystą galę uświetnił także pozakonkursowy występ Teatru „Radwanek” z podkrakowskich Radwanowic w przedstawieniu „Droga świętego Franciszka”.
Gościem specjalnym tegorocznej „Albertiany”, była grupa teatralna „Schau mer mal” – co w dialekcie bawarskim oznacza „Ano zobaczymy” – z Ośrodka dla Osób Niepełnosprawnych w Obernzenn i Rothenburgu w Bawarii, która pokazała inscenizację zatytułowaną „Alles Theater” („Wszystko jest teatrem”). Były to improwizowane sceny grane w maskach i kostiumach własnoręcznie wykonanych przez aktorów. Finał zakończył znakomity występ zespołu „Galicja”.
W tym roku po raz pierwszy finaliści konkursu byli oceniani przez profesjonalne jury. Organizatorzy ze względu na różnorodną formę jaką prezentują zespoły teatralne rozważają – może już w przyszłym roku – poszerzenie formuły ALBERTIANY.
Więcej szczegółów: www.mimowszystko.org
Oprac. MaC
fot. Marek Kowalski (www.mimowszystko.org)
