SANS to fenomen wysokiej rangi
Spotkanie Artystów Nieprzetartego Szlaku (SANS) – Międzynarodowy Przegląd Teatrów Osób Niepełnosprawnych w Lublinie, w dniach 12-14 kwietnia br., to największa impreza kulturalna i artystyczna dla osób z niepełnosprawnością na terenie środkowo-wschodniej Polski organizowana od 1989 roku!
„Jest to impreza integracyjna stanowiąca finał całorocznego międzynarodowego cyklu Nieprzetartego Szlaku. Zgodnie z tradycją nie chodzi tu o wybranie najlepszych, a o kilkudniowe pełne radości spotkania osób, którym przez życie jest iść trudniej, a którzy mimo to ofiarowują innym piękno i radość swojej twórczości i zaangażowania…” – napisał Michał Stanowski, socjolog, instruktor teatralny i oligofrenopedagog. Przede wszystkim jednak inicjator, twórca i czołowy sprawca SANS, koordynator wszystkich wydarzeń Międzynarodowego Ruchu Artystów NS i twórca Międzynarodowego Ośrodka Teatralnego w Skrzynicach.
– Staramy się być coraz lepsi – to jest to, co buduje nasz festiwal. Impreza rozrastała się, można powiedzieć, w trakcie. Od samego początku, tj. od 1989 r. były to festiwalowe, teatralne Spotkania Artystów Nieprzetartego Szlaku oraz od 1996 r. konkurs na znak cyklu – co roku jest bowiem inny temat SANS – powiedział parę lat temu w rozmowie w Centrum Kultury w Lublinie „Chatka Żaka”, gdzie odbywały się prezentacje…
Do 2001 r. była to impreza o wymiarze wojewódzkim,. Potem nawiązano kontakty i „poszła” na wschód. Włączyła się Ukraina (Neprotoptana Stezhyna), trochę później Białoruś (Neprataptany Szlach), a parę lat potem dołączył również Śląsk.
Dodajmy dla porządku, że w 1998 roku w ramach SANS zaistniał także konkurs piosenki, który w 2001 r. zmienił formułę na „Spotkania z Piosenką Nieprzetartego Szlaku”, a równolegle z przeglądem teatralnym odbywa się także wystawa plastyczna.
XXIX Spotkaniom Artystów Nieprzetartego Szlaku towarzyszyły imprezy: Baśniowa Parada na Placu Litewskim, Międzynarodowa Wystawa na Znak Cyklu 2018/2019 „Baśnie i legendy” ,Międzynarodowa Wystawa Konkursu Plastycznego „Baśnie i legendy”, X Międzynarodowy Jubileuszowy Konkurs „Teatr w Obiektywie”, Wystawa Jubileuszowa X-lecia „Teatru w Obiektywie”.
„Organizacja konkursu służy realizacji głównego celu, jakim jest kształtowanie pozytywnego stosunku społeczeństwa do twórczości osób niepełnosprawnych” – czytamy w okolicznościowym folderze. Organizatorzy tego przedsięwzięcia wyjaśniają, że konkurs powstał w celu połączenia dwóch niezwykłych dziedzin sztuki jakimi są teatr i fotografia. Dzięki niemu możliwe jest ukazanie artystycznego spojrzenia na międzynarodowe przeglądy Nieprzetartego Szlaku teatrów osób z niepełnosprawnością, organizowane w Polsce, na Ukrainie i Białorusi. Konkurs ten umożliwia przede wszystkim dialog między pasjonatami fotografii, daje im szansę rozwoju i promuje ich twórczość.
Wystawa jubileuszowa Międzynarodowego Konkursu fotograficznego „Teatr w Obiektywie”, realizowanego podczas SANS, jest zwieńczeniem konkursu organizowanego w wymiarze międzynarodowym: w Lublinie, Brześciu i we Lwowie. Jego pomysłodawczynią była Anastasiya Voytyuk, która w 2009 roku zorganizowała jego pierwszą edycję we Lwowie,.w ramach Festiwalu Teatralnego „Neprotoptana Stezhyna”.
Teatr w Obiektywie” (TwO) realizowany jest w 5 kategoriach konkursowych, tj. Portret, Aktorzy, Wokół Festiwalu, Artystyczne Spojrzenie, Baśnie i Legendy (tegoroczny temat przewodni SANS) — aby ukazać różne oblicza festiwalu i towarzyszące mu emocje — zarówno te na scenie, jak i za kulisami. Bieżąca jubileuszowa wystawa zawiera wybrane zdjęcia ze wszystkich dotychczasowych edycji konkursu zrealizowanych na przestrzeni minionych 10 lat w Polsce, na Ukrainie i Białorusi.
Wśród zespołów teatralnych na szczególne brawa zasługują jak zawsze najmłodsi artyści z Teatru Kruszynki ze Specjalnego Przedszkola w Lublinie – to dzieci w wieku od 3 do 7 lat – za spektakl Leśne przyjaźnie. Gorąco oklaskiwano także Teatr Ołowiany Żołnierzyk ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego (SOSW) nr 2 w Lublinie za spektakl Calineczka, Teatr D-Tonacja z SOSW w Opocznie, za przedstawienie Smok Wawelski – historia z ulicy, Teatr Zwierciadło z SOSW nr 2 w Lublinie za Latający kufer, Teatr Promienistych z SOSW nr 1 z Zespołu Szkół Specjalnych w Kraśniku za Wspomnień czar Rock and Rolla oraz Teatr Złota Młodzież z Edukacyjno-Rehabilitacyjnego Centrum „Dzherelo” we Lwowie za spektakl Pradawna Legenda i Teatr Wojtuś w Kraśniku – najstarszy teatr osób z niepełnosprawnością, założony w 1984 roku! – za przedstawienie Łup, ciach…
Przegląd teatralny SANS to prawdziwe święto dla aktorów, dla publiczności i dla bardzo profesjonalnych, niezwykle pomocnych i empatycznych wolontariuszy. Wszyscy są zaangażowanymi uczestnikami tego wydarzenia.
Spotkania po spektaklach, ich reżyserów i pozostałych twórców, z Radą Konsultacyjną na tzw. omówieniach, to bardzo ważny element lubelskiej imprezy. Ich nadrzędną wartością jest jasny przekaz, że podczas SANS nie ma niepotrzebnej rywalizacji, jest nacisk na doskonalenie własnej pracy, by każdy następny spektakl był lepszy od poprzedniego.
SANS to budowanie potencjału ich uczestników. To działania arteterapeutyczne znacząco wpływające na ich rozwój, zaangażowanie i poczucie autentycznej integracji. Pokazujące wrażliwość, możliwości, a przede wszystkim umiejętności artystów z niepełnosprawnościami.
SANS poprzez piękną zabawę integruje, pokazuje i podkreśla, jakże nośny przekaz: jesteśmy z wami i wśród was!, który dziennikarzom „Naszych Spraw” jest szczególnie bliski, bo stanowi istotę także naszej 31-letniej już misji. Dlatego ze szczególną atencją otaczamy Spotkania Artystów Nieprzetartego Szlaku naszm patronatem.
W przyszłym roku szacowny Jubilat osiągnie 30. urodziny. Do zobaczenia zatem za rok…
Oprac. Iwona Kucharska, z udziałem Wojtka Kotylaka, fot. Wojtek Kotylak, SANS Lublin
Data publikacji: 18.04.2019 r.
