Co trzeci chory przebywający w szpitalu to osoba starsza

Prezes Fundacji Watch Health Care, Krzysztof Łanda podkreślił, że opieka nad osobami starszymi jest jednym z najbardziej istotnych problemów systemu służby zdrowia w Polsce. Powodem tego jest nie tylko starzenie się naszego społeczeństwa. – Chodzi również o to, że do zajmowania się seniorami wciąż nie jest przygotowana nasza opieka medyczna. Jeśli jej nie zmodyfikujemy na potrzeby geriatrii, nie poradzimy sobie z narastającymi problemami związanymi z osobami starszymi – dodał.

Prof. Tomasz Grodzicki z katedry chorób wewnętrznych i i gerontologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie powiedział, że szpitale w naszym kraju nie są przygotowane do opieki nad emerytami, szczególnie nad osobami po 80. roku życia, którzy są szczególnie trudnymi pacjentami.
– Szpitale potrafią leczyć schorzenia, które trapią ludzi starszych, wykorzystują nowoczesne leki i technologie. Jednak nie są w stanie zapewnić im odpowiedniej opieki całościowej, z uwzględnieniem specyfiki wieku starszego – podkreślił prof. Grodzicki. Z tego powodu seniorzy opuszczają szpital z chorobami, nad którymi na pewien czas udało się zapanować, jednak ich sprawność jest często znacznie mniejsza.

Przyczyną tego jest nieprzyjazne dla osoby starszej otoczenie szpitala, intensywne leczenia wymagające stosowania wielu procedur leczniczych oraz leków, unieruchomienie, a także niedożywienie z powodu zastosowanego leczenia, szczególnie zabiegowego. Są oni dodatkowo narażeni na infekcje szpitalne i inne powikłania. Skutkiem tego jest pogorszenie nastroju i osłabienie funkcji poznawczych oraz spadek wydolności fizycznej.
Według prof. Grodzickiego, sprawność seniora może się załamać w ciągu zaledwie kilku miesięcy, szczególnie wtedy, gdy jest on wielokrotnie hospitalizowany. Paradoksalnie jest „wyleczony”, ale po każdym pobycie w szpitalu jego ogólny stan się pogarsza. Przestaje być osobą samodzielną, nie potrafi już samodzielnie robić zakupów, przygotowywać sobie posiłków oraz gospodarować swymi zasobami finansowymi. Wielu seniorów nie jest w stanie nawet wstać z łóżka i pójść do toalety. Wymaga stałej opieki innych osób.

Specjaliści przyznali, że z hospitalizacją osób starszych nie radzi sobie opieka medyczna w najbogatszych i najbardziej rozwiniętych krajach. Prof. Grodzicki przytoczył dane, z których wynika, że w krajach zachodnich co szósta hospitalizowana starsza osoba po opuszczenia szpitala jest w tak złej sprawności, że wymaga umieszczenia w domu opieki. – W naszym kraju mniej seniorów trafia do domu opieki, ale tylko dlatego, że wciąż brakuje w nich miejsc – dodał prof. Grodzicki.

Z przytoczonych podczas seminarium badań Pol-Senior wynika, że wśród Polaków w wieku 65-79 lat jedynie co trzeci jest w pełni sprawny i całkowicie samodzielny. Aż 40 proc. wykazują niesprawność w zakresie podstawowych czynności, takich jak przygotowywanie posiłków, przestrzeganie zaleceń lekarzy, szczególnie jeśli chodzi o zażywanie leków, oraz kontrolowanie własnych rachunków.
Po 80. roku życia jedynie 17 proc. Polaków jest całkowicie samodzielnych. „Prawie co drugi jest niepełnosprawny, wykazuje co najmniej trzy niesprawności, a jego stan pogarsza się jeszcze bardziej, jak tylko trafi do szpitala. Nie są w stanie samodzielnie pójść do toalety, ubrać się ani przygotować sobie posiłki” – powiedział prof. Grodzicki.

Dyrektor departamentu polityki senioralnej Ministerstwa Pracy, Marzena Breza podkreśliła, że priorytetem powinno być zapewnienie ludziom starszym jak najlepszej opieki w domu, by mogli być samodzielni na ile tylko jest to możliwe i nie wymagali pobytu w szpitalu. – Seniorzy nie chcą przebywać w szpitalu, a najbardziej chcą uniknąć długotrwałej hospitalizacji – dodała. Podała przykład Szwecji, gdzie osoby do 85-90. roku życia są na ogół samodzielne.
Dyr. Breza przyznała, że trzeba zwiększyć liczbę łóżek geriatrycznych w szpitalach, zapewniających seniorom lepszą opiekę aniżeli inne oddziały szpitalne. Obecnie w naszym kraju jest jedynie 750 takich łóżek.

Kierownik kliniki geriatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi prof. Tomasz Kostka podkreślił, że sprawność osób starszych można zwiększyć dzięki rehabilitacji. – Z badań w krajach zachodnich wynika, że poprawia ona ich stan ogólny, dzięki czemu są bardziej samodzielni i rzadziej muszą być hospitalizowani i umieszczani w domach opieki – powiedział. Dodał, że w Polsce większość osób wciąż nie jest poddawana rehabilitacji. Tymczasem bez rehabilitacji nie można mówić o geriatrii.

Zbigniew Wojtasiński (PAP)

Data publikacji: 17.11.2014 r.