Dr hab. med. Michał Hawranek: W kardiologii prewencja to (skuteczna!) interwencja

W kontekście zdrowia układu sercowo-naczyniowego działania prewencyjne należy traktować jako interwencję, która zmniejsza ryzyko wystąpienia oraz progresji choroby. Z drugiej strony, leczenie interwencyjne schorzeń kardiologicznych należy traktować jako prewencję niekorzystnych zdarzeń. Założenia koncepcji połączenia kardiologii prewencyjnej i interwencyjnej wyjaśnia dr hab. med. Michał Hawranek, kierownik Pracowni Hemodynamiki i Radiologii Zabiegowej w Śląskim Centrum Chorób Serca, członek Komitetu Organizacyjnego Konferencji Prevention & Intervention 2024.

Komentarz eksperta

Założeniem koncepcji Prevention & Intervention jest połączenie dwóch światów: kardiologii prewencyjnej i interwencyjnej. Kompetencje specjalistów z poszczególnych obszarów kardiologii stykają się przecież i uzupełniają na poszczególnych etapach terapii pacjentów kardiologicznych. Zrozumienie wzajemnych perspektyw i oczekiwań wszystkich zaangażowanych stron wydaje się szczególnie istotne dla efektywności prowadzonego procesu terapeutycznego.

W codziennej praktyce klinicznej naszym wspólnym celem jest poprawa jakości i długości życia pacjentów. Działania prewencyjne należy traktować jako interwencję, która zmniejsza ryzyko wystąpienia oraz progresji choroby. Z drugiej strony, leczenie interwencyjne schorzeń kardiologicznych należy traktować jako prewencję niekorzystnych zdarzeń. Po prostu: prewencja to (skuteczna!) interwencja a interwencja to efektywna prewencja.

Koncepcja „zdrowe serce przez całe życie”, stanowiąca temat przewodni tegorocznej, drugiej edycji konferencji Prevention & Intervention, która odbędzie się w dniach 11-13 października 2024 roku w Warszawie, zakłada, że dbanie o zdrowie serca nie jest jednorazowym działaniem, ale procesem trwającym przez wszystkie etapy życia człowieka.

Od młodości do późnej starości serce wymaga stałej opieki, która obejmuje regularne monitorowanie stanu zdrowia, identyfikację czynników ryzyka oraz wdrażanie odpowiednich interwencji profilaktycznych i leczniczych. Oznacza to zrównoważony styl życia, zdrową dietę, aktywność fizyczną, kontrolę ciśnienia krwi, poziomu cholesterolu, cukru oraz unikanie używek, takich jak tytoń czy nadmiar alkoholu. Celem tak pojmowanej opieki jest zapobieganie rozwojowi chorób sercowo-naczyniowych i utrzymanie serca w dobrej kondycji na każdym etapie życia, a nie tylko reagowanie na pojawiające się problemy. Z drugiej strony, jeśli mimo wszystko pojawią się niepokojące objawy, jedynym uzupełnieniem prewencji jest wykonana w odpowiednim czasie interwencja.

Nowoczesne zarządzanie ryzykiem sercowo-naczyniowym polega na zindywidualizowanym podejściu do pacjenta, które uwzględnia jego historię zdrowotną, genetykę, styl życia i inne czynniki ryzyka. Dodatkowo, pozwala na stwierdzenie kiedy i jak wykonać wskazaną interwencję, obejmującą działania takie jak:

• wczesna ocena ryzyka: dzięki nowoczesnym technologiom i badaniom genetycznym lekarze są w stanie wcześniej ocenić ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Wykorzystuje się do tego m.in. zaawansowane badania krwi, ocenę markerów stanu zapalnego, cholesterolu, a także nowoczesne narzędzia diagnostyczne, takie jak tomografia komputerowa tętnic czy testy czynnościowe układu krążenia;

• prewencja pierwotna i wtórna: prewencja pierwotna ma na celu zapobieganie wystąpieniu chorób u osób zdrowych poprzez zmiany w stylu życia, leczenie nadciśnienia, kontrolę cholesterolu i cukrzycy. Prewencja wtórna dotyczy natomiast pacjentów, u których już doszło do problemów sercowo-naczyniowych, np. zawału serca, udaru lub konieczności wykonania zabiegu. Celem prewencji wtórnej jest zapobieganie kolejnym epizodom sercowo-naczyniowym;

• nowoczesne terapie: stosuje się zaawansowane terapie, takie jak nowe generacje leków obniżających poziom cholesterolu (np. inhibitory PCSK9) czy leki poprawiające funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Na odpowiednim etapie u części pacjentów konieczne jest wykonanie interwencji, której celem jest prewencja niekorzystnych zdarzeń sercowo-naczyniowych takich jak zgon, zawał serca czy niewydolność serca. W kardiologii leczenie interwencyjne dotyczy już niemal wszystkich schorzeń, oferując nieustannie nowe rozwiązanie poprawiające skuteczność i efektywność wykonywanych zabiegów;

• technologia i telemedycyna: w coraz większym stopniu wykorzystywane są urządzenia do zdalnego monitorowania stanu zdrowia (ciśnienia krwi, rytmu serca) a także aplikacje mobilne, które pozwalają pacjentom śledzić swoje parametry zdrowotne w czasie rzeczywistym. Telemedycyna umożliwia pacjentowi również regularny kontakt z lekarzem bez konieczności wizyty w gabinecie, co ułatwia szybkie reakcje na niepokojące objawy i wdrożenie działań prewencyjnych lub kwalifikację do interwencji;

• edukacja pacjentów: Kluczowym elementem nowoczesnego podejścia do zarządzania ryzykiem sercowo-naczyniowym jest edukacja pacjentów. Specjaliści kładą nacisk na świadomość pacjentów co do konieczności zmiany stylu życia, odpowiedniej diety, aktywności fizycznej i regularnych badań kontrolnych.

Podsumowując, współczesne zarządzanie ryzykiem sercowo-naczyniowym to połączenie nowoczesnych technologii diagnostycznych, precyzyjnych terapii farmakologicznych, interwencji przezskórnych i chirurgicznych oraz szeroko zakrojonej prewencji, której celem jest utrzymanie zdrowego serca przez całe życie.

pr/, fot. mat. prasowy

data publikacji: 03.10.2024 r.