Innowacyjny program terapeutyczny w ŚDS w Pewli Wielkiej

Środowiskowy Dom Samopomocy w Pewli Wielkiej to jedna z najstarszych placówek wsparcia osób z niepełnosprawnością na Żywiecczyźnie; w tym roku obchodzi swoje 25-lecie (www.sdspewelwielka.pl). Ośrodek wyróżnia się na tle tego typu placówek, bowiem od trzech lat prowadzony jest tutaj – prawdopodobnie pierwszy w Polsce – autorski program „Góroterapia” (www.goroterapia.pl), czyli planowe wsparcie osób z niepełnosprawnością w terenie górskim.

Aktywność na świeżym powietrzu, krajoznawstwo oraz turystyka, to jedne z najlepszych form rehabilitacji i pozytywnego wpływu na dobrostan każdej osoby. Dobrze zaplanowana turystyka górska osób z niepełnosprawnością to ciekawa propozycja wykorzystywania oddziaływania przyrody w celach terapeutycznych. Powszechnie znane i stosowane są metody terapii przyrody takie jak lasoterapia czy sylwoterapia, natomiast terapia prowadzona w terenie górskim nie jest jeszcze wystarczająca opracowaną formą wsparcia.

Szeroka definicja określa terapię górami jako aktywność wykorzystującą środowisko, klimat i krajobraz górski do działań profilaktycznych, rehabilitacyjnych oraz terapeutycznych (opr. własne). Góry dostarczają nam doznań estetycznych, pozwalają realizować wyzwania dostosowane do możliwości danej osoby, a także działają integrująco na grupę zorganizowaną na wspólnym zadaniu.

Uczestnicy programu „Góroterapia” to osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną), które są członkami i sympatykami Klubu Górskiego „Razem przez świat” działającym przy Polskim Towarzystwie Tatrzańskim o/Bielsko-Biała.

Góroterapia opiera się na dwóch rodzajach aktywności, a są to:

1.Górska wędrówka terapeutyczna – wycieczki górskie realizowane przez uczestników pod opieką przewodnika górskiego i terapeutów. Ich celem jest zdobywanie kolejnych stopni Górskiej Odznaki Turystycznej (brązowa, srebrna, złota) w poszczególnych latach programu. Obecnie uczestnicy zdobywają już trzeci stopień górskiego wyzwania, czyli złotą Górską Odznakę Turystyczną.

Terapeutyczne wycieczki górskie w ŚDS w Pewli Wielkiej odbywają się pod opieką przewodnika górskiego oraz personelu terapeutycznego i medycznego. Wycieczki te w latach 2019-2021 odbywały się na terenie polskich Karpat i Sudetów, a uczestnicy wędrowali po szlakach Beskidu Żywieckiego, Śląskiego, Średniego, Małego, Pogórza Gubałowskiego i Śląskiego, Gór Sowich, oraz Masywu Ślęży.

Zrealizowano 35 wycieczek górskich, a każda z nich była wydarzeniem niezwykle integrującym, wyzwalającym pozytywną energię i rozwijającym pasje wędrówki. W czasie postojów podczas górskiej wędrówki możemy przeprowadzić zajęcia (terapeutyczne, edukacyjne), które nazywamy „Zmysły na wysokim poziomie”.

2. Górska terapia zajęciowa – formy i metody terapii zajęciowej z wykorzystaniem motywu górskiego. Wycieczki górskie utrwalane są w świadomości uczestników poprzez zajęcia organizowane w poszczególnych pracowniach ośrodka. Przyjmują formę treningu psychospołecznego lub rutynowych zajęć terapeutycznych (arteterapia, muzykoterapia, filmoterapia), których elementem łączącym jest motyw górski. Uczestnicy programu wykonują górskie prace plastyczne, których wysoki poziom doceniany jest m.in. w Międzynarodowym Konkursie Plastycznym „Mieszkam w Beskidach” a w poszczególnych latach nagrody zdobywały nasze projekty „Gra – wycieczka w Beskidy – 2019 r.”, „Karpaty w oczach podopiecznych – 2020”, oraz „Górski kalendarz – 2021 r.”.

Wykonaliśmy prace upamiętniające polskie zdobywanie Himalajów a powstałe obrazy przekazaliśmy wybitnym osobom związanym z górami (p. Cecylia Kukuczka i p. Krzysztof Wielicki). Uczestniczymy w akcji „Sprzątamy Beskidy z PTT”, oraz zasadziliśmy drzewko w pobliżu Schroniska PTTK na Hali Boraczej, które nazwaliśmy „Pewlanka”.

Spotykamy się z ludźmi, którzy związani są z górami i działają na rzecz ochrony środowiska. Zorganizowaliśmy prelekcje z ratownikiem Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, pracownikiem Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego oraz uczestniczymy w warsztatach turystycznych prowadzonych przez przewodnika górskiego (autor i koordynator projekt).

Uczestniczymy w zajęciach folklorystycznych (m.in. bibułkarstwo, wyroby z sianka, warsztatach edukacyjnych, wydarzeniach związanych z kulturą ludową górali, odwiedzamy skanseny i muzea regionalne oraz spotykamy się z twórcami ludowymi. Każdego dnia umacniamy naszą beskidzką tożsamość.

Góroterapia jest propozycją całościowego rozwoju człowieka w oparciu o środowisko górskie. Dziękuję wszystkim, dzięki którym możemy wspólnie wędrować i twórczo spędzać czas – do zobaczenia w górach.

Zobacz galerię…

Robert Słonka, fot. archiwum ŚDS w Pewli Wielkiej

Robert Słonka – autor i koordynator programu „Góroterapia”, pracownik ŚDS w Pewli Wielkiej, pedagog, terapeuta zajęciowy, przewodnik górski (beskidzki). Miłośnik gór, wędrował w Karpatach, Sudetach, Alpach, Pirenejach i górach Skandynawii. Członek Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego o/Bielsko-Biała, Klubu Slovenskych Turistov o/Żylina. Autor artykułów i książek na tematy górskie oraz regionalne (m.in. „Zadziele – piękna wioska”, „Na szczytach i w dolinach Beskidów”, „Rozmowy o górach”), gitarzysta grupy Myopia.
Nagrody i wyróżnienia: Nagroda Ministra Sportu i Turystyki „Za zasługi dla turystyki”, Dyplom Marszałka Województwa Śląskiego „Za Zasługi dla Rozwoju Turystyki” w kategorii „działalność społeczna”, Złota Odznaka PTT z kosówką – Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, laureat konkursu „Dlaczego góry są lepsze od morza?” (1 miejsce) – Magazyn Górski N.P.M.

Więcej informacji na stronach internetowych:
www.przewodnikbeskidy.com.pl
www.goroterapia.pl
www.myopia.pl

Na temat działań góroterapeutycznych i zdobycia srebrnej GOT PTT przez ich uczestników z ŚDS w Pewli Wielkiej informowaliśmy w naszym portalu niemal dokładnie rok temu: https://naszesprawy.eu/sport-i-turystyka/uczestnicy-sds-w-pewli-wielkiej-zdobyli-srebrna-got-ptt/ oraz na łamach „NS”: na str. 48 ubiegłorocznego wydania listopadowo-grudniowego
(https://naszesprawy.eu/wp-content/uploads/2021/03/Nasze_Sprawy_2020_11-12.pdf).

Data publikacji: 19.10.2021 r.