O zastosowaniu komórek macierzystych w leczeniu
Zastosowanie komórek macierzystych w nowatorskim leczeniu schorzeń układu kostno stawowego rodzi nową nadzieję dla cierpiących osób. Metodą tą jest ACI (Autologous Chondrocyte Implantation) czyli wykonanie przeszczepu autologicznego, polegającego na przeszczepieniu własnych komórek chrząstki pacjenta - chondrocytów.
Zabieg ten pozwala dokładnie odtworzyć warstwę ślizgową stawu, która odpowiada za ruchomość stawu, a znalazł on zastosowanie w przypadku uszkodzeń chrząstki stawu kolanowego i skokowego. Długi czas istniało przekonanie, że nie jest możliwe odtworzenie chrząstki szklistej pokrywającej powierzchnię stawów. Jednak z czasem uczeni przekonali się, że poprzez zastosowanie przeszczepu autologicznego można otrzymać chrząstkę łudząco podobną do szklistej.
Przeszczep autologiczny zostaje przeprowadzony w czasie zabiegu artroskopii poprzedzonej znieczuleniem ogólnym lub zewnątrzoponowym. Następnie od pacjenta pobiera się część tkanki kostnej, ale z miejsca uszkodzenia stawu kolanowego, które w czasie ruchu nie podlega obciążeniu. Z kolei pobrany odcinek tkanki chrząstnej zostaje przeniesiony do laboratorium na specjalne podłoże, z którego izoluje się najpierw pojedyncze chondrocyty służące do założenia właściwej hodowli.
Czas powstania nowych chondrocytów w warunkach hodowlanych wynosi 6-8 tygodni. Po tym okresie odpowiednio zrodzona zawiesina zostaje połączona z ”klejem tkankowym”, którym nazywamy składnik układu krzepnięcia otrzymany z osocza krwi.
Przed wprowadzeniem składników do stawu metodą zabiegową klasyczną lub artroskopową, przeprowadza się dokładne oczyszczenie uszkodzonego stawu i wykonuje się w nim malutkie otwory celem stymulacji kości do lepszego i szybszego przyjęcia przeszczepu. Po przeniesieniu mieszaniny na kość w momencie, gdy klej tkankowy stężeje, a sam przeszczep przeobrazi się w żel, ortopeda nakłada szwy, tym samym kończąc zabieg.
Z tej metody zabiegu mogą skorzystać osoby do 60. roku życia, bowiem w tym czasie jest jeszcze możliwe szybsze namnażanie się chondrocytów, oraz nie będące uczulone na gentamycynę, którą dodaje się do hodowli chondrocytów, a która razem z materiałem hodowlanym wprowadzona zostaje do ustroju.
Trzeba pamiętać, że metoda autologicznego przeszczepiania chondrocytów nie stanowi alternatywy dla endoprotezy stawu kolanowego. Przy cięższych jego uszkodzeniach niezbędne będzie wykonanie endoprotezoplastyki, natomiast niewielkie zmiany zwyrodnieniowe mogą być leczone transplantacją chondrocytów. Pełna regeneracja przeszczepionej chrząstki następuje po upływie 12-18 miesięcy, gdyż w tym okresie chondrocyty zajmują się produkcją macierzy.
PS. Pragnę jeszcze się odnieść do naszych wspaniałych ”braci mniejszych”. U tych, których stawy biodrowe są powodem ich cierpienia pospieszyły z pomocą również komórki macierzyste!
Miasto Wrocław i tamtejszy Wydział Weterynarii Uniwersytetu Przyrodniczego znalazł sposób by czworonogi mogły na nowo biegać i radośnie witać każdy nowy dzień. Dzięki zastosowaniu nowatorskiej metody od znieczulonego pacjenta pobiera się od 2-3 g tłuszczu, który wędruje do tamtejszego laboratorium. Z pomocą odpowiednich odczynników podlega on trawieniu. Po wyizolowaniu potrzebnych do leczenia komórek tworzy się hodowlę, w której przez okres 10-14 dni sukcesywnie trwa proces ich namnażania.
Kiedy są gotowe do przeszczepiania zostają przez lekarza wprowadzone z pomocą igły do chorego stawu biodrowego. Od tej pory pozostaje tylko czekać by wykonały swe zadanie. Zazwyczaj po dwóch tygodniach następuje zregenerowanie stawu biodrowego, a życie zwierząt bez bólu i ograniczeń na powrót znów jest szczęśliwe!
Dorota Suder
Data publikacji: 5.08.2013 r.