Operacje guza rdzenia kręgowego
W kolejnym materiale proponuję zapoznanie się z tematem poświęconym operacjom guza rdzenia kręgowego, oczywiście w ujęciu historycznym. Pierwsze zabiegi o takim stopniu trudności były przeprowadzane w Londynie w roku 1887. Na uwagę w tym czasie zasługuje osoba neurochirurga - doktora Victora Horsley'a, który jako pierwszy podjął się wykonywania tego typu operacji.
Nie było to prostą sprawą, ponieważ w tych czasach nie dysponowano aparatem RTG i nie opracowano techniki pobierania do badania płynu mózgowo-rdzeniowego, nie mówiącjuż o najnowocześniejszych urządzeniach przeglądowych, którymi dysponujemy w dzisiejszych czasach(TK, MR, PET). Medycy mogli polegać na swej intuicji, przeprowadzić wywiad z pacjentem, a z pomocą dłoni dokonać badania palpacyjnego by w przybliżeniu określić lokalizację guza.
Zdajemy sobie sprawę jak obecność zmian chorobowych w rdzeniu kręgowym, przekłada się na poziom cierpienia pacjenta, ponieważ jest to organ bardzo mocno unerwiony i delikatny. Dlatego chorzy ci tak dotkliwie zgłaszają ból w miejscu dotkniętym chorobą, który przejawia tendencje do rozprzestrzeniania się i promieniowania na okoliczne tkanki. Stwierdza się także różnego rodzaju niedowłady i porażenia kończyn, a także dysfunkcję zwieraczy pęcherza moczowego.
Lekarze badając pacjenta, obserwując jego objawy i ich lokalizację mogli przypuszczać, że w tym miejscu znajduje się narośl. Kolejnym krokiem było jak najszybciej ją usunąć.
Pacjent doktora Victora Horsley’a cierpiał na guz zlokalizowany w odcinku piersiowym kręgosłupa z całą gamą przykrych neurologicznych objawów. Wcześniej go leczono dużymi dawkami naparstnicy i jodku potasu, co doprowadziło go do stanów utraty przytomności przypominających napady epileptyczne. Zalecano i stosowano także kąpiele siarkowe. Jednak tylko zabieg operacyjny dostatecznie wcześnie przeprowadzony mógł mu zapewnić powrót do zdrowia i odzyskanie pełnej sprawności. Przygotowując chorego do zabiegu najpierw dokładnie przemyto karbolem pole operacyjne, narzędzia i materiały opatrunkowe. Operacja zakończyła się sukcesem, choć podczas niej lekarze byli pełni obaw czy guza w kształcie migdała da się całkowicie usunąć. Istniało bowiem niebezpieczeństwo, że zmiana mogła wniknąć głęboko w rdzeń kręgowy i spowodować nieodwracalne uszkodzenia. Ku uciesze lekarzy pacjent dość szybko wracał do zdrowia, odzyskiwał siły witalne, czucie i sprawność w osłabionych wcześniej kończynach oraz został uwolniony od bólu. Także nastąpiła regresja dysfunkcji pęcherza moczowego, którego funkcja stała się na powrót prawidłowa.
Na tym przykładzie widzimy więc, że pomimo tak trudnych warunków leczenia i braku możliwości wykonania pełnej diagnostyki zabieg się udał. Istotną rolę w jego sukcesie odegrało przestrzeganie zasad antyseptyki, wczesne podjęcie decyzji o operacji, oraz odwaga, zaangażowanie i ofiarność lekarza. Pomimo, że chirurg nie był w pełni pewny, jednak spróbował i zaryzykował , w imię ratowania życia człowieka.
Dorota Suder
Data publikacji: 02.04.2013 r.
