Przewlekłe choroby zapalne to główna przyczyna zgonów na świecie

Najważniejszą przyczyną zgonów na świecie są przewlekle choroby zapalne, takie jak schorzenia układu krążenia, cukrzyca oraz nowotwory – twierdzi Główny Inspektor Sanitarny dr Paweł Grzesiowski. Zaznacza, że infekcje mogą te choroby jeszcze bardziej nasilać.

Przewlekle choroby zapalne to nie tylko reumatoidalne zapalenie stawów, nieswoiste zapalenie jelit oraz astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Zaliczą się do nich także choroby sercowo-naczyniowe, nowotwory oraz cukrzyca, przewlekła choroba nerek i otyłość. Schorzeniom tym również towarzyszą przewlekle stany zapalne.

– Już teraz na świecie trzy osoby na pięć umierają z powodu przewlekłych chorób zapalnych, takich jak miażdżyca naczyń, udar mózgu, przewlekle choroby układu oddechowego (POChP i astma), choroby serca, nowotwory oraz otyłość i cukrzyca – ostrzegał podczas ogólnopolskiej konferencji „Polka w Europie” Główny Inspektor Sanitarny dr Paweł Grzesiowski.

Jego zdaniem częstość występowania chorób związanych z przewlekłym stanem zapalnym będzie stale wzrastać. W znacznym stopniu jest to związane trybem życia, jaki prowadzi większość osób, głównie z niewłaściwa dietą i zbyt małym wysiłkiem fizycznym, jak też narastającą otyłością i starzeniem się społeczeństw.

– Dieta bogata w tłuszcze nasycone, tłuszcze trans lub rafinowany cukier, wiąże się z większą produkcją cząsteczek prozapalnych, szczególnie u osób z cukrzycą oraz otyłością – przekonywał Główny Inspektor Sanitarny. Wyjaśnił, że otyłość to nie tylko nagromadzenie nadmiernej tkanki tłuszczowe. – Tkanka tłuszczowa jest narządem endokrynnym, wydzielającym wiele adipokin oraz innych mediatorów stanu zapalnego. Niektóre doniesienia pokazują, że wskaźnik masy ciała danej osoby jest proporcjonalny do ilości wydzielanych cytokin prozapalnych, co dobrze charakteryzuje tzw. zespół metaboliczny.

Również organizmy ludzi w starszym wieku wydzielają więcej cząsteczek prozapalnych. – Związany z wiekiem wzrost cząsteczek zapalnych może być spowodowany dysfunkcją mitochondriów lub akumulacją wolnych rodników oraz wzrostem trzewnej tkanki tłuszczowej – dodał dr Grzesiowski.

Nowotworom, które częściej występują w starszym wieku, sprzyja zapalenie na niskim poziomie, ale występujące przewlekle. Dotyczy to najbardziej takich schorzeń nowotworowych jak rak nerki, prostaty, jajników, wątroby, trzustki, jelita grubego, płuc oraz międzybłoniaka.

Zdaniem specjalisty konieczne jest propagowanie zdrowego stylu życia, chroniącego przed przewlekłymi chorobami zapalnymi, a jednocześnie sprzyjającego długowieczności. Przede wszystkim konieczna jest zmiana dieta i zwiększenie wysiłku fizycznego. Warto się też szczepić przeciwko różnego typu chorobom zakaźnym, na które dostępne są szczepionki, często refundowane z budżetu państwa.

– Choroby infekcyjne mogą zaostrzać i nasilać nieswoiste reakcje zapalne oraz pogarszać przebieg schorzeń nieinfekcyjnych – zaznaczył Główny Inspektor Sanitarny. Dotyczy to szczególnie choroby wieńcowej i udaru mózgu, którym sprzyjają Covid-19 oraz grypa.

Niektóre zakażenia mogą powodować wielorakie niekorzystne zmiany w organizmie. Przykładem jest Covid-19, powodujący odległe powikłania. Są to uszkodzenia mózgu podobne do tych jakie wywołuje choroba Alzheimera. A także uszkodzenie słuchu, wzroku i węchu, pogorszenie odporności (na skutek uszkodzenie limfocytów T) oraz aktywację cukrzycy i choroby zakrzepowo-zatorowej. (PAP)

Zbigniew Wojtasiński, fot. freepik.com

Data publikacji: 08.10.2025 r.