Obserwacja ryb, którym wszczepiono pochodzące od chorej osoby komórki nowotworowe, może pomóc lekarzom w podjęciu decyzji dotyczącej radioterapii – informuje pismo „EBioMedicine”.
Radioterapia może skutecznie zmniejszyć lub nawet wyeliminować niektóre guzy nowotworowe, jednak w przypadku pozostałych pojawia się narastająca oporność na leczenie. Biorąc pod uwagę poważne skutki uboczne radioterapii warto byłoby unikać nieskutecznych prób takiego leczenia. Nie odkryto jednak jak odtąd biomarkerów, które pozwoliłyby zawczasu przewidzieć, że promieniowanie nie zadziała.
Multidyscyplinarny zespół naukowców z Champalimaud Centre for the Unknown w Lizbonie (Portugalia) opracował nową metodę badania promieniowrażliwości guza. Powszechnie stosowane w badaniach naukowych ryby – danio pręgowane (Danio rerio) po wszczepieniu im komórek guza stały się żywymi modelami guza pacjenta. Naukowcy określili je jako „awatary” – od hinduistycznego określania oznaczającego wcielenie bóstwa.
Ryby napromieniowywano tym samym urządzeniem (akcelerator liniowy) co ludzi. Już po czterech dniach dało się powiedzieć, czy guz reaguje na leczenie, zaś dodatkowe analizy trwały jeszcze osiem dni.
Jeśli trwające obecnie badania kliniczne (na razie dotyczące raka jelita grubego) zakończą się sukcesem, rybie „awatary” mogą w najbliższych latach wejść do codziennej praktyki klinicznej.
W przypadku raka odbytu typowym postępowaniem jest radio- i chemioterapia poprzedzająca zabieg chirurgiczny, a jest to trzeci nowotwór na świecie pod względem częstości występowania. W niektórych wypadkach skuteczna radioterapia mogłaby wyeliminować potrzebę operacji, w innych zamiast napromieniowywać pacjenta bez widoków na powodzenie można by bez zbędnych opóźnień przystąpić do operacji.
Ten sam zespół w opracował wcześniej podobny model pozwalający przewidzieć skuteczność chemioterapii – pozwala on prognozować reakcję nowotworu na leki z dokładnością 85 proc. (PAP)
Paweł Wernicki, fot. pixabay.com
Data publikacji: 31.12.2019 r.
