Wdrożono przełomowy program lekowy obejmujący leczenie depresji lekoodpornej

W ramach programu lekowego Ministerstwa Zdrowia, który wchodzi w życie 1 lipca br., będzie możliwa refundacja kuracji esketaminą. Substancja ta jest dopuszczona w Unii Europejskiej od 2019 roku. Miesięczny koszt kuracji to obecnie 25 tys. złotych. Zalecany czas trwania kuracji to 7-8 miesięcy. Na tę okoliczność 29 czerwca w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym odbyło się seminarium i konferencja prasowa.

Jak mówi wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski był to jeden z trudniejszych procesów refundacyjnych. Trwał blisko 2 lata. Warto podkreślić, że to pierwszy w Polsce program lekowy w psychiatrii. Program wchodzi w życie 1 lipca br. – Oczekujemy, że na początku lipca pojawi się projekt zarządzenia prezesa NFZ w sprawie kryteriów podpisywania kontraktów z podmiotami, w sierpniu rozpoczną się konkursy, a we wrześniu pierwszy pacjent będzie mógł rozpocząć terapię. Program zaplanowano na dwa lata. Już po pierwszym roku będzie można przeanalizować dane i sprawdzić efektywność leczenia – mówi wiceminister.

Ze względu na specyficzne cechy substancji dostępność kuracji będzie obwarowana licznymi warunkami, a pacjenci będą musieli spełniać określone kryteria dopuszczające do udziału w terapii. Do najważniejszych z nich należy diagnoza depresji lekoopornej, czyli potwierdzony przez lekarza psychiatrę brak pozytywnych rezultatów terapii farmakologicznej co najmniej dwoma lekami antydepresyjnymi.

Podawanie esketaminy będzie odbywało się w trybie ambulatoryjnym, przez pierwszy miesiąc dwa razy w tygodniu, a przez pozostałych sześć miesięcy raz w tygodniu lub raz na dwa tygodnie, w zależności od wskazań klinicznych i decyzji lekarza. Esketamina podawana jest wziewnie, donosowo Leki stosowane do tej pory w depresji potrzebują czasu i odpowiedniego dawkowania. Żeby osiągnąć poprawę stanu psychicznego, trzeba poczekać od dwóch do czterech tygodni. Terapia z esketaminą może przynosić efekt bardzo szybko, dosłownie od razu.

Oczywiście jak każdy lek, esketamina nie daje gwarancji wyleczenia w 100 proc., ale jest nadzieją dla sporej grupy osób. Po przyjęciu leku pacjent pozostaje przez 1,5 do 2 godzin pod nadzorem medycznym. Najczęstszym objawem niepożądanym jest wzrost ciśnienia tętniczego, a także objawy psychomimetyczne i dysocjacyjne, dlatego obserwowany jest też nastój i zachowanie pacjenta.

Terapia esketaminą ma mieć charakter towarzyszący farmakoterapii przyjmowanymi dotychczas przez pacjenta środkami antydepresyjnymi. Skuteczność esketaminy u pacjentów z depresją lekooporną wynosi około 40 proc. To realna pomoc.

Mechanizm działania przeciwdepresyjnego esketaminy jest zupełnie inny niż leków klasycznie podawanych w depresji. Esketamina przede wszystkim naprawia i wpływa na połączenia nerwowe w układzie limbicznym. Pojawiają się nowe połączenia nerwowe w mózgu, które zostały utracone przez pacjenta cierpiącego na depresję.

Lek stanowi nową szansę dla pacjentów w leczeniu psychiatrycznym. Przełom nadchodzi w ważnym momencie, ponieważ obserwuje się trend wzrostowy częstości występowania zaburzeń psychicznych zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych.

Z danych Global Burden of Disease study (GBD) wynika, że w 2019 roku ponad 970 mld ludzi na świecie zmagało się zaburzeniami psychicznymi. Po zaburzeniach lękowych, zaburzenia depresyjne stanowią drugą najczęściej występującą grupę zaburzeń psychicznych.

Szacuje się, że zaburzenia depresyjne mogą dotyczyć nawet 1,5 mln Polaków. Ponad 80 proc. przypadków depresji w Polsce dotyczy osób w wieku 30–59 lat, 30 proc. przypadków to depresja lekooporna.

Depresja rujnuje jakość życia, relacje międzyludzkie i negatywnie wpływa na zdolność do podejmowania aktywności zawodowej. Nieleczona może doprowadzić do odebrania sobie życia – u większości chorych pojawiają się myśli samobójcze, 30 proc. podejmuje próby samobójcze, a 15 proc. popełnia samobójstwo.

Zaburzenia psychiczne stanowią także istotne obciążenie dla systemu ubezpieczenia społecznego. W 2019 r. wydano 318 tys. zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy z powodu depresji, a łączny czas trwania zwolnień wynosił 6 mln dni. W 2019 r. 1,4 mln pacjentów zrealizowało receptę na refundowane leki psychiatryczne, co potwierdza wysokie obciążenie zaburzeniami psychicznymi w Polsce. W 2019 r. wartość refundacji świadczeń związanych z leczeniem depresji w Polsce szacowano na 251 mln zł.

Oprac. kat/, fot. mat. prasowy

Data publikacji: 29.06.2023 r.