Zmarł prof. Aleksander Kabsch, pionier polskiego ruchu paralimpijskiego

Z głębokim smutkiem żegnamy, zmarłego 30 listopada Profesora Aleksandra Kabscha – wybitnego uczonego, byłego Rektora poznańskiej Akademii Wychowania Fizycznego, a przede wszystkim jednego z najważniejszych pionierów polskiego ruchu paralimpijskiego.

Korzenie sportu paralimpijskiego w Polsce wyrastają z końca lat 50. XX wieku, gdy na poznańskiej scenie sportowej pojawili się wizjonerzy związani z trzema instytucjami: Kliniką Ortopedyczną Akademii Medycznej, Wyższą Szkołą Wychowania Fizycznego oraz Zrzeszeniem Sportowym „START”. Wśród tych osób, które odważyły się zmieniać świat, był Profesor Aleksander Kabsch.

Już w latach 50. prowadził pionierskie turnusy „sportowo-rehabilitacyjne” dla osób po amputacjach – pacjentów Kliniki Ortopedycznej, którym proponował odważną i przełomową – jak na tamte czasy – formę aktywności: jazdę na nartach w protezach. To właśnie wtedy zaczęła się rodzić nowoczesna idea rehabilitacji poprzez sport, która miała wkrótce odmienić życie tysięcy osób.

Dzięki zaangażowaniu Profesora możliwe stały się dalsze, kluczowe kroki w budowaniu zorganizowanego ruchu sportowego osób z niepełnosprawnościami. W 1961 roku zawarto przełomową umowę o współpracy między Związkiem Spółdzielni Inwalidów a Radą Główną Spółdzielczego Zrzeszenia Sportowego START, która wprowadziła idee aktywności sportowej osób z niepełnosprawnościami do praktyki w skali ogólnopolskiej. W tym samym roku przy poznańskim „Starcie” powstała pierwsza w kraju Regionalna Komisja Wychowania Fizycznego i Sportu Inwalidów – a w jej składzie zasiadał Profesor Kabsch, od początku nadając kierunek jej działaniom.

Kolejne lata przyniosły cykl pionierskich wydarzeń, które tworzyły fundamenty polskiego sportu osób z niepełnosprawnościami. W wielu z nich Profesor Aleksander Kabsch odgrywał rolę kluczową – jako inicjator, organizator, mentor i autorytet.

W 2021 roku został uhonorowany nagrodą specjalną Plebiscytu Polskiego Komitetu Paralimpijskiego, dowodem uznania dla Jego nieocenionego wkładu w rozwój ruchu paralimpijskiego w Polsce.

Zapamiętamy Profesora Aleksandra Kabscha jako człowieka o niezwykłej osobowości – pełnego charyzmy, życzliwości, promieniującego pozytywną energią i humorem.

Odszedł wybitny naukowiec, wizjoner i pionier, ale przede wszystkim człowiek, który swoją pracą i pasją trwale zmienił rzeczywistość wielu pokoleń.

Cześć Jego pamięci.

Stowarzyszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „Start” w Poznaniu, fot. Bartłomiej Zborowski / archiwum PKPar

Data publikacji: 01.12.2025 r.