Sejm debatował nad asystencją OzN; projekty trafiły do komisji

Dzięki wsparciu asystenta osoby z niepełnosprawnościami wejdą na rynek pracy – przekonywał 21 listopada w Sejmie wiceminister rodziny Łukasz Krasoń w debacie nad projektami w sprawie asystencji osobistej. Wszystkie kluby biorące udział w dyskusji wyraziły chęć dalszych prac nad zmianami.

Sejm debatował nad dwoma projektami ustaw o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami. Jeden to projekt rządowy, drugi jest autorstwa posłów Lewicy i Polski 2050. Debata toczyła się przy niemal pustej sali – uczestniczyło w niej kilkunastu posłów.

Systemowe wprowadzenie usług asystenckich to wieloletni postulat środowisk osób z niepełnosprawnościami, o czym wspomniał wiceminister rodziny Łukasz Krasoń. Podkreślił, że w Polsce żyje 5 mln osób z niepełnosprawnościami, które – jak mówił – przez lata były marginalizowane.

Wiceminister zwrócił uwagę, że dzięki wsparciu asystenta osoby te będą mogły realizować swój potencjał zawodowy i społeczny. Wskazał, że dzięki systemowemu wsparciu na rynek pracy może wejść 10 proc. osób z niepełnosprawnościami oraz 20 proc. ich opiekunów.

Krasoń poinformował, że koszt ustawy w pierwszym roku jej obowiązywania wyniesie 2,2 mld zł, w 2028 r. – 3,4 mld zł, a w 2029 r. – 4,2 mld zł. Łącznie – jak dodał – w ciągu 10 lat na asystencje zostanie przeznaczonych 47,2 mld zł.

Przedstawiając poselską propozycję, Maja Nowak (Polska 2050) zaznaczyła, że to jeden z najważniejszych projektów tej kadencji w obszarze polityki społecznej, a Katarzyna Ueberhan (Lewica) zaapelowała o poparcie dla projektów ponad podziałami politycznymi.

W debacie Urszula Rusecka (PiS) w imieniu klubu opowiedziała się za dalszymi pracami nad projektami, zwracając jednocześnie uwagę na negatywne rozwiązanie, polegające na ograniczeniu usługi asystencji do 65. roku życia.

Poparcie dla projektów wyraziły w dyskusji również kluby KO, PSL, Polski 2050 oraz Lewicy.

Joanna Frydrych (KO), zaznaczyła, że dzięki systemowemu wprowadzeniu asystencji osobistej osoby z niepełnosprawnościami zyskają realną szansę na niezależne życie, większą samodzielność, a także udział w życiu społecznym i zawodowym.

Z kolei zdaniem Agnieszki Kłopotek (PSL) projekty stanowią głęboką reformę, która przybliża Polskę do standardów europejskich oraz ducha konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami.

Maja Nowak (Polska 2050) podkreśliła ustawa jest krokiem w kierunku prawdziwej podmiotowości, a nie doraźnej pomocy.

Poparcie dla omawianych rozwiązań zadeklarował również Tadeusz Tomaszewski (Lewica). – To nasz wspólny obowiązek wobec osób z niepełnosprawnościami – podkreślił.

Wiceminister Krasoń, odpowiadając na wątpliwości posłów, zaznaczył, że rozwiązania zaproponowane w rządowym projekcie są oparte na przepisach funkcjonujących w innych państwach. – Jest wiele prac nad innymi mechanizmami skierowanymi do seniorów, ten system powinien się widzieć, a nie zawsze wkładać wszystkich do jednego worka, bo to się na dłuższą metę nie sprawdza – wyjaśnił.

Wicemarszałek Sejmu Szymon Hołownia poinformował, że projekty ustaw – zarówno rządowy, jak i poselski – zostaną skierowane do dalszych prac w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.

Oba projekty – co do najważniejszych założeń – są takie same.

Rządowa regulacja zakłada, że wnioski o ustalenie prawa do asystencji będzie można składać od 1 stycznia 2027 r. Według projektu, z usług asystenta będą mogły korzystać osoby z niepełnosprawnościami w wieku od 18 do 65 lat, które uzyskały co najmniej 80 punktów w skali potrzeby wsparcia, a od 2030 r. również młodzież od 13. roku życia. Według szacunków MRPiPS, ze wsparcia skorzysta ok. 100 tys. osób.

Obecnie usługi asystenckie realizowane są przez MRPiPS w ramach czasowych programów dla samorządów i organizacji pozarządowych. Nie ma systemowego uregulowania usług asystenckich tak, by każda osoba potrzebująca miała do nich dostęp.

W Sejmie procedowany jest też prezydencki projekt ustawy o asystencji osobistej. Regulacja w październiku 2024 r. trafiła do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Według propozycji prezydenta usługa ma być dostępna w każdym powiecie dla osób powyżej 18 lat. Projekt przewiduje od 40 do 200 godzin asystencji osobistej miesięcznie. (PAP)

kkr/ kblu/ agz/, fot. Kancelaria Sejmu

Data publikacji: 22.11.2025 r.