Kronika protestu rodziców dzieci z niepełnosprawnością

Jak wynika z danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w 2013 r. przekazano 11,2 mld zł na wsparcie osób niepełnosprawnych i ich opiekunów.

Wydatki na świadczenia pielęgnacyjne to 1,7 mld zł rocznie. Dodatkowe 255 mln zł kosztują dodatki do świadczeń. Na zasiłki pielęgnacyjne przeznacza się 1,7 mld zł, na świadczenia rodzinne dla osób niepełnosprawnych – 340 mln zł.

Niepełnosprawni otrzymują również wsparcie z pomocy społecznej w wysokości 1,8 mld zł. Ponad 700 mln zł przekazuje się na finansowanie usług opiekuńczych i ośrodków wsparcia, a na zasiłki stałe – 863 mln zł. Zasiłki okresowe przyznawane z powodu niepełnosprawności to kolejne 51 mln zł.

Dodatkowo PFRON przeznacza blisko 3 mld zł na dopłaty do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników. Kolejne 916 mln zł PFRON przekazał na rehabilitację społeczną i zawodową.

Minister pracy i polityki społecznej Władysław Kosiniak-Kamysz odwiedził protestujących i podtrzymał zaproszenie do ministerstwa.

– 20 marca na konferencji prasowej w Brukseli premier Donald Tusk podkreślił, że wzrost świadczeń dla rodziców w ostatnich latach był „naprawdę bardzo duży, nieporównywalny z przeszłością”. Podtrzymał swoją obietnicę, że w roku 2015 a najpóźniej 2016 świadczenia dojdą do pułapu płacy minimalnej.

Minister Władysław Kosiniak-Kamysz zapowiedział rozmowy w sprawie postulatów, z którymi rodzice niepełnosprawnych dzieci protestują w Sejmie.

– 21 marca marszałek Sejmu Ewa Kopacz zaprosiła na spotkanie do swojego gabinetu rodziców dzieci niepełnosprawnych. Protestujący nie chcieli rozmawiać w zaciszu gabinetu lecz w miejscu protestu. Ostatecznie do spotkania nie doszło.

W petycji do premiera Donalda Tuska protestujący domagali się m.in. pisemnej deklaracji o wpisaniu kwoty 200 zł z pomocy rządowej do ustawy oraz jasnego stanowiska rządu dotyczącego dojścia do kwoty najniższego wynagrodzenia i zapisania tego w ustawie.

Minister Władysław Kosiniak-Kamysz poinformował na Konwencie Seniorów, że kwota 820 zł zasiłku pielęgnacyjnego dla rodzica z tytułu całkowitej rezygnacji z pracy zostanie utrzymana na pewno do końca 2014 r.

Minister pracy mówił także o projekcie, który ma zlikwidować specjalny zasiłek opiekuńczy i wprowadzić jeden rodzaj pomocy – świadczenie pielęgnacyjne dla wszystkich opiekunów zajmujących się niepełnosprawnym członkiem rodziny, bez względu na wiek powstania niepełnosprawności osoby, nad którą sprawowana jest opieka.

W ciągu najbliższych dni ma być gotowy projekt o gwarancji dochodzenia do minimalnego wynagrodzenia dla opiekunów dzieci niepełnosprawnych w latach 2015 i 2016.

Protestujący domagali się natychmiastowej ustawy i spotkania z premierem.

Poparcie dla protestujących wyraziło OPZZ.

21 i 22 marca miało miejsce spotkanie premiera z protestującymi.

21 marca z protestującymi spotkał się prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński, jego ugrupowanie zamierza „wykorzystywać wszystkie możliwości”, by skłonić rząd Donalda Tuska i jego samego do rozwiązania tej „niezwykle ważnej z punktu widzenia interesów dzieci niepełnosprawnych, ale także niezwykle ważnej moralnie kwestii”.

23 marca – minister pracy i polityki społecznej poinformował, że został przygotowany projekt ustawy zakładający przyśpieszenie podniesienia świadczenia dla rodziców. Świadczenia miałyby wzrosnąć od maja br. do 1000 zł netto, od 1 stycznia 2015 do 1200 zł, a od 1 stycznia 2016 r. do 1300 zł netto. Środki zostaną pozyskane z programu na budowę dróg lokalnych.

Protestujący domagają się aby już od maja br. wysokość zasiłku pielęgnacyjnego była równa wysokości płacy minimalnej. Przed Sejmem wspierała ich 20 osobowa grupa.

23 marca – protestujący zwrócili się o pomoc do prezydentowej Anny Komorowskiej.

Po obietnicy premiera, że w ciągu kilkudziesięciu godzin ma powstać nowy projekt ustawy część rodziców zdecydowała się na zakończenie protestu.

24 marca z protestującymi spotkał się przewodniczący NSZZ „Solidarność” Piotr Duda.

25 marca rząd przyjął uchwałę umożliwiającą podwyższenie świadczeń pielęgnacyjnych, wypłacanych rodzicom opiekującym się niepełnosprawnymi dziećmi – od 1 maja będzie to 1000 zł, od 1 stycznia 2015 r. – 1200 zł, a od 1 stycznia 2016 r. – 1300 zł netto – poinformował premier.

Donald Tusk podkreślił, że jest to maksimum tego, co rząd obecnie może zrobić. Poinformował, że uchwała dotyczy przeniesienia środków z planu na remonty i budowę dróg lokalnych

Eksperci o propozycji premiera

Dominik Owczarek, analityk z Instytutu Spraw Publicznych, uważa że  podwyższenie świadczeń do 1300 zł netto od 1 stycznia 2016 r. to, wszystko, co da się zrobić w sytuacji, gdy priorytetem rządu jest bilansowanie finansów publicznych.

Z kolei Andrzej Sadowski z Centrum im. Adama Smitha uznał, że decyzja rządu ws. wzrostu wysokości świadczenia pokazuje, że skuteczne są tylko ekstremalne formy protestu.

Protestujący rodzice niepełnosprawnych dzieci odrzucili rządowe propozycje podwyżek świadczenia pielęgnacyjnego; protestujący domagają się natychmiastowych wypłat w wysokości płacy minimalnej.

Wojciech Kalinowski jeden z protestujących poinformował, że rodzice przygotowują własny projekt ustawy uwzględniający ich główne postulaty czyli m.in. uzawodowienie funkcji rodzica niepełnosprawnego dziecka i spełnienie postulatów płacowych. W projekcie ma się znaleźć zapis, że wysokość świadczenia ma być równowartością nie płacy minimalnej, ale wynosić 40 proc. średniej krajowej, bo ta nie jest ogłaszana przez rząd. Kolejny zapis w ich projekcie to opłacanie za nich składki emerytalnej przez państwo nie przez 25 lat, ale aż do osiągnięcia wieku emerytalnego.

Protestujący rodzice zostali zaproszeni na spotkanie z małżonką prezydenta Anną Komorowską, jednak nikt z nich nie zdecydował się na to spotkanie w obawie, że mogą nie zostać ponownie wpuszczeni do Sejmu.

Protest poparł Kongres Kobiet.

26 marca odbyła się dyskusja w sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny nt. projektu podwyższającego świadczenia pielęgnacyjne dla rodziców, którzy opiekują się niepełnosprawnymi dziećmi.

Tego samego dnia swoje koncepcje dotyczące znalezienia pieniędzy dla rodziców dzieci niepełnosprawnych przedstawili europoseł Zbigniew Ziobro i Arkadiusz Mularczyk, szef klubu parlamentarnego Solidarna Polska. Miałyby one pochodzić z akcyzy i podatku VAT oraz podatku od banków i hipermarketów.

Protestujących w Sejmie odwiedziły także wicemarszałkini Sejmu Wanda Nowicka i kandydatka do Parlamentu Europejskiego z listy koalicji Europa Plus Twój Ruch Dorota Gardias.

27 marca przed Sejm przyjechali opiekunowie dorosłych osób niepełnosprawnych, którzy domagają się wyższych świadczeń i nie zgadzają się na dzielenie opiekunów w zależności od tego, czy zajmują się dorosłymi, czy dziećmi.

Tego samego dnia odbyło się w Ministerstwie Pracy spotkanie przedstawicieli protestujących przed Sejmem opiekunów z ministrem Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem. Uczestniczyli w nim również wiceministrowie Jarosław Duda i Elżbieta Seredyn. Protestujący chcą uzawodowienia opieki nad dorosłymi osobami z niepełnosprawnoscią i świadczenia w wysokości płacy minimalnej. Podkreślają jednak, że postulaty te traktują jako punkt wyjścia do rozmów.

Na stronach sejmowych pojawił się projekt ustawy o świadczeniach pielęgnacyjnych

Do protestujących w Sejmie przyłączył się ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski.

31 marca z protestującymi opiekunami dorosłych niepełnosprawnych spotkała się rzecznik praw obywatelskich prof. Irena Lipowicz. Między innymi zapowiedziała, że będzie szukać możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności urzędników odpowiedzialnych za opóźnienia w wdrażaniu wyroku TK.

1 kwietnia na konferencji prasowej po posiedzeniu Sejmu premier Donald Tusk zapewnił, że postulaty rodziców dzieci niepełnosprawnych, wymagających opieki całodobowej, są spełniane w tempie szybszym niż się do tego zobowiązał.

2 kwietnia opiekunowie w Sejmie i przed Sejmem zapowiedzieli kontynuowanie protestu w związku z podjętymi na posiedzeniu sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny decyzjami sprzecznymi z ich postulatami.

2 kwietnia na posiedzeniu tejże komisji odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy podwyższającej świadczenia pielęgnacyjne dla rodziców niepełnosprawnych dzieci, którzy rezygnują z pracy, by opiekować się dzieckiem. Świadczenie ma wzrosnąć do poziomu płacy minimalnej, ale dopiero od 2016 r. Protestujących ta propozycja nie zadowala, domagają się podwyższenia świadczenia pielęgnacyjnego do poziomu płacy minimalnej już od maja 2014 r. (w 2014 r. płaca minimalna wynosi 1680 zł brutto, czyli 1237 zł netto).

Rodzice chcą m.in. wydłużenia okresu oskładkowania na ZUS – z 25 lat na czas faktycznego sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem.

W ub. tygodniu Rada Ministrów zaakceptowała projekt przewidujący, że świadczenie pielęgnacyjne od maja wzrośnie do 1000 zł, od 2015 r. do 1200 zł, a od 2016 r. do 1300 zł netto. Jak napisano w projekcie, propozycja ma na celu podwyższenie kwoty wsparcia do wysokości odpowiadającej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę netto prognozowanemu na 2016 r. Rada Ministrów wygospodarowała pieniądze na jego realizację – blisko 200 mln zł – przesuwając środki z planu na remonty i budowę dróg lokalnych.

W trakcie dyskusji nad poselskim projektem Klub PIS postulował aby świadczenie pielęgnacyjne dla rodziców niepełnosprawnych już od maja tego roku wzrosło do poziomu 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia lub najpóźniej od 1 stycznia 2015 r.

Marek Plura w imieniu klubu PO, podkreślał, że projekt wprowadza jasny, określony plan wzrostu poziomu świadczenia pielęgnacyjnego. Dodał, że świadczenie jest tylko jednym z elementów funkcjonującego systemu wsparcia rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym.

3 kwietnia odbyło się drugie czytanie projektów rządowego i dwóch poselskich PIS i SLD.

Projekt rządu, realizując wyrok Trybunału Konstytucyjnego, przywrócił świadczenia odebrane opiekunom dorosłych osób niepełnosprawnych.

Podczas posiedzenia komisja poparła poprawkę klubu PO (zaproponowaną przez MPiPS), w myśl tej poprawki osoby, które nie miały prawa do zasiłków w okresie od 31 grudnia 2012 r. do 30 czerwca 2013 r. (a wcześniej pobierały świadczenie pielęgnacyjne), będą mogły otrzymywać specjalny zasiłek opiekuńczy.

Rządowy projekt ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów ma przywrócić świadczenia pielęgnacyjne odebrane opiekunom dorosłych osób niepełnosprawnych na mocy przepisów znowelizowanej ustawy o świadczeniach rodzinnych, która obowiązuje od początku zeszłego roku.

Teraz dla tej grupy przeznaczony jest specjalny zasiłek opiekuńczy w wysokości 520 zł, przy czym przysługuje on tylko wtedy, gdy łączny dochód dwóch rodzin – osoby sprawującej opiekę oraz wymagającej opieki – nie przekroczy, w przeliczeniu na osobę, ustawowego limitu (obecnie 623 zł).

4 kwietnia Sejm uchwalił ustawę podwyższającą świadczenia pielęgnacyjne od maja do 1000 zł od 2015 r. do 1200 zł a od 2016 r. do 1300 zł netto.

Jest to odpowiedź na trwający od 17 marca protest rodziców niepełnosprawnych dzieci.

W tym samym dniu uchwalono również ustawę przywracającą prawo do zasiłków opiekunom dorosłych osób niepełnosprawnych, którzy stracili je w 2013 r. Ustawa realizuje grudniowy wyrok TK.

Opozycja, mimo że miała wiele zastrzeżeń i poprawek do projektu ustawy głosowała za nim.

Prezes największej partii opozycyjnej uważa, że uchwalone ustawy są poniżej uzasadnionych oczekiwań osób niepełnosprawnych i ich rodzin. Skrytykował i uznał za niegodne wystąpienie szefa sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny Sławomira Piechoty, który miał zastrzeżenia do zachowania Arkadiusza Mularczyka z Solidarnej Polski.

Jednocześnie protestujący w Sejmie rodzice zawiesili protest. Jednak wciąż przed parlamentem protestują opiekunowie dorosłych osób niepełnosprawnych.

8 kwietnia senacka komisja chce wprowadzenia poprawek do ustawy podwyższającej świadczenia pielęgnacyjne, gwarantujące ich coroczną waloryzację. Z kolei ustawę przywracającą zasiłki odebrane w ub r. części opiekunów osób niepełnosprawnych komisja proponuje przyjąć bez poprawek.

Oprac. Jotka

Data publikacji: 10.04.2014 r.