Podróże bez barier

Wielu z nich nie chce rezygnować ze swych zamiłowań turystycznych, podejmują zatem podróże bliższe i dalsze, a często poszukują pokoi hotelowych przystosowanych dla swojej niepełnosprawności. Na terenie całej Polski istnieje 5017 obiektów przystosowanych do potrzeb tej grupy turystów. Bazę tę tworzy 1578 obiektów noclegowych, 1857 lokali gastronomicznych, 234 biura turystyczne, 126 firm transportowych, 825 placówek kultury, 234 obiekty sportowo-rekreacyjne, 106 parków (narodowych, krajobrazowych i miejskich) oraz 57 szlaków turystycznych.

Analizując rozmieszczenie tych obiektów należy stwierdzić, iż największa ich liczba znajduje się w województwie mazowieckim oraz w województwie lubuskim, a najmniej obiektów bazy noclegowej dostosowanej do potrzeb tych osób posiada województwo kujawsko-pomorskie.

Niedługo nadejdzie wiosna i rozpocznie się okres licznych wyjazdów, służbowych i turystycznych. Niepełnosprawni goście oczekują w hotelu warunków do normalnego pobytu, często rodzinnego i bez izolowania ich od innych gości. W hotelarstwie bazuje się na przystosowaniu obiektu do potrzeb gości poruszających się na wózkach inwalidzkich, którzy w sposób najbardziej dotkliwy odczuwają występowanie wszelkich barier.

Jedynie zaplanowane i przemyślane urządzenie przestrzeni na etapie budowy obiektu lub odpowiednie dostosowanie mogą zapewnić osobom z niepełnosprawnością dostateczny komfort wypoczynku.

Każdy przystosowany obiekt hotelowy powinien posiadać zewnętrzną informację o zakresie przystosowania. Istnieją możliwości posługiwania się specjalistycznym oznakowaniem przy pomocy tzw. piktogramów. Dotyczy to w szczególności: parkingu – stanowisko P dla indywidualnych środków lokomocji gości z niepełnosprawnością, zlokalizowane możliwie najbliżej wejścia głównego, poszczególnych pionów obsługowych i rozmieszczenia na działce terenowych elementów rekreacyjnych i innych węzłów obsługowych. Na drodze do wejścia głównego do recepcji nie powinno być żadnych barier technicznych w postaci schodów, stopni lub dużych nierówności. W przypadku ich występowania stosuje się dodatkowo pochylnie lub samoobsługowe podnośniki elektryczne. Poza osobami poruszającymi się na wózkach inwalidzkich należy uwzględniać również potrzeby i możliwości gości poruszających się samodzielnie z określoną dysfunkcją kończyn dolnych. Dla tej grupy użytkowników należy przewidywać w każdym przypadku poręcze wzdłuż schodów, których uchwyty powinny uwzględniać także dysfunkcję kończyn górnych.

Drzwi wejściowe, a szczególnie przedsionek powinny uwzględniać gabaryty wózka, niezbędną przestrzeń manewrową, a przy stosowaniu automatycznego systemu – przewidzieć wydłużony czas zamykania i otwierania. Jedno stanowisko w recepcji powinno być odpowiednio obniżone i cofnięte, by istniały warunki do wygodnego podjazdu wózka inwalidzkiego oraz obsługi. Telefon ogólnodostępny, tablice informacyjne oraz inne elementy wykończenia i wyposażenia muszą uwzględniać potrzeby gości o różnym stopniu niepełnosprawności.

Dla gości z wadą wzroku stosuje się niekiedy karty menu opracowane pismem Braille’a czy mapę plastyczną całego hotelu. Punktowe oznaczenia numerów pokojów i innego typu udogodnienia umożliwiają samodzielne poruszanie się po danym obszarze. Dla osób o zmniejszonym zakresie widzenia kontrastuje się odpowiednio elementy posadzkowe, ścienne, przejścia, oznacza różnice poziomów, krawędzie l skrajnie, intensyfikuje się w niektórych obiektach oświetlenie, uczytelnia informacje wizualne i rozmieszczenie wszelkiego rodzaju wyposażenia pomocniczego.

Osobom z wadą słuchu przychodzi z pomocą sprzęt elektroniczny w postaci telekomunikatorów przetwarzających impulsy nadawane na specjalnych aparatach telefonicznych. Instalacje sygnalizacyjne, czy nawet przetwarzanie zwykłego pukania do drzwi lub dzwonka telefonicznego na sygnały świetlne powinny uwzględnić ograniczony zasięg lub wręcz niedocieranie przekazu fonicznego.

Przystosowane obiekty powinny posiadać specjalną sygnalizację alarmową, połączoną z węzłami porządkowo-dyżurnymi i czasowym automatycznym przełącznikiem na zespół recepcyjny. Pokoje powinny być lokalizowane w części parterowej lub w niższych kondygnacjach mieszkalnych, z zapewnieniem specjalnych warunków ewakuacyjnych.

W przypadku lokalizacji specjalnych pokoi na wyższych kondygnacjach – urządzenia dźwigowe powinny być odpowiednio przystosowane do swobodnego przemieszczania się gości na wózkach. To przystosowanie polega w szczególności na uwzględnieniu odpowiednich gabarytów kabiny dźwigowej, głębokości umożliwiającej swobodne umieszczenie wózka i osoby towarzyszącej, możliwości dostępu do panelu sterowniczego, czytelnej informacji o pracy dźwigu i dodatkowego składanego siedziska oraz poręczy w kabinie.

Przystosowanie pokoi powinno zaczynać się już od drzwi wejściowych i być odczuwalne w przedpokoju, np., szafa; wieszaki, przełączniki, w pokoju i w łazience stosownie rozmieszczone meble. Korzystanie z odpowiednio dobranego sprzętu i obiektów sanitarnych, właściwych zabezpieczeń pozwalających na samodzielne załatwianie wszystkich czynności fizjologicznych i higienicznych, nie powinno osobie niepełnosprawnej nastręczać żadnych trudności.

W średniej wielkości, a szczególnie w dużych hotelach, lokale gastronomiczne rozmieszczone są na różnych poziomach, nie wyłączając ostatniej i podziemnej kondygnacji. Zakładając pełną dostępność do wszystkich punktów obsługowych, w tym również do lokali rozrywkowych, należy przewidzieć odpowiednio wydzielone i przystosowane do potrzeb gości z niepełnosprawnością dźwigi osobowe.

Do hotelowego programu i oferty pobytu wprowadza się coraz powszechniej usługi w zakresie odnowy biologicznej, czynnego wypoczynku oraz zabawy i rozrywki. Pion rekreacyjny jest trudny do przystosowania ze względu na bardzo zindywidualizowane potrzeby, zmniejszony zakres samoobsługi wynikający z reguły z ograniczeń sprawnościowych i zdrowotnych.

Rola minirecepcji urządzanej przy tym zespole, dedykowanej osobom z niepełnosprawnością nabiera szczególnego znaczenia – uzyskuje się tu informację o możliwościach i zakresie korzystania z poszczególnych urządzeń oraz niezbędnym dodatkowym zabezpieczeniu. Korzystanie z sauny, basenu kąpielowego, siłowni itp. jest możliwe wyłącznie w jednostkach przystosowanych i pod nadzorem personelu obsługowego.

We współczesnym hotelarstwie rozbudowuje się zakres usług fizykoterapeutycznych, a w szczególności: naświetlanie, hydromasaże, specjalistyczne kąpiele, terapie prądami interferencyjnymi (jonoforeza, diadynamik), magnetron itp. Zakres dostępności tych zabiegów oraz specjalistyczne wyposażenie powinny wynikać z odrębnych opracowań i konsultacji.

Bilard, tenis stołowy z wolną przestrzenią pozwalającą na swobodne manewrowanie wózkiem, kręgielnie z automatycznym podajnikiem kul – to sposoby zapewnienia czynnego wypoczynku gościom z niepełnosprawnością. Wymienione elementy związane z racjonalnym zagospodarowaniem czasu wolnego mogą i powinny być dostępne dla wszystkich bez żadnych progów technicznych. Przy rozmieszczaniu terenowych urządzeń należy dążyć do tworzenia zespołów integracyjnych dla tej minispołeczności, przebywającej okresowo w „domu poza domem”.

W wyszukiwaniu obiektów w całości bądź częściowo przystosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnością pomaga nam obecnie internet. Istnieją liczne strony internetowe gdzie można znaleźć obiekty i pokoje odpowiednio dostosowane do potrzeb, a także zarezerwować pokój i uzyskać wszystkie informacje. Znacznie ułatwia to podróżowanie osobom mającym specjalne potrzeby w zakresie zakwaterowania. Najszerszy zakres wyszukiwania i największą bazę ma strona www. hotels.com, bo zawarto tam specjalne podstrony w wyszukiwarce uwzględniające konkretne regiony w kraju i nie tylko. Inne strony oferują wyszukiwanie albo w jednym regionie, albo tylko obiektów hotelowych przystosowanych w całości lubi pojedynczych pokoi.

Można korzystać z tych rozwiązań, bo każda niepełnosprawność związana jest z pewnymi szczególnymi potrzebami, których zaspokojenie umożliwia normalne funkcjonowanie w społeczeństwie, także w podróży. Szczególnie ważne są w przypadku osób z niepełnosprawnością kwestie barier napotykanych codziennie. Im takich barier mniej, tym lepiej. Z przykrością jednak należy stwierdzić, że ta oczywista oczywistość na co dzień wciąż jeszcze nie jest oczywista.

Zobacz galerię…
Tekst i fot. Ewa Maj
Data publikacji: 15.02.2016 r.