W Krakowie budują dla wszystkich
5 grudnia zostały wręczone nagrody i wyróżnienia dziesiątej już edycji konkursu architektonicznego „Kraków bez barier" organizowanego przez Urząd Miasta Krakowa. Inicjatywa ta promuje budownictwo dostępne dla wszystkich, w tym w szczególności dla osób z niepełnosprawnością narządu ruchu i narządu wzroku, osób starszych oraz rodziców z wózkami.
Ogłoszenie wyników nastąpiło w trakcie Gali z okazji Międzynarodowego Dnia Osób Niepełnosprawnych, obchodzonego 3 grudnia. Uroczystość odbyła się w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, która w 2010 r. zdobyła nagrodę w konkursie „Kraków bez barier”.
– Ten budynek doskonale pokazuje, jak powinna wyglądać troska o osoby niepełnosprawne. Myślę, że sposób w jaki udało się przystosować stary budynek do współczesnych wymagań, jest naprawdę imponujący – powiedział podczas uroczystości Andrzej Kulig, zastępca prezydenta Krakowa ds. polityki społecznej, kultury i promocji miasta.
Regulamin konkursu przewiduje przyznanie nagród w czterech kategoriach: obiekty użyteczności publicznej, obiekty mieszkalne, przestrzeń publiczna, a także obiekty i przestrzenie zabytkowe.
– Dobry przykład może dotyczyć olbrzymiego budynku, ale też małego podjazdu, który został zrobiony do niewielkiego kościoła. Może to być związane z niewielkim przedszkolem, jak również z halą widowiskową. Wszędzie tam, gdzie dostępność dla osób niepełnosprawnych powinna mieć miejsce, te udogodnienia w praktyczny sposób powinny zaistnieć. Jeżeli one są budowane zgodnie z ideą architektury uniwersalnej, która służy osobom pełnosprawnym i niepełnosprawnym, to jest ten ideał, do którego dążymy – powiedział „NS” Bogdan Dąsal, pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. osób niepełnosprawnych.
Dobre praktyki
W tym roku organizatorzy ocenili 16 zgłoszeń, w tym 7 obiektów użyteczności publicznej. W tej kategorii nagrodę otrzymał znany naszym Czytelnikom Dom Ronalda McDonalda. Uzasadnienie? Innowacyjny charakter funkcji obiektu, pełna dostępność dla osób z dysfunkcją ruchu i wzroku, a także atrakcyjne detale wnętrz (kolorystyka i materiał). Jedyny w Polsce Dom Ronalda McDonalda jest przykładem tzw. dobrej praktyki, może stanowić wzór dla kolejnych potrzebnych rozwiązań na terenie całego kraju.
– Dom powstał z oszczędności Fundacji Ronalda McDonalda i w modelu partnerstwa, na działce Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, 50 metrów od Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie. Z założenia był budowany jako dom bez barier i ograniczeń, w tym architektonicznych. Zależało nam, żeby wszyscy mieszkańcy, w tym niepełnosprawni, mogli się czuć bezpiecznie, komfortowo, odnajdując spokój, gdy cierpią emocje – opisała Dorota Skowerska-Witek, manager Domu Ronalda McDonalda w Krakowie.
W tej kategorii wyróżnienia otrzymały Młodzieżowy Dom Kultury „Dom Harcerza” w Krakowie oraz Pawilon Józefa Czapskiego w kompleksie Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego, oddziale Muzeum Narodowego. W pierwszym przypadku przesądziło kompleksowe przystosowanie istniejącego obiektu wraz z nową salą gimnastyczną do potrzeb użytkowników z dysfunkcją ruchu i wzroku. Starannie wykonane całe otoczenie Domu z miejscami do parkowania i zielenią stanowi kolejny przykład dobrej praktyki. Z kolei Pawilon Józefa Czapskiego został wyróżniony za kompleksowe rozwiązanie nowego obiektu oraz przystosowanie go w pełnym zakresie do potrzeb użytkowników z dysfunkcją wzroku i ruchu. Detale wnętrz, jak i całe otoczenie, czynią Pawilon nowoczesnym obiektem o atrakcyjnej, oszczędnej, ale nowoczesnej architekturze, która współgra z zabytkową okolicą.
Bez barier i z błędami
W kategorii obiekty i przestrzenie zabytkowe zostało ocenionych 6 zgłoszeń. Nagrodę otrzymało Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius. W tym przypadku jury doceniło rozwiązania przystosowawcze w bardzo trudnym zabytkowym obiekcie, licznie odwiedzanym przez turystów z całego świata. Na podkreślenie zasługuje etapowe udostępnianie całego Muzeum osobom z dysfunkcją ruchu.
– Rzeczywiście, wielkim problemem jest przystosowanie starego gotyckiego budynku na potrzeby osób niepełnosprawnych, ale udaje nam się z roku na rok coraz lepiej funkcjonować. Mamy też przewodnik w brajlu po naszym muzeum. We współpracy z Działem ds. Osób Niepełnosprawnych, zwłaszcza z panem kierownikiem Ireneuszem Białkiem, organizujemy wielkie wydarzenie „Dotknij kultury”, które z roku na rok nabiera coraz większego rozmachu – powiedział prof. dr. hab. Krzysztof Stopka, dyrektor Muzeum Collegium Maius.
Dwa zgłoszenia trafiły do kategorii przestrzeń publiczna. W niej zwyciężył Integracyjny Ogródek Jordanowski przy ul. Meissnera. ZIKiT, odpowiadający za realizację projektu, otrzymał nagrodę za wyjątkowo innowacyjny charakter przyjętego rozwiązania. Zostały zastosowane m.in. urządzenia do zabaw dla dzieci na wózkach inwalidzkich oraz dla dzieci z dysfunkcją wzroku. To kolejny przykład dobrej praktyki.
W kategorii obiekty mieszkalne było jedno zgłoszenie. Oceniający nie przyznali nagrody, ani wyróżnienia. – Zdarzało mi się, jako członkowi jury, zwiedzać wiele obiektów mieszkalnych. Muszę stwierdzić jako architekt, że, niestety, w bardzo wielu nowych realizacjach zauważam kolosalne błędy popełnione przez architektów i przez deweloperów. Wynika to oczywiście z oszczędności – powiedziała Hanna Grabowska-Pałecka z Politechniki Krakowskiej, a zarazem przewodnicząca jury konkursu „Kraków bez barier”. Dodała, że budynki powinny być dostępne dla osób niepełnosprawnych. Jednak przepisy są omijane, np. schodołazy wypożycza się z innych inwestycji.
Tekst i fot. Marcin Gazda
Data publikacji: 12.12.2016 r.
