Senat za weryfikacją rent i emerytur
Senat przyjął 3 marca nowelizację ustawy, która doprecyzowuje, w jakich sytuacjach ZUS może zweryfikować prawo przyznawania renty lub emerytury oraz wysokość tych świadczeń.
Za przyjęciem ustawy było 54 senatorów, przeciw 28, nikt nie wstrzymał się od głosu.
Proponowane zmiany wychodzą naprzeciw wytycznym z wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Chodzi o art. 114 ust. 1a ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Pozwala on ZUS zmniejszyć wysokość emerytury czy renty, a nawet pozbawić tego świadczenia, jeśli po uprawomocnieniu się decyzji ustalającej prawo do niego okaże się, że dowody, na których decyzja była oparta, nie dawały podstaw do przyznania emerytury lub renty albo do ustalenia takiej jej wysokości.
Trybunał nie zakwestionował – co do zasady – potrzeby weryfikacji prawomocnych decyzji rentowych. Za niezgodne z konstytucją uznał natomiast uprawnienie organu rentowego do wszczęcia postępowania z urzędu w celu weryfikacji ustalonego prawa do emerytury lub renty albo ich wysokości. TK uznał, że wzruszalność prawomocnych decyzji emerytalno-rentowych powinna być sytuacją wyjątkową, wynikającą z precyzyjnie określonych przesłanek.
Zgodnie z ustawą, ZUS będzie mógł zdecydować o wznowieniu postępowania ws. przyznania emerytury lub renty oraz wysokości tych świadczeń w sytuacji fałszowania dowodów, świadomego wprowadzania w błąd lub wydania decyzji w wyniku przestępstwa (w ciągu 10 lat od wydania decyzji), a także w przypadku ujawnienia nowych okoliczności lub dowodów nieznanych organowi w dniu wydania decyzji (w ciągu 5 lat od wydania decyzji).
Ponowne decyzje ws. emerytur lub innych świadczeń będą mogły zostać wydane w sytuacji uchylenia, zmiany lub stwierdzenia nieważności orzeczenia sądu, na którego podstawie została wydana decyzja o przyznaniu świadczenia (w ciągu 5 lat od wydania decyzji), jak również w przypadku przyznania świadczenia lub jego nieprawidłowego obliczenia na skutek błędu organu decydującego (w ciągu 3 lat od wydania decyzji).
W tym ostatnim przypadku – zakłada ustawa – „organ emerytalny odstępuje od uchylenia lub zmiany decyzji, jeżeli uchylenie lub zmiana decyzji wiązałyby się z nadmiernym obciążeniem dla osoby zainteresowanej, ze względu na jej sytuację osobistą lub materialną, wiek, stan zdrowia lub inne szczególne okoliczności”.
Według ustawy, decyzje będą mogły zostać zmienione bez żadnego ograniczenia czasowego, jeśli w wyniku zmiany decyzji zostałoby przyznane prawo do świadczenia lub jego wysokość zostałaby podwyższona.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. (PAP)
pż/ karo/
Data publikacji: 04.03.2017 r.
