List otwarty do ministra Jarosława Dudy
Jarosław Duda
Sekretarz Stanu
Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
ul. Nowogrodzka 1/3/5
00-513 Warszawa
Wielce Szanowny Panie Ministrze
Pozwalamy sobie skierować do Pana Ministra list otwarty, którego celem jest wskazanie na trudną sytuację, w której znalazł się Magazyn Informacyjny Osób Niepełnosprawnych „Nasze Sprawy", a która dotyczy prawie wszystkich środowiskowych czasopism, których głównym źródłem finansowania są środki z PFRON. List ten jest również rodzajem odpowiedzi na liczne pytania, które nasza redakcja otrzymuje od organizacji pozarządowych, instytucji, osób i innych podmiotów, o przyczyny braku ukazywania się bieżących wydań „Naszych Spraw” w 2010 roku.
Przyczyna tego stanu jest jedna: późne bo dopiero 16 grudnia 2009 r., ogłoszenie przez PFRON konkursu V, w ramach którego dofinansowywane mogą być m.in. wydawnictwa oraz długotrwałość procedur w ramach tego konkursu. Skutek zaś jest taki, iż pierwsze tegoroczne edycje czasopism dotyczących problematyki związanej z niepełnosprawością i kierowanych do osób niepełnosprawnych nie ukazały się w styczniu, a mogą zostać wydane dopiero w czerwcu 2010 roku.
Wydawca „Naszych Spraw” natomiast nie posiada wystarczających środków na pokrycie pełnych kosztów edycji Magazynu do czasu uzyskania dofinansowania, nadto wiąże się to z ryzykiem, nie ma bowiem pewności, że zostanie ono z PFRON pozyskane.
Ponadto – ze wzgledu na ograniczenie przez Fundusz kwot dofinansowań w konkursie piątym – Magazyn „Nasze Sprawy” będzie mógł ukazywać się w 2010 roku jako dwumiesięcznik. Sytuacja ta znacznie ogranicza naszym odbiorcom i beneficjentom dostęp do bieżącej informacji.
Dzieje się tak mimo tego, że koszty osobowe wydawania naszego periodyku zostały ograniczone do minimum, w 2009 roku większość autorów pracowała jako wolontariusze, nie pobierając z tego tytułu żadnych honorariów. Na tej samej zasadzie pracuje cały zespół redakcyjny od początku 2010 roku, starając się zniwelować powstałą z powyższych przyczyn barierę informacyjną, poprzez opracowywanie bieżących, ważnych informacji i udostępnianie ich na stronie internetowej „Naszych Spraw”.
Znaczne opóźnienia w wydawaniu bieżących numerów oraz ograniczenie liczby ich edycji, wynikające z przyczyn leżących poza redakcją, nie tylko utrudnia dostęp do informacji osobom z niepełnosprawnością, ich otoczeniu, organizacjom pozarządowym i pracodawcom, stawia również pod znakiem zapytania możliwość realizacji funkcji informacyjnej, nie tylko przez nasze czasopismo. Wszak istotą tej funkcji jest periodyczność ukazywania się poszczególnych wydań, bez niej ulega ona zachwianiu. Może to doprowadzić do sytuacji, że jak – za PRL-u – ukazywać się będzie tylko jeden periodyk adresowany do wszystkich środowisk osób z niepełnosprawnością, co byłoby zaprzeczeniem prawa do dostępu do różnorodnej, niezależnej informacji i wolności słowa. Te zaś warunkują budowanie i utrwalanie funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego, otwartego na wszystkich, w tym na osoby nie w pełni sprawne.
Pragniemy w tym miejscu podkreślić, iż „Nasze Sprawy” są obecnie najstarszym ogólnopolskim czasopismem, od ponad 20 lat pełniącym wobec wszystkich środowisk osób z niepełnosprawnością rolę nośnika informacji, pełnią też rolę opiniotwórczą, wpływając na podmiotowe podejście do tej grupy osób oraz integracyjną, przyczyniając się do nawiązania trwałego dialogu między środowiskami osób niepełnosprawnych i pozostałą częścią społeczeństwa.
Inicjatorami powstania „Naszych Spraw” były osoby z niepełnosprawnością, one też stanowiły i nadal stanowią trzon zespołu redakcyjnego i autorskiego. Dzięki temu są mocno osadzone w tym środowisku, a wysokiej oceny naszych działań dowodzą liczne listy gratulacyjne otrzymane z okazji jubileuszu 20-lecia obchodzonego w roku ubiegłym. Oceny tej dowodzą również otrzymane odznaczenia, m.in. statuetka PFRON przyznana za propagowanie idei integracji i równości szans, Złota Odznaka KIG-R, najwyższe wyróżnienia TWK, Fundacji Ducha, Fundacji Miłosierdzie, Porozumienia Branżowego i Fundacji im. św. S. Kostki.
Łatwo jest burzyć, a trudno budować. Nasz 20-letni dorobek w służbie osobom niepełnosprawnym może lec w gruzach, np. wskutek decyzji administracyjnej lub wskutek długotrwałości procedur. Trudno go będzie odbudować.
Pozwalamy sobie zaapelować do Pana Ministra o nie dopuszczenie do likwidacji bądź zakwestionowania racji bytu, poprzez wielomiesięczne opóźnienia wydawnicze, Magazynu „Nasze Sprawy” oraz innych czasopism, będących dla środowisk osób z niepełnosprawnością podstawowym źródłem informacji.
Prosimy i apelujemy do Pana Ministra, by w przyszłości konkursy PFRON były ogłaszane w terminie umożliwiającym opracowywanie i wydawanie tych periodyków od początku roku kalendarzowego, a nie ze znacznym opóźnieniem niweczącym ich walor informacyjny. Optymalnym rozwiązaniem byłoby zawieranie umów wieloletnich. Możliwość taką, której nie mieli wnioskodawcy konkursu V, stworzono w konkursie VI na kontynuację wydawnictwa ciągłego o zasięgu ogólnopolskim.
Apelujemy o to, by najpóźniejszym terminem ogłoszenia przez PFRON konkursu na zlecanie zadań na rok następny był początek września roku poprzedzającego.
Z wyrazami szacunku
Ryszard Rzebko
Redaktor Naczelny
W odpowiedzi na publikację Listu otwartego wpływają do redakcji „NS” pisma wyrażające zaniepokojenie zaistaniałą sytuacją i solidaryzujące się z naszym głosem. Oto niektóre z nich.
Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym cz. II
Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych
Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem Oddział Terenowy w Jeleniej Górze
Stowarzyszenie Pomocy Niepełnosprawnym BĄDŹCIE Z NAMI w Krakowie
Fundacja Sztuki Osób Niepełnosprawnych w Krakowie
Sportowe Stowarzyszenie Inwalidów START Poznań
Fundacja WSPÓLNOTA NADZIEI Więckowice
Fundacja im. Doktora Piotra Janaszka PODAJ DALEJ Konin
Stowarzyszenie Sportu, Turystyki i Rekreacji Osób z Dysfunkcją Wzroku SMREK Bielsko-Biała
Integracyjny Klub Sportowy Stowarzyszenie Kultury Fizycznej w Warszawie
Fundacja Inwalidów i Osób Niepełnosprawnych MIŁOSIERDZIE w Kaliszu
Miejska Biblioteka Publiczna Siemianowice Śląskie
Fundacja Ducha Na Rzecz Rehabilitacji Naturalnej Ludzi Niepełnosprawnych w Toruniu
Polski Związek Niewidomych Okręg Śląski Chorzów