Z kolei niski stopień wykorzystania zasobów pracy skutkuje m.in.: relatywnie niskimi wpływami do budżetu z tytułu podatków bezpośrednich, wysokimi obciążeniami populacji aktywnej zawodowo na utrzymanie osób pobierających świadczenia, słabym systemem zabezpieczeń przed ubóstwem.
Niezależnie od powyższych uwarunkowań rynek pracy cechuje duża zmienność, dają się też na nim zaobserwować rosnące napięcia między podażą pracy i popytem na nią. Utrwalony schemat pełnoetatowej pracy w firmie, który pracownikowi daje poczucie bezpieczeństwa, a pracodawcy – kontroli nad wykonywaną pracą, zdaje się coraz mniej pasować do obecnych tendencji na rynku pracy. Praca zadaniowa wykonywana w ramach szeroko pojmowanego projektu zaczyna mieć coraz większe znaczenie, wymaga ona jednak zmiany przyzwyczajeń i podjęcia dialogu między pracodawcą i pracownikiem. Jednym z rozwiązań wychodzących naprzeciw tym tendencjom, które równocześnie rozwiązuje problem obecnej mniejszej podaży pracy są alternatywne i elastyczne formy zatrudnienia. Rozwinęły się one również w odpowiedzi na rosnącą zmienność i nieprzewidywalność rynku pracy.
Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita” SA jest organizatorem kampanii społecznej „AlterPraca.pl”, której celem jest upowszechnienie i promowanie właśnie tych nietypowych form zatrudnienia oraz metod organizacji pracy, a także organizacja szkoleń dla podmiotów działających na rzecz rozwoju zasobów ludzkich. Projekt zatytułowany „Rodacy! Do Alterpracy! Dowiedz się jak możesz pracować inaczej” jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach EFS. Ma on dostarczyć informacji dotyczących strefy prawnej, ekonomicznej oraz kwestii organizacji i zarządzania przedsiębiorstwem w przypadku zastosowania alternatywnych metod pracy.
Promocja elastycznych form zatrudniania jest skierowana do: osób bezrobotnych, kobiet po przerwie w pracy związanej z urodzeniem i wychowaniem dzieci, osób niepełnosprawnych, osób zamieszkujących małe miejscowości, studentów i absolwentów szkół wyższych, osób starszych, osób pracujących w niekorzystnych warunkach oraz do potencjalnych pracodawców i podmiotów działających na rzecz rozwoju zasobów ludzkich oraz upowszechniania dialogu i partnerstwa publiczno-społecznego na poziomie lokalnym i regionalnym.
Do alternatywnych form zatrudniania zaliczamy pracę na czas określony, pracę za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej, telepracę, pracę w niepełnym wymiarze etatu, w tym job-sharing (podział pracy), nietypowy i elastyczny czas pracy (np. skrócony tydzień pracy, praca w weekend), umowy cywilno-prawne.
Zaletą alternatywnych metod pracy jest m.in. oszczędność kosztów, wzrost elastyczności i możliwości indywidualnego podejścia do zleconych zadań, dysponowania czasem zgodnie z własnym rytmem pracy i możliwościami pracownika, możliwość pogodzenia obowiązków zawodowych z prywatnymi, możliwość wyboru przez pracodawców spośród znacznie szerszego grona potencjalnych pracowników. Metody te wpisują się ponadto w unijną politykę równości szans, ułatwiania konkurencji uczestnictwa w rynku pracy osób niepełnosprawnych, wychowujących dzieci, w wieku przedemerytalnym lub jeszcze się uczących, jak również zamieszkujących obszary wiejskie.
Zalety nietypowych form zatrudniania dotyczą różnych grup pracowników. Młodym dają możliwość łączenia pracy z nauką, posiadania własnych pieniędzy, czy zdobycie doświadczenia zawodowego. Nisko wykwalifikowani pracownicy mogą zdobywać poszukiwane kwalifikacje, nabywają też praw do przyszłych świadczeń. Dla osób z obszarów odległych od dużych miast formy te dają możliwość pracy na odległość oraz możliwość zaprezentowania swoich umiejętności poza lokalnym rynkiem pracy. Stosując elastyczne metody zatrudnienia łatwiej można pogodzić pracę z życiem rodzinnym, czy powrócić do pracy po przerwie związanej z wychowywaniem dzieci. Osoby starsze dłużej są aktywne zawodowo, tym samym ich przyszła emerytura będzie wyższa, zaś niepełnosprawni mają szansę na pracę i dodatkowy dochód oraz rozwój i zdobywanie umiejętności zawodowych.
Korzyści z zastosowania elastycznych metod pracy mają również pracodawcy. W dobie kryzysu mogą tworzyć miejsca pracy dopasowane do potrzeb firmy, obniżyć pozapłacowe koszty pracy, zwiększyć efektywność zatrudnienia i konkurencyjność oraz sprawdzić umiejętności zawodowe potencjalnych przyszłych stałych pracowników. Pewnym utrudnieniem jest natomiast konieczność wprowadzenia zmian organizacyjnych w firmie.
W Polsce zwiększenie popularności alternatywnych form zatrudnienia może być jednym z istotnych sposobów na zwiększenie stopy zatrudnienia.
Pierwsza z pięciu konferencji regionalnych realizowanych w ramach projektu odbyła się 27 lutego w Radomiu.
Więcej o projekcie: www.alterpraca.pl
Jotka
