Badanie przeprowadzone przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę wskazuje, że korzystanie z sieci przez dzieci i nastolatków może wymykać się spod kontroli. Problem dotyczy nawet czterech na 10 nastolatków. 31 proc. z nich wykazuje symptomy uzależnienia i nadużywania internetu.
Jeszcze do niedawna starsze pokolenia przekazywały młodszym wiedzę, wskazywały system wartości i społeczne zasady niezbędne do funkcjonowania w świecie, im ktoś był starszy, tym był mądrzejszy, w związku z tym rodzic miał władzę i autorytet. Dzisiaj źródłem wiedzy nastolatka jest smartfon i to on często zastępuje relacje z przyjaciółmi i członkami najbliższej rodziny – najczęściej przez brak więzi z rodzicami, którzy często mają mniejsze umiejętności i mniejszą wiedzę pomagającą poruszać się w cyberświecie, niż ich dzieci. To niestety nie rodzi dobrych relacji miedzy pokoleniami.
Smartfon to narzędzie, które miało ułatwić funkcjonowanie, kontakt na odległość i dostęp do informacji, ale ma niewspółmiernie dużą władzę nad nastoletnimi użytkownikami. Młodzi użytkownicy smartfonów czerpią z nich wiedzę nie tylko na temat bieżących wydarzeń, trendów popkulturowych czy zakupowych poleceń. Korzystają z mediów społecznościowych i różnych aplikacji, które pod dyktando algorytmów prezentują im określone treści, kierują uwagę na konkretne tematy, nadając im priorytet, wpływając na ich ocenę i często manipulując informacjami. Dzieje się tak, gdy rodzice rzadko rozmawiają z dziećmi o tym, jak bezpiecznie korzystać z sieci, i nie ustalają jasnych zasad.
– Dzieci traktują smartfon w zależności od tego, co się dzieje między nimi a ich rodzicami. Jeżeli jest to więź bezpieczna, twórcza, nasycona aktywną miłością, to wtedy smartfon jest tylko dodatkowym pomocnikiem, a nie rządzi tą relacją i nie odgradza rodzica od dziecka. Natomiast jeżeli dziecko cierpi na brak więzi, jeżeli jest to więź chaotyczna, lękowa albo agresywna, to wtedy smartfon wybija się na pierwszy plan i powstaje niebezpieczeństwo, że smartfon staje się pseudoprzyjacielem – mówił Bogdan de Barbaro, psychoterapeuta, na gali zorganizowanej z okazji Dnia Bezpiecznego Internetu.
Ustanowiono go w 2004 roku przez Komisję Europejską. W bieżącym roku gala odbyła się 11 lutego w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Jak co roku na gali Dnia Bezpiecznego Internetu, która jest centralnym wydarzeniem obchodów Dnia Bezpiecznego Internetu w Polsce, zostały poruszone aktualne kwestie związane z bezpieczeństwem dzieci i młodzieży w internecie. Zasięg tego wydarzenia jest w tym roku wyjątkowy, odbywa się już w ponad 180 krajach świata, między innymi dzięki promocji tej idei na globalnych konferencjach IGF.
Eksperci rozmawiali między innymi o zależnościach jakie występują między rodzicem, nastolatkiem a smartfonem. Dzień Bezpiecznego Internetu jest okazją, by przypomnieć zasady bezpiecznego funkcjonowania w otaczającej nas rzeczywistości cyfrowej i jak ważne jest świadome i odpowiedzialne korzystanie z sieci.
– Edukacja to nie tylko nauka faktów, ale przede wszystkim przygotowanie do mądrego korzystania z otaczającego nas świata – również tego w sieci. Przemoc nie kończy się na fizycznym uderzeniu – może pojawić się także na ekranie telefonu czy komputera. Dlatego edukacja jest kluczowa dla ochrony zdrowia dzieci i młodzieży w cyfrowym świecie- mówiła wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer.
Bardzo często młodzież zamiast rozmawiać na trudne tematy z rodzicami czy wychowawcami szuka rozwiązań w sieci. Często nie prowadzi to do niczego dobrego, bo rady i wskazówki udzielane przez anonimowych „fachowców” bardziej mogą zaszkodzić, niż pomóc.
Eksperci przestrzegają, że uzależnienie od smartfonów i nowoczesnych technologii może prowadzić do problemów psychicznych. – Smartfon uprzedmiotawia i w związku z tym trudno o prawdziwą przyjaźń poprzez smartfona. W moim przekonaniu smartfon przy mnóstwie silnych stron bardzo często jest też pułapką. Dlatego traktowanie go jako przyjaciela byłoby czymś niebezpiecznym, ale jako użytecznego pomocnika, który słucha swojego właściciela, może być w porządku – podsumował Bogdan de Barbaro.
Oganizatorem wydarzenia w Polsce od 2005 roku jest Polskie Centrum Programu Safer Internet (PCPSI), które tworzą państwowy instytut badawczy NASK oraz Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – realizatorzy unijnego programu „Digital Europe”. Wydarzenie objęte zostało honorowym patronatem Ministra Edukacji.
Źródła: Newseria, Biuletyn Informacji Publicznej MEN, oprac. IKa, fot. freepik.com
Data publikacji: 03.03.2025 r.
