100-lecie Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach

Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi zostało 100 lat temu założone przez Matkę Elżbietę Różę Czacką, która 12 września będzie beatyfikowana. Jego działalność przywraca osobom ociemniałym miejsce w życiu społecznym – powiedział prezes zarządu Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi Paweł Kasprzyk.

Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi zostało założone przez Matkę Elżbietę Różę Czacką 11 maja 1911 roku.

– Na początku XX wieku osoby niewidome żyły na marginesie społeczeństwa. Nie miały wsparcia medycznego, wykształcenia, czy pracy. Pochodząca z rodziny hrabiowskiej Róża Czacka sama stając się osobą ociemniałą, postanowiła przyjść z pomocą tym, którzy znaleźli się w podobnej do niej sytuacji, ale nie mieli zaplecza materialnego. Chciała, żeby niewidomi byli pełnoprawnymi członkami społeczności, by zdobywając wykształcenie i umiejętności mogli na równi z innymi osobami funkcjonować, rozwijać swoje umiejętności, talenty – powiedział prezes Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi.

– Poza edukacją szkolną Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi zapewnia obecnie dzieciom szeroką gamę zajęć rewalidacyjnych na wszystkich poziomach, w tym m.in.: naukę orientacji przestrzennej, rehabilitację wzroku, integrację sensoryczną, czynności życia codziennego. Dwie trzecie wychowanków mieszka w internatach. Pozostali to osoby dojeżdżające – wyjaśnił prezes Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi.

Na terenie ośrodka istnieje szkoła muzyczna pierwszego stopnia, z której korzysta wielu niewidomych.

– Fakt, że mimo upływu lat i zmian politycznych oraz społecznych Towarzystwo wciąż działa służąc nie tylko osobom ociemniałym w całym kraju, ale nawet poza jego granicami jest dla nas konkretnym znakiem Bożego błogosławieństwa – powiedziała Przełożona Generalna Zgromadzenia Sióstr Służebnic Krzyża Matka Judyta Olechowska.

Jak zaznaczyła – wskazując na dyrektorium zostawione przez Sługę Bożą s. Różę Czacką – „celem Towarzystwa jest oddawanie chwały Bogu poprzez nauczanie niewidomych, doskonałego znoszenia swojego kalectwa z miłości ku Bogu”.

– Osoby niewidome, które przyjmują swój krzyż, cierpienie, kalectwo w duchu wiary, mogą być dla wątpiących, poszukujących, zagubionych duchowo i moralnie apostołami- powiedziała matka Judyta.

W roku 1911 opieką objęto 55 rodzin osób niewidomych. Rok późnej otrzymało ją już 110. niewidomych i ich rodziny. W 1913 roku przeniesiono zakład dla dziewcząt z ulicy Dzielnej 37 w Warszawie na ulicę Złotą 76. Tam też powstała ochronka dla ośmiorga dzieci. Jednocześnie otwarto przytułek dla ośmiu starszych niewidomych kobiet i warsztaty koszykarskie. – Róża Czacka chciała wyposażyć te osoby w konkretne umiejętności pracy oraz nauczyć je alfabetu Braille’a, czyli pisania i czytania – powiedział Kasprzyk.

Przy ulicy Pięknej Towarzystwo założyło w 1913 roku szkołę dla niewidomych chłopców z językiem wykładowym polskim, gdzie uczono metodami specjalnymi dla niewidomych i po raz pierwszy w Polsce wprowadzono naukę czytania i pisania pismem Braille’a po polsku.

Alfabet Braille’a został 24 maja 1934 r. oficjalnie przyjęty przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

W roku 1921 rozpoczyna się budowa zakładu w Laskach, gdzie osoby ociemniałe mogłyby uzyskać przygotowanie do pracy, warsztat pracy i schronienie. Wybudowano także szkołę dla dzieci, internat, wytwórnie, szpital i schronienie dla starców i osób niewidomych niezdolnych do pracy.

Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi ściśle współpracuje z założonym przez Matkę Różę Czacką Zgromadzeniem Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża otaczając niewidomych i ociemniałych wszechstronną opieką. Prowadzi przedszkola, szkoły podstawowe i gimnazja, zawodowe szkoły ponadgimnazjalne, liceum ogólnokształcące, szkołę policealną, szkołę muzyczną oraz internaty.

W Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych w Laskach przygotowuje się do samodzielnego życia ponad 230 niewidomych i słabowidzących dzieci z terenu całej Polski.

Wielu wychowanków zmaga się z dodatkowymi, ciężkimi schorzeniami. Praca z niewidomymi dziećmi i ich rodzicami zaczyna się w Laskach w Dziale Wczesnego Wspomagania Rozwoju Niewidomego Dziecka (dla dzieci z północnej Polski taki dział jest w Sobieszewie). Wychowankowie objęci są rehabilitacją wzroku (słabowidzący), nauką orientacji przestrzennej, rehabilitacją ruchową, hipoterapią, muzykoterapią. Ponadto w Laskach prowadzony jest dom dla dzieci głuchoniewidomych.

Wychowankowie dotknięci upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim uczą się w Szkole Podstawowej Specjalnej i Gimnazjum w Rabce (będącej filią Ośrodka). Natomiast dalsza nauka odbywa się w Laskach, w Gimnazjum Specjalnym i w Szkole Zawodowej Specjalnej.

Placówka w Sobieszewie oprócz Działu Wczesnego Wspomagania Niewidomego i Słabowidzącego Dziecka oraz Przedszkola dla Dzieci Niewidomych prowadzi także Ośrodek Rehabilitacyjno-Wypoczynkowy dla Niewidomych.

Towarzystwo prowadzi także Ośrodek Rehabilitacyjno-Wypoczynkowy w Sobieszewie koło Gdańska i dwa ośrodki dla osób dorosłych: Dom Pomocy Społecznej dla Kobiet Niewidomych w Żułowie w woj. lubelskim, gdzie są 74 panie, oraz Dom dla Niewidomych Mężczyzn im. Matki Elżbiety Czackiej w Niepołomicach w woj. małopolskim, gdzie mieszka 18 panów.

Każda osoba niewidoma, która się zgłosi, uzyska wsparcie. Czasami będzie ono bezpośrednie w postaci kursów, np. komputerowych, innym razem w znalezieniu specjalistycznej pomocy.

Zgodnie z decyzją papieża Franciszka beatyfikacja Matki Elżbiety Róży Czackiej i kard. Stefana Wyszyńskiego odbędzie się 12 września br. „Delegatem Ojca Świętego na tę uroczystość będzie Prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych kard. Marcello Semeraro” – poinformował 5 maja kard. Kaźmierz Nycz w liście do wiernych. (PAP)

Magdalena Gronek, fot. archiwum TOnO

Data publikacji: 11.05.2021 r.

Udostępnij

Zachęcamy do zapisania się do Newslettera

Przeczytaj również