Apteka dla aptekarza – przykładem zbędnej regulacji, propozycje zmian

Instytut Finansów Publicznych dokonał analizy sytuacji na rynku aptecznym w latach 2002-2024 w raporcie „Apteka dla aptekarza. Skutki regulacji rynku aptecznego w Polsce” i przedstawił propozycje zmian, bazujących na deregulacji rynku włoskiego.

„Apteka dla aptekarza” jest przykładem zbędnej regulacji, która zakłóciła normalne funkcjonowanie rynku, nie przynosząc żadnych (spodziewanych) pozytywnych efektów” – zaopiniowano w raporcie.

Według raportu większość ograniczeń własnościowych, wprowadzonych ustawami z 2017 i 2023 r., określonych jako „Apteka dla aptekarza”, spowodowała spadek liczby aptek działających w Polsce, a w konsekwencji ograniczenie dostępności leków. Zmniejszyła bezpieczeństwo lekowe ludności, nie poprawiając sytuacji małych podmiotów aptecznych. Naruszono prawa przedsiębiorców, a wartość firm działających na tym rynku zaczęła spadać.

Według statystyk, na 100 tys. ludności przypada obecnie w Polsce 30 aptek, czyli mniej niż przeciętnie w UE (33,2), trzykrotnie mniej niż w Grecji, w której wartość tego wskaźnika jest najwyższa (100,8) i ponad trzykrotnie więcej niż w Danii, mającej wskaźnik najniższy w Europie.

IFP analizuje scenariusze potencjalnej reformy, która miałaby polegać na zniesieniu większości ograniczeń własnościowych, wprowadzonych ustawami z 2017 i 2023 r., z zachowaniem obowiązujących dziś zasad geograficzno-demograficznych, tak jak to miało miejsce we Włoszech. Otwarcie rynku i dopływ kapitału, przy zachowaniu tych kryteriów podniosą wartość aptek.

W swojej analizie Instytut przedstawił kilka progów dopuszczalnej koncentracji – także na wzór rozwiązań włoskich, gdzie do jednego właściciela może należeć do 20 proc. aptek w prowincji.

Zahamowanie spadku liczby aptek, poprawa dostępności do leków, wzrost konkurencyjności, a co za tym idzie, niższe ceny leków i wyższy poziom usług oraz przywrócenie podstawowych praw przedsiębiorców działających na rynku aptecznym – to wszystko wymaga całościowej, dobrze zaprojektowanej reformy rynku aptecznego w Polsce.

Źródło: Info pras., oprac. Ika

Data publikacji: 16.10.2025 r.