„Europa bez Barier – Korzyść dla Wszystkich”

Dzięki inicjatywie eurodeputowanych udało się doprowadzić do eksperckiej debaty nad europejskimi rozwiązaniami w dziedzinie dostępności z udziałem wszystkich zainteresowanych stron. W Lubelskim Centrum Konferencyjnym spotkali się przedstawiciele Komisji Europejskiej, parlamentu RP, rządu , rzecznik praw obywatelskich, przedstawiciele organizacji pozarządowych i biznesu.

– Już dziś w Europie, żyje ok. 80 milionów osób z niepełnosprawnościami, a szacuje się, że w 2030 roku będzie to ok. 120 milionów obywateli, czyli nabywców i konsumentów. Dostępność przyczyni się do tego, że łatwiej będzie im podróżować, uczyć się, znaleźć zatrudnienie. Będą mogli pełniej wykorzystać swoje zdolności i potencjał. Europy nie stać dziś na jego zmarnowanie – mówił otwierając spotkanie europoseł Marek Plura.

– Wychodzenie naprzeciw przełamywaniu barier to jest także kwestia ogromnej innowacyjności i kreatywności. Będzie ona zastrzykiem w sferę usług, produktów i całej gospodarki – podkreślił europoseł Krzysztof Hetman prezentując młodych przedsiębiorców.

Te 80 milionów Europejczyków to osoby z niepełnosprawnościami to dwukrotność populacji Polski. Wielu z nich z powodu swojej niepełnosprawności ma utrudniony dostęp, bądź jest wykluczona z korzystania z produktów i usług na Wspólnym Rynku Europejskim. Dlatego Komisja Europejska wraz z Parlamentem Europejskim i państwami członkowskimi pracuje nad Europejskim Aktem w sprawie Dostępności (European Accessibility Act). Dyrektywa ta ma przyczynić się do wyraźnej poprawy sytuacji ogromnej rzeszy obywateli UE, m.in. osób z niepełnosprawnościami, osób starszych, czy też rodzin z dziećmi, stanowiąc równocześnie szansę rozwoju dla przedsiębiorstw.

Odniósł się do tego rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar. – Brak dostępności stron internetowych dla osób z niepełnosprawnością wzroku, brak dostępności budynków użyteczności publicznej, niedostosowane perony, nieprzystosowanie do potrzeb osób z niepełnosprawnościami gabinetów lekarskich, zwłaszcza ginekologicznych i stomatologicznych. To główne tematy skarg jakie napływają do Biura RPO, a dotyczą braku dostępności – mówił podczas konferencji.

Rzecznik w swoim wystąpieniu nawiązał do Europejskiego Aktu w sprawie Dostępności, mającym zapewnić wspólne, jednakowe wymogi dostępności wybranych produktów i usług. Celem rynkowym dyrektywy jest poprawa funkcjonowania jednolitego rynku UE poprzez usuwanie istniejących i zapobieganie powstawaniu nowych barier, które mogą wynikać z różnorodnych przepisów, norm i wytycznych dotyczących dostępności produktów i usług w poszczególnych państwach UE. Celem społecznym dyrektywy jest natomiast włączenie społeczne oraz umożliwienie prowadzenia niezależnego życia osobom z różnymi niepełnosprawnościami, także np. osobom starszym czy rodzinom z dziećmi.

Propozycja budzi jednak wiele obaw i kontrowersji. Strona organizacji pozarządowych reprezentujących środowisko osób z niepełnosprawnością głośno domaga się wprowadzenia ostrzejszych wymogów dotyczących dostępności. Ze strony biznesu i administracji słychać zaś głosy, że wprowadzenie nowych rozwiązań będzie zbyt kosztowne i może się to negatywnie odbić na kondycji firm.

Produkty, które będą musiały być dostosowane w ramach Europejskiego Aktu w sprawie Dostępności :
• sprzęt komputerowy (w tym laptopy i smartfony), systemy operacyjne;
• terminale samoobsługowe, czyli: bankomaty, terminale płatnicze, automaty do sprzedaży biletów (w tym także np. samoobsługowe przechowalnie bagażu czy automaty kolejkowe wydające numerki na poczcie) i urządzenia do odprawy samoobsługowej (np. na lotniskach);
• urządzenia związane z usługami telefonicznymi, w tym technologie zaawansowane, jak smartfony, iPady, modemy, routery itp.;
• urządzenia elektroniczne do odbioru treści audiowizualnych, jak komputery, telewizory, dekodery, kina domowe, odtwarzacze mp3, czytniki e-book’ów oraz oprogramowanie do nich.

W ramach dostosowania produktów trzeba będzie zapewnić:
• możliwość komunikowania się i orientacji przez więcej niż jeden kanał sensoryczny;
• alternatywny sposób komunikowania się i orientacji, inny niż mowa;
• elastyczne możliwości powiększania i kontrastu;
• elastyczne sposoby kontroli i oddzielania pierwszego planu od tła, włącznie z poprawą wyrazistości;
• możliwość regulowania głośności;
• tryb pracy w warunkach ograniczonego zasięgu i ograniczonej siły fizycznej;
• możliwość połączenia produktu z urządzeniami wspomagającymi.

Elementy produktów, które będą musiały być dostosowane:
• Dostępna ma być informacja na temat użytkowania produktu (etykietowanie, instrukcje i ostrzeżenia) – ma być zapewniona przez więcej niż jeden kanał sensoryczny.
• Dostępne ma być opakowanie produktu.
• Dostępny ma być sam produkt poprzez funkcjonalność, czyli jego funkcje muszą uwzględniać potrzeby osób z ograniczeniami w tym zakresie.
• Zapewniona ma być możliwość połączenia produktu z urządzeniami wspomagającymi.

Usługi, które będą musiały być dostosowane:
• Usługi telefoniczne / łączności elektronicznej, w tym usługi ratownictwa.
• Audiowizualne usługi medialne.
• Usługi towarzyszące transportowi pasażerskiemu, w tym np. zakup biletu, odprawa on-line, informacja w czasie rzeczywistym np. o położeniu pojazdu.
• Usługi bankowe, czyli np. wpłata i wypłata gotówki, bankowość on-line, mobilna.
• E-książki wraz z czytnikami i oprogramowaniem.
• Handel elektroniczny, czyli zakupy w Internecie, włącznie ze stronami pośredniczącymi w transakcjach.

Najważniejsze uwagi do projektu dyrektywy:
• zbyt wąski zakres – z czasem rozszerzony o terminale płatnicze, elektroniczne czasopisma, usługi e-commerce, powiadamianie kryzysowe; nadal nie objęto zakresem dyrektywy dostępności usług ubezpieczeniowych, usług hotelowo-restauracyjnych, a także obiektów budowlanych, w których można skorzystać z dostępnych usług;
• proponowany zakres zastosowania jest ograniczony w tym sensie, że wymogi dyrektywy dotyczące dostępności mogą obejmować jedynie część usługi, powodując, że inne jej części będą niedostępne lub, w niektórych wypadkach, cała usługa będzie niedostępna dla osób z ograniczeniami funkcjonalnymi (przykład: usługi bankowe – dyrektywa nie nakłada na banki wymogu udostępniania pomieszczeń osobom z ograniczeniami funkcjonalnym, mimo że muszą one zapewnić dostępność proponowanej klientom usługi);
• 5-letni okres na wdrożenie dostępności przez firmy to okres za długi, ponieważ wiele produktów z obszaru ICT ma krótki czas użytkowania (np. smartfony) – propozycja, by czas na dostosowanie uzależnić od cyklu możliwości użytkowania produktu lub usług;
• w projekcie dyrektywy przewidziano wyjątki od jej stosowania, jeśli firma stwierdzi, że zachowanie dostępności jest dla nich zbyt skomplikowane lub zbyt drogie (stanowi „nieproporcjonalne obciążenie”) – taki zapis może być wykorzystywany przez firmy, aby uniknąć dostosowywania produktów. Organizacje pozarządowe postulują z jednej strony jasne sprecyzowanie zasad i warunków dotyczących zaistnienia wyjątku, a z drugiej brak zezwolenia na wyjątki bez bardzo poważnych powodów.
Istotnym elementem w dyskusji na lubelskiej konferencjibyła prezentacja młodych polskich start-upów, które zaprezentowały innowacyjne rozwiązania zapewniające dostępność produktów i usług dla osób z niepełnosprawnościami.

Konferencja zorganizowana przez europosłów Marka Plurę i Krzysztofa Hetmana, była pierwszą ogólnopolską dyskusją skupiającą wszystkie zainteresowane strony w tej sprawie w celu wypracowania optymalnych rozwiązań dla wszystkich interesariuszy.

Cała debata ekspercka dostępna jest tu: https://www.youtube.com/watch?v=yEDiiG4WO9E
Prezentacja start-upów tu: https://www.youtube.com/watch?v=ew9_EQtmWQ0

Zobacz galerię…

pr

Data publikacji: 10.06.2017 r.