Zaledwie pół roku dzieli nas od dnia, w którym obowiązywać zacznie Europejski Akt o Dostępności (European Accessibility Act, EAA) oraz ustawa o zapewnieniu spełniania wymagań dostępności niektórych przedmiotów i usług przez podmioty gospodarcze. Ustawa przenosi ten akt do prawa obowiązującego w naszym kraju. Przygotowaniom do wprowadzenia aktu poświęcona była konferencja pt. „W kierunku bardziej dostępnej Europy”, która odbyła się 13 grudnia w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej w Warszawie.
EAA, a właściwie Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 roku w sprawie wymogów dostępności produktów i usług, to dokument, który stanowi ważny krok ku społeczeństwu włączającemu i Europie w pełni dostępnej dla wszystkich. Celem tej dyrektywy – jak wyjaśnia Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej – jest ułatwienie dostępu do produktów i usług maksymalnie dużej liczbie osób, niezależnie od ich sprawności czy szczególnych potrzeb, oraz zwiększanie społecznej świadomości na temat dostępności.
Po raz pierwszy regulacja ta dotyczyć będzie, obok instytucji publicznych, także podmiotów prywatnych. Zawarte w akcie wymogi dostępności dotyczyć będą wybranych produktów i usług, które mają podstawowe znaczenie dla swobodnego funkcjonowania osób z niepełnosprawnościami w codziennym życiu.
W przypadku produktów chodzi tutaj np. o sprzęt komputerowy ogólnego przeznaczenia i systemy operacyjne, terminale płatnicze, także te samoobsługowe, bankomaty i automaty wydające bilety, e-booki, konsumenckie urządzenia końcowe wykorzystywane do świadczenia usług telekomunikacyjnych i dostępu do audiowizualnych usług medialnych.
Usługi objęte wymogami EAA dotyczą m.in. bankowości detalicznej, rozpowszechniania książek elektronicznych oraz handlu elektronicznego, dostępu do audiowizualnych usług medialnych oraz pasażerskiego transportu drogowego, lotniczego, kolejowego i wodnego.
Otwierając konferencję, wiceminister Jan Szyszko, sekretarz stanu w MFiPR powiedział m.in.: – Doskonale widzimy, że dostępność staje się przewagą konkurencyjną. Firmy, które dziś inwestują w rozwiązania technologiczne i projektowanie mające na uwadze wszystkich użytkowników prześcigają inne, dlatego że niedługo nawet i my, osoby na tej sali siedzące, także staniemy się starsi. Chcąc pozostać aktywnymi będziemy potrzebować wygodnych produktów i usług, co jest absolutnie naturalne. Zresztą dostępność to wygoda, to funkcjonalność, ale także przyjemność z używania przyjaznych i nowoczesnych technologii.
Wiceminister Łukasz Krasoń, sekretarz stanu w MRiPS, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych, zwrócił uwagę na to, jak wielki wpływ będzie miało wprowadzenie aktu o dostępności oraz ustawy i rozporządzeń do niej na życie osoby z niepełnosprawnościami i każdego z nas. Zapowiedział także powstanie Centrum Komunikacji. – Cieszę, że w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podpisujemy właśnie projekt Centrum Komunikacji, które da możliwość osobom z różnymi niepełnosprawnościami dostępu do usług podstawowych, np. tłumacza migowego Bardzo ważne jest to, że nie było po dziś dzień takiego miejsca, w którym te osoby mogą, w sposób bezpieczny i swobodny, wezwać potrzebną pomoc. Będą one teraz mogły zadzwonić po karetkę, policję, powiedzieć co się dzieje w taki sposób, aby ta wiadomość dotarła tam gdzie trzeba. I rzecz również dla mnie bardzo ważna – Inspektorat Dostępności. Mamy już dzisiaj wiele ustaw i programów, ale nagle się okazuje, że jest jakaś boczna droga, w którą możemy uciec i dana organizacja czy nawet partner publiczny nie wykonuje roboty, do której się zobowiązaliśmy. I akt o dostępności być może też będzie rozgrywany w ten sposób, że ktoś sobie znajdzie taką ścieżkę. Inspektorat
Dostępności będzie tego pilnował, bo czasami trzeba, po jakimś etapie, w szczególności pierwszym, kiedy jeszcze nie jesteśmy wyuczeni, że to ma być standard, kogoś przypilnować. W dłuższej perspektywie jest to bardzo ważne, bo dotyczy nas wszystkich.
Na zakończenie wystąpienia minister Krasoń dodał: – Chcielibyśmy mieć pewność, że nasz kraj zabezpieczy nasze interesy, że jak będziemy potrzebować, by dostać się do urzędu, skorzystać z transportu lub ze strony internetowej, to i ten budynek, autobus, czy witryna internetowa będą także dla nas. Nie dla wybranych, w pełni sprawnych, ale dla każdego.
W trakcie konferencji, w której udział wzięli przedstawiciele instytucji państwowych (obok wymienionych już ministerstw także resoru cyfryzacji), PFON, ZUS, uczelni, organizacji pozarządowych, biznesu i mediów, odbyły się trzy sesje tematyczne. Podczas pierwszej sesji z udziałem ekspertów – regulatorów rynku – szukano odpowiedzi na pytanie: Kto stanie na straży polskiej ustawy o dostępności. Druga sesja, pod hasłem Dostępny biznes, dotyczyła potrzeb klientów z niepełnosprawnością, czy raczej – co podkreślono – osób ze szczególnymi potrzebami. Podczas trzeciej sesji – inspiracji i dobrych praktyk – dzielono się praktycznymi rozwiązaniami stosowanymi w różnych obszarach biznesu, m.in. komunikacji z klientem.
Przepisy ustawy o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze przyjęta przez Sejm 26 kwietnia 2024 r., która przeniosła do naszego prawa EAA, wejdą w życie 28 czerwca 2025 r. Od tego dnia wszyscy przedsiębiorcy będą obowiązani wprowadzać na rynek produkty, które spełniają wymagania dostępności, a także oferować i świadczyć dostępne usługi zgodnie z przepisami tej ustawy.
Halina Guzowska, fot. autorka, MFiPR
Data publikacji: 18.12.2024 r.
