Nowe formy wsparcia dla opiekunów, którzy stracą prawo do świadczeń

Wraz z początkiem nowego roku wchodzi w życie nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawy o świadczeniach przedemerytalnych.

Jak podkreśliła w rozmowie z PAP minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska, to ważna zmiana dla opiekunów osób niepełnosprawnych. – Tego nie było. Nie dość, że te osoby przeżywały śmierć bliskiej osoby, to traciły prawo do świadczenia i z dnia na dzień zostawały pozbawione zabezpieczenia finansowego. Teraz będą miały prawo do zasiłku dla bezrobotnych tak, jakby wykonywały pracę, a jeśli spełnią określone warunki – do świadczenia przedemerytalnego – powiedziała.

– Z Funduszu Pracy przeznaczamy na to w perspektywie 10 lat ponad miliard złotych, szacujemy, że skorzysta z tego 122 tys. osób – dodała Rafalska.

Zgodnie z nowymi przepisami osoby, które utraciły prawa do świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłków opiekuńczych pobieranych w związku ze sprawowaniem opieki nad osobą niepełnosprawną, zyskają po jej śmierci prawo do zasiłku dla bezrobotnych lub świadczenia przedemerytalnego.
Chodzi o osoby, które pobierały świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna.

Aby uzyskać prawo do zasiłku dla bezrobotnych lub świadczenia przedemerytalnego, opiekę należy sprawować co najmniej przez rok. Aby się o nie ubiegać, trzeba zarejestrować się w urzędzie pracy. Dodatkowym warunkiem otrzymania świadczenia przedemerytalnego będzie ukończenie co najmniej 55 lat przez kobietę oraz 60 lat przez mężczyznę i legitymowanie się stażem emerytalnym wynoszącym co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Zgodnie z nowymi przepisami do okresu uprawniającego do nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych – czyli 365 dni w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających rejestrację w urzędzie pracy – zaliczany będzie okres pobierania świadczenia lub zasiłku. Będzie to możliwe mimo nieodprowadzania składek na Fundusz Pracy, jeżeli utrata prawa do tego świadczenia lub zasiłku była spowodowana śmiercią osoby, nad którą sprawowano opiekę.

Analogiczne rozwiązanie zastosowano przy prawie do świadczenia przedemerytalnego. W tym przypadku obowiązuje jednak kryterium wieku i przepracowanego czasu.

Świadczenie pielęgnacyjne otrzymać może matka lub ojciec (bądź faktyczny opiekun), jeśli rezygnuje z pracy, by opiekować się niepełnosprawnym dzieckiem. Świadczenie to przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała przed ukończeniem przez nią 18. roku życia (lub 25. roku życia, jeśli się uczy). Wynosi 1300 zł, a od nowego roku zostanie podwyższone do 1406 zł.

Opiekunom dorosłych osób niepełnosprawnych przysługuje specjalny zasiłek opiekuńczy (520 zł), jednak uzależniono go od dochodu – dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie może przekroczyć 764 zł.

Osobom, które przed 2013 r. pobierały świadczenie pielęgnacyjne z tytułu opieki nad dorosłą osobą niepełnosprawną (wynoszące wówczas 520 zł), a później straciły je na mocy nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych – co zakwestionował Trybunał Konstytucyjny, przysługuje zasiłek dla opiekuna.

Agata Szczepańska (PAP)

Data publikacji: 02.01.2017 r.