Rada Ministrów za obywatelskim projektem ustawy o rencie wdowiej

Rada Ministrów przyjęła podczas posiedzenia 23 lipca m.in. kierunkowe stanowisko dotyczące obywatelskiego projektu ustawy o wprowadzeniu renty wdowiej. To realizacja jednej z obietnic, złożonej w kampanii wyborczej. Projekt ten ma wesprzeć finansowo osoby starsze, które straciły współmałżonka i pozostały w trudnej sytuacji finansowej.

Obywatelski projekt ustawy i stanowisko rządu
Projekt ustawy o rencie wdowiej to krok w stronę poprawy jakości życia seniorów po stracie współmałżonka. Rząd przyjął stanowisko kierunkowe, w którym wskazuje na potrzeby zmian i dostosowania projektu do możliwości finansowych budżetu państwa.

– Kiedy małżonkowie żyją razem, mogą pokrywać wspólne wydatki z dwóch emerytur. Po śmierci jednego z nich, senior często staje przed poważnymi problemami finansowymi. To rozwiązanie nie zrekompensuje straty bliskiej osoby, ale pomoże przetrwać finansowo  najtrudniejsze momenty – mówił premier Donald Tusk.

W ocenie rządu projekt powinien być dalej procedowany, ale jednocześnie uzupełniony w parlamencie – zgodnie z uwagami przedstawionymi przez Radę Ministrów. Rząd deklaruje pełne współdziałanie w uzupełnieniu projektu i wypracowaniu jego ostatecznego kształtu.

Troska o osoby starsze to odpowiedzialna polityka
– Odpowiedzialna polityka społeczna to troska o osoby starsze, gdy znajdują się w trudnej sytuacji życiowej i ekonomicznej. Takim momentem jest utrata współmałżonka. Gdy umiera bliska osoba jest to wielka tragedia osobista, ale także zagrożenie ekonomiczne, degradacja poziomu życia. Bo kiedy znika druga osoba, to nie znika połowa kosztów utrzymania mieszkania – mówiła ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

Jak zaznaczyła szefowa resortu rodziny, jest niezwykle szczęśliwa, że „w wyniku dobrej koalicyjnej współpracy do grona ponad 200 tysięcy obywateli, którzy podpisali się pod projektem obywatelskim, dołącza rząd”. – Troszczymy się o najsłabszych i realizujemy obietnice – podkreśliła ministra Dziemianowicz-Bąk.

Wsparcie wdów i wdowców jest priorytetem dla Koalicji 15 października. Projekt ustawy został poparty przez ponad 200 tysięcy obywateli.

– Dzięki współpracy wielu ministrów i liderów koalicji rządowej, udało się wypracować jednolite stanowisko, które teraz wspólnie popieramy. To pokazuje, że razem możemy osiągać ważne cele dla Polek i Polaków – powiedział Premier Donald Tusk.

Obywatelski projekt ustawy czekał wiele miesięcy w poprzedniej kadencji Sejmu. Poprzednia większość parlamentarna odłożyła go do tzw. zamrażarki.

Najważniejsze uwagi
Projektowane rozwiązanie zakłada, że możliwe będzie pobieranie łącznie renty rodzinnej oraz innego świadczenia emerytalno-rentowego (np. emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy). Głównym celem nowych przepisów ma być ochrona przed pogorszeniem sytuacji materialnej osób starszych po śmierci małżonka.
Pełna i właściwa realizacja tego celu wymaga w ocenie Rady Ministrów doprecyzowania kręgu osób uprawnionych do renty rodzinnej, które mogą skorzystać z przewidzianej w projekcie reguły zbiegu. Dotyczy to także rozważenia ostatecznego kształtu limitu podlegających wypłacie świadczeń w zbiegu. Stąd też proponowany limit świadczeń w zbiegu, by tzw. rentę wdowią wypłacać bez konsekwencji zmniejszania sumy świadczeń w zbiegu do limitu wynoszącego trzykrotność najniższej emerytury.

W ocenie rządu rozwiązania powinny wejść w życie 1 stycznia 2025 roku, natomiast prawo do korzystania ze świadczeń według reguły zbiegu i wypłata świadczeń na jej podstawie następowałyby od 1 lipca 2025 roku. Rozwiązanie to jest konieczne, aby Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz inne organy emerytalno-rentowe mogły odpowiednio przygotować się do wykonywania tego zadania.

Ważne terminy
Zgodnie ze stanowiskiem rządu niezbędne jest również zaktualizowanie tzw. kroczącego modelu dochodzenia do ostatecznej, docelowej wysokości drugiego, podlegającego wypłacie świadczenia w zbiegu. Model ten musi uwzględniać z jednej strony potrzebę realizacji celów projektu, a z drugiej możliwości finansowe budżetu państwa, Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz Funduszu Emerytalno-Rentowego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Proponowane przez Radę Ministrów terminy zakładają wypłatę świadczenia:
• od 1 lipca 2025 do 31 grudnia 2026 roku w wysokości 15 proc.,
• od 1 stycznia 2027 roku w wysokości 25 proc.

W takim przypadku skutki finansowe wejścia w życie rozwiązań wynosiłyby:
• w 2025 roku – od 3,2 mld do 4,2 mld zł,
• w 2026 roku – od 6,7 mld do 9 mld zł,
• w 2027 roku – od 11,9 mld do 15,8 mld zł
– w zależności od tego, czy z uprawnienia skorzystałoby 75 proc. czy 100 proc. jego potencjalnych beneficjentów.
Szacunkowa liczba beneficjentów projektu wynosi ok. 2 mln osób.

Weryfikacja funkcjonowania rozwiązań w 2028 roku
Kształtowanie wysokości drugiego świadczenia pozostającego w zbiegu musi być traktowane jako instrument polityki społecznej, który ma przeciwdziałać zubożeniu gospodarstw emerytów i rencistów wskutek śmierci małżonka, oraz być rozpatrywane w szerszym kontekście sytuacji społeczno-ekonomicznej osób starszych.

Dlatego w 2028 roku Rada Ministrów dokona weryfikacji wskaźnika wysokości świadczeń w zbiegu, w celu oceny możliwości i zasadności jego podwyższenia, maksymalnie do poziomu 50 proc. Weryfikacja uwzględniać będzie, na tle sytuacji społeczno-gospodarczej kraju, sytuację dochodową grup osób uprawnionych na mocy niniejszej ustawy do wypłaty świadczeń w zbiegu.

Projekt został już pozytywnie zaopiniowany przez sejmową Komisję Polityki Społecznej i Rodziny. Drugie czytanie projektu zaplanowane jest na 25 lipca.

Info: gov.pl/web. Oprac. rhr/, fot. Mateusz Włodarczyk / MRPiPS

Data publikacji: 24.07.2024 r.