Rodzice osób z niepełnosprawnością są ciągle „karani” za pracę

W znacznie gorszej sytuacji są rodzice, szacuje się, że jest ich ok. 47 tys., którzy w latach 1989-1998 przeszli na wcześniejszą emeryturę z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem (EWK). Świadczenie to przysługiwało rodzicom dzieci całkowicie niezdolnych do pracy i samodzielnej egzystencji i w pewnych przypadkach – całkowicie niezdolnych do pracy.

EWK była przyznawana po przepracowaniu odpowiedniej liczby lat – kobiety 20, a mężczyźni 25. Oznacza to, że rodzice musieli łączyć sprawowanie opieki z pracą zawodową i dzisiaj są za to „karani” otrzymując świadczenie w kwocie 757 zł do 800 zł.

Ponadto nie mogą przejść na znacznie wyższe świadczenie pielęgnacyjne. Według Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej „Zgodnie z treścią art. 17 ust. 5 pkt 1a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, w sytuacji, gdy „osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje”.

Rzecznik praw obywatelskich uważa, że należy zmienić ustawę o świadczeniach rodzinnych, która powinna dawać możliwość dokonania wyboru korzystniejszego świadczenia. W konsekwencji obniżyłoby to ryzyko popadnięcia w ubóstwo przez osoby sprawujące długoletnią opiekę nad potomstwem z niepełnosprawnością.

Obecnie rządzący znają problem. Minister Rafalska już w kwietniu 2014 r., podczas pierwszego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych uważała, że zróżnicowanie wysokości świadczeń kierowanych do opiekunów, dzieci, osób niepełnosprawnych jest nie do zaakceptowania.

W 2016 roku Kukiz 15 złożył w Sejmie projekt nowelizacji Ustawy o świadczeniach rodzinnych z 2003 r.

W uzasadnieniu zmian można m.in. przeczytać: „Z uwagi na okoliczności, rodzice wychowujący niepełnosprawne dzieci, pobierający tak zróżnicowane świadczenia, mają takie same obowiązki oraz koszty związane ze sprawowaniem opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem, a takie różnicowanie wysokości pobieranych świadczeń nie ma realnego przełożenia na rzeczywiste potrzeby. Takie dysproporcje prowadzą do zwiększenia się liczby osób żyjących w ubóstwie, gdyż to właśnie opiekunowie osób niepełnosprawnych, z uwagi na długoletni charakter takiej opieki, są na to ubóstwo narażeni”.

Projekt utknął na etapie pierwszego czytania w sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.

Brak rozwiązań w tym zakresie sprowokował wystosowanie listu do minister Rafalskiej, w którym autorki – matki osób z niepełnosprawnością, wnoszą m.in. o comiesięczny dodatek w wysokości różnicy między kwotą pobieranej emerytury EWK lub renty inwalidzkiej a świadczeniem pielęgnacyjnym.

„Część matek samotnie zmaga się z opieką nad dorosłym dzieckiem niepełnosprawnym na co dzień – piszą. – Dzisiaj to kobiety 60-, 70-letnie. Wykonujemy przecież ciężką pracę przy naszych niepełnosprawnych dorosłych już dzieciach bez wytchnienia, bez wolnego czasu, kosztem swojego zdrowia. Większość z tych dorosłych już dzieci pozostaje w domu w czterech ścianach, bo zakończyły edukację szkolną, a Warsztaty Terapii Zajęciowej, Samopomocowe Domy Środowiskowe przyjmują nielicznych, z reguły takich, nad którymi opieka nie jest uciążliwa i wyczerpująca. Czujemy się wykluczone ze społeczeństwa i zapomniane przez państwo polskie.”

Oczekują jednakowego wsparcia dla wszystkich opiekunów osób z niepełnosprawnością, bo okazuje się, że lata pracy zawodowej łączone z opieką nad niepełnosprawnym dzieckiem, lata wyrzeczeń nie są odpowiednio doceniane.
Oprac. kat
Data publikacji: 10.02.2017 r.