Studencki „Poligon dostępności”. Projektowanie przyjaznej przestrzeni

Z inicjatywy studentek architektury Politechniki Krakowskiej powstał „Poligon dostępności”. To ścieżka edukacyjna mająca formę toru przeszkód. Została stworzona, aby ułatwić projektowanie przyjaznej przestrzeni. Przyszli architekci mogą zweryfikować na zajęciach, które z koncepcji sprawdzą się w praktyce. Rozwiązanie to służy też kształtowaniu świadomości na temat potrzeb OzN, seniorów czy dzieci. W planach jest dalsze rozwijanie przedsięwzięcia.

Trzeba zwrócić uwagę na trudności, z jakimi na co dzień spotykają się osoby z niepełnosprawnościami. Z takiego założenia wyszły studentki architektury Politechniki Krakowskiej. Ponad rok temu pomyślały o utworzeniu ścieżki edukacyjnej
– „Poligonu dostępności”.

– Problemy związane z jakością nawierzchni dotykają każdego, niezależnie od sprawności. W związku z tym ważne jest, aby edukować i uświadamiać społeczeństwo o znaczeniu prawidłowo zaprojektowanych przestrzeni. Poligon służy nie tylko jako narzędzie edukacyjne, ale także jako platforma do poszukiwania coraz lepszych rozwiązań – mówi Wiktoria Sitko, przewodnicząca projektu „Poligon dostępności”, studentka trzeciego roku architektury PK.

Ścieżka powstała w ramach Koła Naukowego Projektowania Zrównoważonego Politechniki Krakowskiej przy wsparciu Studenckiego Laboratorium Innowacji FutureLab PK. Pracę nad nią zapoczątkowała trzyosobowa grupa. W sumie w działania zaangażowało się kilkanaście studentek i student pod opieką dr hab. inż. arch. Patrycji Haupt, prof. PK, która zajmuje się problematyką dostępności przestrzeni publicznych. W przeszłości była zaangażowana m.in. w powstanie „Ścieżki moto-sensorycznej”, czyli rozwiązania umożliwiającego połączenie treningu motorycznego z terapią sensoryczną. Zostało ono przygotowane w ramach projektu grantowego Małopolski Inkubator Innowacji Społecznych (MIIS).

– Pozytywny odbiór kolejnych etapów „Poligonu dostępności” zainspirował jego twórców do dalszego rozwoju. Pierwotne założenia obejmowały stworzenie ścieżki edukacyjnej z najbardziej powszechnymi nawierzchniami. Tzn. spotykanymi w przestrzeniach publicznych, które następnie zintegrowano w formie ścieżki sensorycznej – informuje Amelia Buda, studentka trzeciego roku architektury PK.

Z czasem projekt został wzbogacony o różne elementy, m.in. o wycieraczki. To pozwala na bardziej kompleksowe przedstawienie problemów związanych z różnymi nawierzchniami.

Czas na uświadamianie
Jak podkreślają studentki PK, „Poligon dostępności” wyróżnia się swoją modułową budową. Dzięki temu łatwe jest przearanżowanie i przygotowanie różnych scenariuszy testowych. Można więc przekonać się, jak w danej przestrzeni radzi sobie osoba poruszająca się na wózku, niewidoma czy pełnosprawna z ciężką walizką. Powstanie tego rozwiązania poprzedziły rozmowy z ekspertami w dziedzinie dostępności czy ankiety internetowe dotyczące m.in. barier architektonicznych.

– Dzięki zastosowaniu płyt o wymiarach 45×45 cm, projekt pozwala na szybką zmianę układu nawierzchni – trawy, żwiru, płytek czy kamieni. Taka różnorodność umożliwia odwzorowanie trudności, z jakimi osoby z niepełnosprawnościami spotykają się w codziennym życiu – wyjaśnia Angelika Szydłowska, studentka drugiego roku architektury PK.

Podczas tworzenia „Poligonu dostępności” nie zabrakło wyzwań. Do największych należy zaliczyć właśnie odwzorowanie realnych trudności, jakie napotykają OzN w przestrzeni publicznej, a także poszukiwanie uniwersalnych rozwiązań projektowych. Przykładowo, naturalne krawężniki są pomocne dla osób niedowidzących, ale już mogą stanowić przeszkodę dla osób z niepełnosprawnościami ruchowymi.

– „Poligon dostępności” ma kluczowe znaczenie w kontekście kształtowania świadomości przyszłych architektów oraz całego społeczeństwa na potrzeby OzN, seniorów czy dzieci. Umożliwia on przyszłym projektantom zrozumienie, jak ważna jest inkluzywność w procesie projektowym oraz jakie konsekwencje mogą wynikać z ich decyzji architektonicznych – komentuje Wiktoria Sitko.

W planach zespołu studenckiego jest dalsze rozwijanie „Poligonu dostępności”. Przewidziane jest wprowadzenie nowych rodzajów nawierzchni, co pozwoli na wydłużenie toru przeszkód. Pojawił się tez pomysł, aby zaangażować młodszych studentów. Tym samym już na wczesnym etapie edukacji architektonicznej byliby uświadamiani o znaczeniu podejmowanych decyzji projektowych.

Zobacz galerię…

Marcin Gazda, fot. Wiktoria Sitko

Data publikacji: 17.09.2024 r.