Po nowelizacji Kodeksu wyborczego, która 16 marca została opublikowana w Dzienniku Ustaw. nastąpiły zmiany w obowiązkach samorządowych. Zmienia się skład i tryb działania komisji wyborczych. Łatwiej będzie utworzyć stałe obwody do głosowania w mniejszych miejscowościach.
Prawo do bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego i transportu powrotnego
Wyborcy o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat, mają prawo do bezpłatnego transportu z miejsca zamieszkania do lokalu wyborczego oraz transportu powrotnego. Jeśli stan zdrowia wyborcy nie pozwala na samodzielną podróż, może towarzyszyć mu opiekun.
Zamiar skorzystania z prawa do transportu do lokalu lub transportu powrotnego powinien zostać zgłoszony przez wyborcę właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) najpóźniej 2 października. Zgłoszenie może być dokonane ustnie, pisemnie lub w formie elektronicznej.
Na najbliższe wybory, w celu zwiększenia dostępności wyborców do lokali wyborczych, utworzone zostały dodatkowe obwody głosowania, z czym związane są dodatkowe lokale wyborcze. Tym samym w każdym sołectwie, osiedlu (jako jednostce pomocniczej) będzie czynny lokal wyborczy.
Przekazywanie informacji o wyborach wyborcom z niepełnosprawnościami
Zgodnie z przepisami, wyborca z niepełnosprawnością ma prawo do uzyskiwania pełnej informacji o terminie wyborów i referendum oraz godzinach głosowania, właściwym dla siebie okręgu wyborczym i obwodzie głosowania, lokalach obwodowych komisji wyborczych znajdujących się najbliżej jego miejsca zamieszkania, w tym o przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych, warunkach ujęcia wyborcy w spisie wyborców w obwodzie głosowania, w którym znajduje się lokal obwodowej komisji wyborczej dostosowany do potrzeb wyborców niepełnosprawnych, warunkach bezpłatnego transportu do i z lokalu wyborczego, komitetach wyborczych biorących udział w wyborach oraz zarejestrowanych listach kandydatów i kandydatach, pytaniach referendalnych, warunkach oraz formach głosowania.
Rozdział 5a działu I Kodeksu wyborczego, który nosi tytuł „Działania na rzecz zwiększenia frekwencji” reguluje wszelkie kwestie związane z obowiązkiem informowania wyborców z niepełnosprawnością. Zostały w nim wprowadzone również informacje dotyczące udogodnień dla wszystkich mieszkańców gmin wiejskich i miejsko-wiejskich związanych z możliwością bezpłatnego transportu do i z lokalu wyborczego, na terenie których nie funkcjonuje publiczny transport zbiorowy bądź odległość od przystanku komunikacyjnego do lokalu wyborczego wynosi ponad 1,5 km.
Informacje te są podawane do publicznej wiadomości poprzez umieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej, są także przekazywane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) na wniosek wyborcy niepełnosprawnego, telefonicznie lub w drukowanych materiałach informacyjnych, w tym w formie elektronicznej.
Głosowanie korespondencyjne
Głosować korespondencyjnie mogą wyborcy posiadający orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a także wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat. Głosować korespondencyjnie można tylko w kraju.
Zamiar głosowania korespondencyjnego powinien zostać zgłoszony przez wyborcę komisarzowi wyborczemu najpóźniej 2 października. W zgłoszeniu wyborca z niepełnosprawnością może zażądać dołączenia do pakietu wyborczego nakładki na kartę do głosowania sporządzonej w alfabecie Braille’a.
Pakiet wyborczy
zostanie doręczony przez Pocztę Polską do rąk własnych wyborcy najpóźniej 6. dnia przed dniem wyborów. W skład pakietu wyborczego wchodzą: koperta zwrotna, karta do głosowania, koperta na kartę do głosowania, oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania, instrukcja głosowania korespondencyjnego i ewentualnie nakładka na kartę do głosowania sporządzona w alfabecie Braille’a. Kopertę zwrotną odbierze listonosz; można też odnieść ją do placówki Poczty Polskiej, a w dniu głosowania osobiście do obwodowej komisji wyborczej.
Głosowania przez pełnomocnika
Wyborcy posiadający orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat mogą głosować przez pełnomocnika. Głosować przez pełnomocnika można tylko w kraju.
Pełnomocnikiem może być osoba posiadająca prawo wybierania. Pełnomocnikiem nie może być: osoba wchodząca w skład obwodowej komisji wyborczej, mąż zaufania, obserwator społeczny, osoba kandydująca w wyborach.
W celu sporządzenia aktu pełnomocnictwa wyborca składa wniosek do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) gminy, w której jest ujęty w Centralnym Rejestrze Wyborców. Wniosek należy złożyć najpóźniej 6 października.
Głosowanie przy użyciu nakładki na kartę do głosowania w alfabecie Braille’a
W lokalu wyborczym wyborca z niepełnosprawnością może głosować przy użyciu nakładki na kartę w alfabecie Braille’a. Po oddaniu głosu wyborca zobowiązany jest zwrócić komisji obwodowej nakładki na karty.
Korzystanie z pomocy innej osoby w trakcie głosowania w lokalu wyborczym
Wyborcy z niepełnosprawnością, na jego prośbę, może pomagać w głosowaniu w lokalu wyborczym inna osoba, w tym także niepełnoletnia. Pomoc ta może mieć tylko techniczny charakter. Nie może ona polegać na sugerowaniu wyborcy sposobu głosowania lub na głosowaniu w zastępstwie tego wyborcy.
Przygotowanie lokalu wyborczego
Dopuszczalne jest, aby na życzenie wyborcy z niepełnosprawnością w pomieszczeniu za zasłoną przebywała osoba udzielająca pomocy. Osobą tą nie może być członek komisji, mąż zaufania ani obserwator społeczny lub międzynarodowy.
Oprac. IKa, fot. freepik.com
Data publikacji: 19.09.2023 r.
