12 lutego Departament Polityki Regionalnej Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych zorganizował spotkanie konsultacyjne dotyczące mieszkalnictwa wspomaganego. Jego głównym tematem był Program Finansowania Funkcjonowania Wspomaganych Społeczności Mieszkaniowych (WSM).
Przypomnijmy, że celem tego programu jest dofinansowanie świadczenia mieszkańcom WSM wysokiej jakości usług wspomagających dostosowanych do ich indywidualnych potrzeb. Zgodnie z programem, WSM ma stanowić formę mieszkalnictwa wspomaganego, przeznaczoną dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności, które uzyskały od 70 do 100 punktów w skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 3 ustawy o rehabilitacji; oferującą autonomię mieszkańców przy jednoczesnym zapewnieniu usług wspomagających, dostosowanych do indywidualnych potrzeb oraz włączenie w niewielką społeczność mieszkaniową.
Zgodnie z programem w jednej WSM będzie mogło zamieszkać maksymalnie 12 osób. Obecnie trwa druga tura naboru wniosków do programu, 23 przedsięwzięcia zgłoszone w pierwszej turze są w trakcie realizacji.
Spotkanie odbywało się w trybie zdalnym a o zainteresowaniu tematem świadczy liczba jego uczestników, która przekroczyła 130. Byli to m.in. przedstawiciele organizacji pozarządowych działających na rzecz osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami, warsztatów terapii zajęciowej, podmiotów realizujących przedsięwzięcia w trybie TBS-ów.
Nietrudno się domyśleć, że temat wspomaganych społeczności mieszkaniowych budzi olbrzymie zainteresowanie nie tylko wśród rodziców i opiekunów OzN, ale przede wszystkim trzeciego sektora, który, sądząc po liczbie jego przedstawicieli uczestniczących w spotkaniu, będzie głównym beneficjentem programu i realizatorem tej formy mieszkalnictwa w najbliższej przyszłości.
Pytań i wątpliwości dotyczących programu było mnóstwo. Na początek pojawiła się kwestia świadczenia wspierającego, które może wyeliminować część OzN z korzystania w tej formy mieszkalnictwa. Stanowisko w tej sprawie będzie należało – jak wyjaśniono na spotkaniu – do Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Kolejna wątpliwość dotyczyła ograniczeń w tworzeniu WSM, tj. możliwości tworzenia przez jedną organizację pozarządową jednej WSM na terenie jednego województwa. Okazało się jednak, że takie ograniczenia nie będą obowiązywały. Warunek: każda nowa WSM, którą zamierza powołać do życia ta sama organizacja pozarządowa może być zgłoszona w kolejnym naborze.
Pojawiła się też kwestia liczby osób, które mogą być uwzględnione we wniosku do programu. Choć przewiduje on – jak wspomniano – maksymalną liczbę 12 mieszkańców, to należy pamiętać, że składając wniosek należy zgłaszać liczbę osób zgodnie z listą zakwalifikowanych do zamieszkania. Jeśli będzie ich mniej niż 12, to następne nazwiska osób zakwalifikowanych zostaną dodane w terminie późniejszym.
Wątpliwości dotyczyły także statusu WSM w prawie budowlanym. Ponieważ WSM w nim nie występuje, wznoszone obiekty powinny być zgłaszane jako samodzielne mieszkania.
To tylko cześć z tematów poruszonych na tym spotkaniu. Przedstawiciele PFRON zwracali jeszcze uwagę na potrzebę powiazania Programu „Finansowanie funkcjonowania Wspomaganych Społeczności Mieszkaniowych” z ustawą o asystencji osobistej.
I sprawa najważniejsza – kwestia finansowania. Jak poinformowała prowadząca spotkanie, Anna Sigłowy z Departamentu Polityki Regionalnej PFRON, przy założeniu, że każdego roku będzie postawało 25 WSM, koszt programu wyniesie 562,5 mln. złotych, natomiast ich utrzymania dalsze 14 mln., w kolejnych w miarę zwiększania ich liczby będzie to: 41 mln. (za rok 2026), 103 mln. (2027), 157 mln. (2028) i 211 (2029). Program funkcjonowania i finansowania WSM, który przewidziany jest na 10 lat, będzie więc kosztował miliardy. W trakcie dyskusji pojawiła się potrzeba rozwiązań systemowych w tym zakresie.
Halina Guzowska, fot. freepik.com
Data publikacji: 17.02.2025 r.
