W 2019 r. do polskiego porządku prawnego weszła nowa, przełomowa ustawa, o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Stworzyła ona ramy prawno-organizacyjne do urzeczywistnienia idei dostępności w naszym kraju, nakładając na wszystkie podmioty publiczne obowiązki dotyczące zapewnienia dostępności w aspekcie architektonicznym, cyfrowym i informacyjno-komunikacyjnym.
– Ustawa jest kluczowym elementem rządowego Programu Dostępność Plus, który obchodził w tym roku swoje pięciolecie. Efektem programu, który koordynuje Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, jest ponad 100 trwających i drugie tyle zakończonych inicjatyw angażujących środki o wartości 16,7 miliarda złotych. To szacowane koszty inwestycji, które zwiększają dostępność w naszym otoczeniu – powiedziała wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak.
Najważniejsze rozwiązania, jakie wprowadza ustawa to:
• zapewnienie dostępności architektonicznej, cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej w instytucjach publicznych (szkołach, urzędach, uczelniach, placówkach służby zdrowia),
• utworzenie Funduszu Dostępności, z którego środki są przeznaczone na usprawnienia w budynkach dla osób z niepełnosprawnościami,
• możliwość wnoszenia wniosków o zapewnienie dostępności lub skargi na brak dostępności jeśli podmiot publiczny nie realizuje obowiązków wynikających z ustawy
• szansa zdobycia certyfikatu dostępności przez organizacje pozarządowe i podmioty prywatne, które będą spełniać wymagania dostępności,
• wyznaczenie koordynatorów ds. dostępności jako asystentów os. ze szczególnymi potrzebami w wielu urzędach i sądach zapewnienie koordynacji inicjatyw wspierających dostępność – koordynatorem polityki zapewniania dostępności jest minister ds. rozwoju regionalnego (obecnie jest to Minister Funduszy i Polityki Regionalnej) , wspierany przez Radę Dostępności.
Na mocy tych przepisów w blisko 3 tys. urzędów i instytucjach powołano koordynatorów do spraw dostępności, których rolą jest pomoc osobie w załatwieniu sprawy jeśli napotyka na bariery i problemy związane z brakiem dostępności danej usługi czy miejsca.
Dzięki działalności Funduszu Dostępności, ponad 250 podmiotów skorzystało z pożyczek na finansowanie montażu wind, podjazdów, ramp i innych rozwiązań, umożliwiających swobodną przemieszczanie się w budynkach wielorodzinnych czy obiektach publicznych.
– Dzięki ustawie funkcjonuje Rada Dostępności, jako organ doradczy ministra ds. rozwoju regionalnego w zakresie formułowania kluczowych wyzwań w obszarze dostępności.
Uzupełnieniem sieci współpracy jest Partnerstwo na rzecz dostępności, którego rolą jest zapewnienie możliwości wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy sygnatariuszami Partnerstwa reprezentującymi różne środowiska i branże – podkreśliła wiceminister.
W ustawie przewidziano nieobowiązkową certyfikację – służącą poprawie dostępności – dla podmiotów prywatnych i organizacji pozarządowych. Podmioty, które zdecydują się na audyt, potwierdzający ich dostępność w certyfikacie będą mogły uzyskać 5 proc. zniżkę we wpłatach przekazywanych do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
– Ustawa jest kluczem do tego, by dostępność została z nami na dłużej, by problemy z dostępnością dostrzegać i rozwiązywać stale, a nie tylko okazjonalnie. To milowy krok w realizacji polityki państwa wobec osób ze szczególnymi potrzebami, którzy są narażeni na marginalizację lub dyskryminację m.in. ze względu na niepełnosprawność lub obniżony poziom sprawności z powodu wieku czy choroby – podsumowała Małgorzata Jarosińska-Jedynak.
Info: MFiPR
Data publikacji: 19.07.2023 r.
