A gdyby tak się zaczytać? Usiąść sobie wygodnie z książką w ręku… Kiedyś ludzie czytali w autobusie, czytali w długi sobotni wieczór. Każda chwila była dobra, żeby zanurzyć się w lekturze. A teraz? Wszyscy siedzą zapatrzeni w telefon. Nawet do świata niewidomych wkradła się wirtualna rzeczywistość, skutecznie wypierając słowo pisane. Spora grupa tych osób jednak wciąż czyta ciesząc się, że książka w tej chwili jest dla nich dostępna, jak nigdy wcześniej. I właśnie zagadnieniu dostępności w czytelnictwie poświęcono konferencję zorganizowaną 8 grudnia w gmachu Biblioteki Śląskiej w Katowicach przez Fundację „Szansa – Jesteśmy Razem”.
Wydarzeniu towarzyszyła prezentacja sprzętu specjalistycznego firmy „Altix”. Po konferencji miało miejsce spotkanie z pisarzem, a jednocześnie prezesem Fundacji – panem Markiem Kalbarczykiem. Z przyczyn technicznych nie dał rady dojechać na spotkanie. Ale to też w dzisiejszych czasach żaden problem, bo od czego są kamery i łącza internetowe?
Konferencja została dofinansowana ze środków PFRON za pośrednictwem Samorządu Województwa Śląskiego. Jako pierwszy zabrał głos dr Artur Madaliński, dyrektor Biblioteki Śląskiej. Stwierdził, że każda biblioteka powinna być miejscem otwartym na wszystkich, bez względu na ich przekonania, otwarta także na osoby ze szczególnymi potrzebami. On sam dokłada wszelkich starań, by placówka, którą zarządza była fabryką dobrych relacji, miejscem, w którym udaje się być razem.
SAporo czasu poświęcono historii pisma, wspominano, że przez setki lat było ono niedostępne dla osób z dysfunkcją wzroku. Przełom nastąpił dopiero wraz z wynalezieniem przez Louisa Braille’a pisma punktowego. Książki brajlowskie są jednak objętościowo 4 razy więjsze, niż te w czarnym druku. Potem przyszła kolej na książki mówione. Wielu czytelników wciąż pamięta czasy, kiedy do biblioteki chodziło się z torbą podróżną, by zapełnić ją kasetami z nagraniem. Aż nastała era książek w wersji cyfrowej i e-boobów. Dla słabowidzących dostępne są różnego rodzaju lupy i powiększalniki. O tym, jak ewoluowało czytelnictwo niewidomych opowiadała Dagmara Cichos – ekspert dostępności firmy Altix. Kierownik Działu Biblioterapeutycznego Biblioteki Śląskiej – Dagmara Bałycz opowiedziała natomiast o dostosowaniu tej placówki do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
W drugiej części konferencji odbyła się debata nad zagadnieniami związanymi z dostępnością i szeroko pojętym czytelnictwem. Udział w niej wzięły: pełnomocnik prezydenta Katowic ds. osób z niepełnosprawnościami, Bożena Michałek oraz Marta Obuch – polonistka, autorka powieści kryminalnych.
Wśród uczestników wydarzenia było sporo przedstawicieli lokalnych bibliotek, były osoby ze środowiska niewidomych. Łączy ich jedno – miłość do książek. Okazuje się, że na wiele sposobów można czytać. Ale, jakie to ma znaczenie, czy robimy to za pomocą zmysłu wzroku, słuchu, czy dotyku? Ważne jest, byśmy jak najczęściej zanurzali się w świat fikcji literackiej, bo w tej chwili książka jest dostępna dla wszystkich.
Tekst i fot. Liliana Laske-Mikuśkiewicz
Data publikacji: 11.12.2023 r.
