Polka leczy trędowatych w Indiach

Helena Pyz w 10. roku życia przeszła chorobę Heinego-Medina, wskutek czego przez wiele lat posługiwała się w chodzeniu kulami łokciowymi, a od 2011 roku porusza się na wózku inwalidzkim.

Trąd (choroba Hansena) jest chorobą uleczalną, jednak nieleczony prowadzi do trwałych powikłań i kalectwa. Stygmatyzacja społeczna i odrzucenie to przyczyny ukrywania przez chorych pierwszych objawów choroby, co pogarsza ich sytuację i utrudnia leczenie.

Dane Światowej Organizacji Zdrowia z roku 2012 podają liczbę 232 tys. 857 nowo wykrytych przypadków trądu na całym świecie. W Indiach notuje się 58 proc. globalnych zachorowań na trąd.

Helena Pyz podjęła decyzję o podróży do Indii po tym jak dowiedziała się, że w ośrodku dla trędowatych w Indiach ciężko choruje jego założyciel ks. Adam Wiśniewski, który jest tam jedynym lekarzem otaczającym opieką kilkanaście tysięcy ludzi. Tę informację odczytała jako wezwanie dla siebie. Po trwających ponad dwa lata staraniach, 14 lutego 1989 r. po raz pierwszy udała się w podróż do Indii. Po przyjeździe do Jeevodaya – mimo bariery językowej, braku doświadczenia w leczeniu trądu i chorób tropikalnych, mimo trudności materialnych i klimatycznych – od początku wiedziała, że jest to miejsce wskazane jej przez Boga.

Podczas swojej pracy wykryła i podjęła leczenie 7 tys. nowych przypadków trądu.

Ośrodek Rehabilitacji Trędowatych Jeevodaya, którego nazwa oznacza „świt życia”, mieści się w indyjskim stanie Chhattisgarh. Założyli go w 1969 roku: ks. Adam Wiśniewski SAC (ksiądz i lekarz) oraz Barbara Birczyńska. 0d 1989 roku, czyli 25 lat, pracuje w nim dr Helena Pyz, polska lekarka i misjonarka świecka.

Wraz z zespołem przyuczonych przez siebie paramedyków rocznie udziela około 10 tys. porad lekarskich, wykonuje także drobne zabiegi medyczne. Jest jedynym lekarzem dla kilkunastu tysięcy trędowatych z okaleczeniami, którzy nie mają możliwości leczenia się gdzie indziej. Prowadzi także dwie przychodnie wyjazdowe oraz organizuje pomoc w koloniach dla trędowatych.

W prowadzonej przez ośrodek szkole uczy się i mieszka w internacie 500 dzieci z rodzin osób naznaczonych trądem. W ośrodku znajduje się szkoła dla dzieci od 1 do 12 klasy. Do szkoły uczęszcza też grupa 50 dzieci z sąsiednich wiosek. Ponadto w internacie mieszka 16 osób, które studiują w okolicznych miejscowościach. Dzieci rodziców trędowatych otrzymują w ośrodku całkowite utrzymanie. Jeevodaya wspiera finansowo 45 absolwentów kontynuujących naukę na kursach zawodowych i uniwersytetach, troje z nich studiuje w Polsce. Pracownicy ośrodka to głównie wyleczeni trędowaci, a oprócz nich i ich rodzin w Jeevodaya przebywa grupa sierot i niepełnosprawna dziewczynka.

Dla mieszkańców ośrodka dr Helena jest lekarzem, doradcą, przyjacielem. Leczy wszystko: począwszy od otartych kolan w czasie dziecięcych zabaw, przez pomoc przy porodach i badania kontrolne, do wielomiesięcznej kuracji trądu. Do prowadzonej przez nią przychodni przychodzą ludzie naznaczeni tą chorobą, którzy potrzebują też porady, gdy chorują na grypę czy inną chorobę, ale i biedni mieszkańcy okolicznych wiosek, których nie stać na inną opiekę medyczną. Obsługuje też przychodnie wyjazdowe w promieniu do 200 km od Jeevodaya. Wraz ze swoim zespołem medycznym, co miesiąc przyjmuje tam niewyobrażalną na standardy europejskie, liczbę ok. 300 pacjentów w ciągu jednego dnia. Większość mieszkańców i pacjentów nazywa ją słowem Mami.

Dzieli się też swoim doświadczeniem pracy w wyjątkowych warunkach z lekarzami i studentami medycyny z Polski i innych krajów Europy. Podczas jej działalności około 100 wolontariuszy odwiedziło Ośrodek Jeevodaya i mogło się włączyć w jego pracę.

Dr Pyz zajmuje się zarówno pracą lekarską, jak i organizacją finansów dla placówki działającej całkowicie charytatywnie. Dobrowolnie dzieli swoje życie z innymi mieszkańcami ośrodka dla trędowatych. Posługuje się językiem hindi, rozumie też inne narzecza i języki sąsiednich stanów. Ubiera się jak Hinduska i mimo białej skóry bywa uważana za rodowitą mieszkankę tej ziemi.

Od 1971 roku jest członkinią Instytutu Prymasa Wyszyńskiego. Jako lekarz specjalizowała się w zakresie chorób wewnętrznych. W latach 1974-1988 r. pracowała w przychodni rejonowej w Warszawie i Ząbkach. W latach osiemdziesiątych czynnie zaangażowana w organizowanie „Solidarności” w środowisku medycznym, pełniła funkcję przewodniczącej komisji zakładowej ZOZ-u wolskiego do czasu zdelegalizowania związku.

Dr Helena Pyz w 2005 „za wybitne zasługi w działalności na rzecz potrzebujących pomocy” została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, jest też laureatką nagród m.in. orderu „Ecce Homo”, odznaczenia „Gloria medicine” nadawanego przez Polskie Towarzystwo Lekarskie. Na wniosek dzieci Międzynarodowa Kapituła Orderu Uśmiechu przyznała jej Order Uśmiechu, który odebrała w Gimnazjum nr 23 im. Ireny Sendlerowej w Warszawie w dniu 18 czerwca 2008 roku, otrzymując legitymację z numerem 873. W 2013 roku została uhonorowana nagrodą „Pontifici” – Budowniczemu Mostów. Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się w siedzibie KIK-u w Warszawie, w jej trakcie zaprezentowano film dokumentalny na temat Laureatki. Laudację wygłosił prof. Krzysztof Byrski, były ambasador RP w Indiach.

26 stycznia br., w niedzielę obchodzony był 61. Światowy Dzień Chorych na Trąd, na tę okoliczność w Warszawie odbyła się premierowa projekcja filmu „Moje Jeevodaya”.

Oprac. em

Data publikacji: 29.01.2014 r.