I Śląska Konferencja o Dostępności. Dobre praktyki, szanse, wyzwania: dostępność instytucji kultury dla osób ze szczególnymi potrzebami
- 05.10.2021
Dostępność to swobodny dostęp do dóbr, usług oraz możliwość udziału w życiu społecznym i publicznym osób o szczególnych potrzebach – m.in. osób z niepełnosprawnością, w tym osób głuchych czy niewidomych. Szczególnym polem, wymagającym wysiłku i społecznej mobilizacji w zakresie dostępności jest dziedzina kultury.
W 2019 roku na instytucje publiczne nałożony został obowiązek realizacji ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, w tym osobom z niepełnosprawnościami. Spowodowało to podjęcie wielu działań mających na celu zwiększenie stopnia dostępności dla wszystkich uczestników życia kulturalnego.
Wiele instytucji kultury samodzielnie bądź przy wsparciu lokalnych władz i dedykowanych fundacji aktywnie dostosowuje swoją przestrzeń, ofertę czy sposób działania do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Oprócz prac związanych m.in. z przystosowaniem architektury, niezwykle ważne jest, by pracownicy kultury w tworzeniu programu opierali się na wyznacznikach dostępności oraz zdobywali kompetencje do obsługi osób z niepełnosprawnościami.
Wiedza ta nie jest nadal powszechnie znana. Instytucja Filmowa Silesia Film w Katowicach, wychodząc naprzeciw potrzebom i oczekiwaniom lokalnego sektora kultury, zorganizowała I Śląską Konferencję o Dostępności, która odbyła się w dniach 1-3 października w katowickich kinach Kosmos i Światowid i Kinoteatrze Rialto.
Czy kultura na Śląsku jest dostępna dla każdego? Jak szczególne potrzeby wpływają na udział w życiu kulturalnym jego uczestników? I co możemy zrobić, by osoby z niepełnosprawnościami mogły w pełni korzystać z ofert naszych teatrów, kin, muzeów, sal koncertowych? O wszystkim tym rozmawiali uczestnicy konferencji skierowanej do pracowników sektora kultury i sztuki w województwie śląskim.
Głównym celem konferencji było poszerzenie wiedzy i kompetencji na temat dostępności kultury dla osób ze szczególnymi potrzebami, w tym dla osób z niepełnosprawnościami, a także stworzenie przestrzeni do rozmowy o szansach i trudnościach wdrażania dostępności w śląskich placówkach kulturalnych.
– Myślę, że konferencja i warsztaty były bardzo potrzebne, bo musimy zmienić nasz sposób myślenia o osobach z niepełnosprawnościami, musimy zmienić język jakim mówimy o dostępności. Dużo na warsztatach mówiliśmy o konkretnych przykładach rozwiązań na rzecz dostępności wydarzeń kulturalnych, które możemy wykorzystać także w naszej instytucji- stwierdziła Bożena Perska z Instytucji Filmowej Silesia Film.
W ramach konferencji odbyły się panele dyskusyjne, debaty, wystąpienia ekspertów oraz warsztaty i pokazy filmowe z audiodeskrypcją. W konferencji – jako paneliści i eksperci – wzięli udział specjaliści ze śląskich instytucji kultury, Urzędu Marszałkowskiego, przedstawiciele NGO-sów czy fundacji aktywnie działających na rzecz zwiększenia dostępności.
Swoją wiedzą i doświadczeniem z uczestnikami konferencji podzielili się m.in. Elżbieta Huzior z Filharmonii Śląskiej, która opowiedziała o projektach dla osób niewidomych i niedowidzących; Beata Głubisz, kierowniczka Kina Światowid przybliżyła koncepcję „kina wrażliwego”, a Adam Piasecki z Instytutu Technik Innowacyjnych EMAG pokazał, jak mobilne technologie mogą działać na rzecz zwiększenia dostępności kultury. O pracy koordynatora ds. dostępności opowiedział Adam Paczyna z Urzędu Marszałkowskiego, a specjaliści z Muzeum Śląskiego – Dagmara Stanosz i Michał Justycki – o dostępności dla Głuchych i komunikacji włączającej.
Sobota i niedziela to były warsztaty dla uczestników, które poprowadzili m.in. Agata Etmanowicz – prezeska Fundacji Impact oraz Rafał Lis – trener dostępności i edukator. W programie znalazły się również pokazy filmowe z audiodeskrypcją i napisami dla Głuchych poprzedzone prelekcjami.
– Mówienie o dostępności kultury jest na pewno potrzebne i wymagane przez prawo. Liczy się przecież każdy kto jest członkiem lokalnej społeczności, a dostępność jest warunkiem uczestnictwa wszystkich w wydarzeniach kulturalnych. – powiedział prowadzący warsztaty Łukasz Lis z Fundacji Impact.
– Rozmawiając z różnymi instytucjami na Śląsku doszliśmy do wniosku, że mamy chęci aby udostępniać kulturę osobom z różnymi dysfunkcjami, ale brakuje nam narzędzi. Postanowiliśmy się spotkać aby porozmawiać co możemy zrobić, czego jeszcze możemy się nauczyć, zrobić taką jakby diagnozę w jakim miejscu jesteśmy. Myślę, że to nasze spotkanie to tylko takie dotknięcie problemu i będziemy organizować tego typu przedsięwzięcia. W konferencji uczestniczyło ponad 110 osób i 20 prelegentów. Udział wzięli przedstawiciele instytucji z całego województwa śląskiego, pracowaliśmy dosyć długo nad stworzeniem bazy instytucji kulturalnych z naszego regionu i staraliśmy się dotrzeć do jak największej liczby odbiorców. – powiedziała organizatorka, Małgorzata Cekiera, kierowniczka kina Kosmos.
Konferencja stała się platformą wymiany doświadczeń i wiedzy oraz zainspirowała do tworzenia w województwie śląskim inicjatyw prowadzących do wyrównania szans w dostępie do kultury, szczególnie wśród osób z niepełnosprawnościami.
Ewa Maj, fot. Radosław Kaźmierczak, źródło: Instytucja Filmowa Silesia Film
Data publikacji: 05.10.2021 r.
